Şahlar şahbaz oğlu şƏRİfov
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ömərin dövründə Sasanilərə qarşı baş verən döyüşlər 1) Körpü (Cisr) döyüşü – 634-cü il
74
2) Amirin qızı Ümmü Rüman ilə evlənmiş və bu evlilikdən Əbdürrəhman adlı oğlu Aişə adlı qızı dünyaya gəlmişdir. 3)
Cəfər ibn Əbu Talibdən dul qalan Əsma ilə evlənmiş və Məhəmməd adlı oğlu dünyaya gəlmişdir. 4) Xaricə ibn Zeydin qızı Həbibə ilə evlənmiş və Əbu Bəkrin vəfatından sonr a Ümmü Gülsüm adlı qızı dünyaya gəlmişdir. Ömər ibn Xəttab 634-644 (h. 13-23) Ömər ibn Xəttab fil ilindən on üç il sonra 583-cü ildə Məkkədə anadan ol- muşdur. Atası Xəttab, anası isə Haşim ibn Muğeyrənin qızı Hənitməədir. Besətin altıncı ilində (miladi 616) İslamı qəbul etmişdir. Onun iman gətirmə hadisəsi müxtəlif cür qeyd olunmuşdur. İbn Əsir yazır: “Ömər müsəlmanlara qarşı kəskin mübari
zə apardığı üçün heç kəs onun İslamı qəbul edəcəyinə inanmırdı. Ümmü Ab dullah binti Əbi Hintəmə deyir: Mən və ərim Amir ibn Rəbnə İslamı qəbul et- dik dən sonra özümüzü qorumaq məqsədilə Həbəşistana getmək qərarına gəldik. Yolda Ömərlə rastlaşdıq. O ərimə dedi: Abdullah getmək istəyirsən? Dedim ki, bəli, biz Allahın geniş ölkəsinə üz tutmuşuq ki, bəlkə Allah bizə sizin əziyyət və işgəncələrinizdən nicat verə. Ömər dedi: Allah amanında. Ərim Amirlə qayıtdıq- dan sonra bu hadisə barəsində onunla danışdıqda, ərim dedi: Sən elə düşünürsən ki, Ömər müsəlman olar? Dedim, bəli, mən ümidvaram. Bu deyilənlərin əksinə olaraq
Ömər iman gətirdi, onun müsəlman olmasına səbəb bacısı Fatimənin və əri Səid ibn Zeydin müsəlman olması idi. Lakin onlar müsəlman olmalarını Ömərdən gizlədirdilər. Müsəlmanlardan olan Xəbbab ibn Ərət onlara Quranı öy- rədirdi. Bir gün Ömər ibn Xəttab qılıncını götürüb Hz.Peyğəmbəri (s) öldürmək üçün evdən çıxdı. Həmin günlərdə Hz.Peyğəmbər (s) və müsəlmanlar Səfa ya- xınlığında Beytul-Ərqəmdə yaşayırdılar. Yolda müsəlmanlardan olan Nuaym ibn Abdullah onunla rastlaşdı və ondan məqsədini soruşdu. Ömər dedi: Gedi- rəm Qureyşi bir-birinə vurub onların dinini təhqir edən Muhəmmədi öldürməyə və onu öldürməyincə bu işdən əl çəkməyəcəyəm. Nuaym dedi: Ömər, nəfsi istəklərin səni aldatmışdır, sənə elə gəlir ki, sən Mu həmmədi öldürsən, Əbdülmüttəlibin övladları səndən əl çəkəcəklər? Sən əvvəl öz ailənin qarşısını al! Çünki sənin bacın Fatimə və onun həyat yoldaşı Səid ibn Zeyd Muhəmmədin dinini qəbul edərək müsəlman olmuşlar. Bu sözlərdən narahat olan Ömər bacısıgilə getdi. Həmin vaxt Xəbbab ibn Ərət onların evində Ouran təlimi ilə məşğul idi. Ömərin yaxınlaşdığını görən Fa timə Xəbbabı gizlətməklə bərabər Quran səhifələrini gizlətdi. Evə daxil olan Ömər dedi: eşitmişəm Muhəmmədin ardıcılı olmusunuz. Bu sözü deyərək Səid ibn Zeydi döyməyə başladı. Ömərin bacısı ərinə kömək etmək məqsədilə onla- ra yaxınlaşdıqda Ömər onu da vuraraq başını yardı. Bu zaman Fatimə həqiqəti de yərək buyurdu: Bəli, müsəlman olmuşuq və Muhəmmədə (s) iman gətir- mişik, nə istəyirsən elə! Ömərin gözü bacısının qana bulaşmış başına sataşdıq- 75
da etdiyi işdən peşman olaraq dedi: O vərəqləri mənə ver görüm Muhəmməd nə deyir. Fatimə dedi: Sən murdar və napaksan, Qurana yalnız pak şəxslər to- xun malıdır. Ömər yuyunduqdan sonra Quranı götürüb Taha surəsini oxumağa başladı. Onları oxuduqda dedi: Bunlar necə də gözəldir! Bu hadisədən sonra Pey
ğəmbərin (s) yanına gedən Ömər İslamı qəbul etdi.” İslamı qəbul etdikdən sonra Mədinəyə hicrət edən Ömər islami döyüşlərdə iştirak etmışdir. Xəlifə Əbu Bəkrin yazılı vəsiyyətinə əsasən 634-cü ildə onun vəfatından sonra Ömər ibn Xəttab islam ümmətinin ikinci xəlifəsi təyin edilmişdir.
1) Körpü (Cisr) döyüşü – 634-cü il Bu dövrdə İranın kəsrası III Yəzdəgird idi. Hakimiyyəti ələ keçirən III Yəzdəgird qısa müddət ərzində dağınıq Sasani sarayına əl gəzdirdi. Bu vaxt Hirə ətrafında baş verən döyüşdə Müsənnaya məğlub olan İran sərkərdəsi Calinus Mədainə qayıdıb vəziyyəti III Yəzdəgirdə danışdı. Vəziyyətdən xəbər- dar olan III Yəzdəgird özünə məxsus Drəfşi-Qaviyan adlı bayrağı Bəhmən Ca- za veyhə verərək onu böyük bir ordu ilə Müsənna ibn Harisin üzərinə göndərdi. İran ordusunda bir neçə fil də var idi. İki ordu Fərat çayı sahilində qarşılaşdı. Bu iri cüssəli filləri görən ərəb atları irəli getmək əvəzinə geri qaçırdı. Bunu gö rən İslam sərkərdəsi Əbu Ubeydə əs-Səqəfi qılınc çəkib fillərə hücum etsə də, fillərin ayaqları altında qalaraq öldü. Başçılarının öldüyünü görən müsəlmanlar qaçmağa başladılar. Müsəlmanlardan biri qoşunun düşmən müqabilində qaçdığını görüb körpünü sındırıb onları hücum etməyə çağırdı. Lakin bunun da bir nəticəsi olmadı. Qaçanlardan bir hissəsi özlərini çaya atdı, az qalmışdı ki, qoşun bütövlikdə tələf olsun. Lakin bacarıqlı sərkərdə olan Müsənna ibn Haris qoşunu tam surətdə həlak olmaqdan qoruyaraq sağ qalanları Fərat çayının o biri sahilinə keçirtdi. Bu döyüşdə qalib gələn İran ordusu İslam ordusunu təqib etmədən Tisfunda baş verən qalmaqalla əlaqədar olaraq geri qayıtdı. 94
2) Büveyb döyüşü – 635-ci il Körpü müharibəsindən sonra bir il müddətincə müsəlmanlar İraqda heç bir hərbi əməliyyat aparmadılar. 635-ci ildə Cərir ibn Abdullah əl-Bəcəlinin baş- çılığı altında olan İslam ordusu Mədinədən İraqa hərəkət etdi. İraqda Müsənna İbn Harisin qüvvələri də bu orduya qoşuldu. Bu ordu hicri 14/ miladi 635-ci ilin yayında Fərat çayı hövzəsində yerləşən Büveyb adlı bir məntəqədə İran or- du sunu darmadağın etdi. Bu dəfə ən qabaq sıraya düzülmüş fillər də Sasani or- du sunun köməyinə çatmadı. Döyüş meydanında çoxlu sayda iranlı əsgərin cə- 94 Bəlazuri, Futuhul-buldan; Tarixi-Təbəri,II cild, səh-366-369; Tarixi ibn Əsir, II cild, səh-438- 440.
Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|