187
dən şəhid edildi. İmam Həsənin
(ə) digər oğlu Əbu Bəkri isə Abdullah ibn Uq-
bə Qənəvi şəhid etmişdir.
Onların şəhadətindən sonra meydana gedən Hz.Əlinin (ə) dörd oğlu Abdul-
lah ibn Əli və Cəfər ibn Əli Hani ibn Səbt Həzrəmi, Osman ibn Əli Yezid ibn
Əsbəhi, Əbu Bəkr ibn Əli isə Zəhr ibn Bədr (və ya Uqbə Qənəvi) tərəfindən
şəhid edildi. İmam Baqirdən (ə) nəql olunan rəvayətə görə Cəfər ibn Əlini Xuli
şəhid etmişdir.
Hz.
Əbülfəzl Abbas ibn Əlinin (ə) şəhadəti
Hz.Abbas Hz.
Əlinin (ə) Ümmül-Bənin adlı xanımından doğulan dördüncü
oğludur. Künyəsi Əbülfəzl, ləqəbi Səqqa və Ələmdardır. Həddən artıq gözəl ol-
du
ğu üçün ona Qəməri-Bəni Haşim (Bəni-Haşimin ayı) deyərdilər. Qardaşları-
nın şəhadətindən sonra İmam Hüseynin
(ə) tək qaldığını görən Hz.Abbas İma-
mın (ə) hüzuruna gəlib buyurdu: “Qardaş mənə izn ver canımı sənə fəda edim.”
Hz.
Abbasın sözlərindən kövrələn İmam Hüseyn (ə) buyurdu: “Qardaş, sən mə-
nim ələmdarımsan, əgər sən sağ qalmasan onda mənimlə heç kim qalmaya-
caq.” Hz.
Abbas buyurdu: “Qardaş, istəyim budur ki, bu camaatdan qardaşları-
mın intiqamını alım.” İmam Hüseyn (ə) buyurdu: “İndi ki, axirət səfərinə hazır-
laşmısan, onda bu uşaqlar üçün bir az su gətir.”
Hz.
Abbas düşmənlərin qarşısında dayanıb onları nəsihət etsə də heç bir nə-
ti
cəsi olmadı. Qardaşı Hüseynin (ə) yanına qayıdıb vəziyyəti ona danışdı.
Uşaqların ucalan nalələrinə dözə bilməyən Hz.Abbas nizə ilə tuluğu götürüb
Fərata tərəf yollandı. Fərat çayının sahilində yerləşdirilmiş dörd min nəfər
Hz.Ab
bası mühasirəyə alaraq ox atmağa başladılar. Çətinliklərə əhəmiyyət ver-
məyən Hz.Abbas tuluğu su ilə doldurub tez çaydan çıxdı ki, özünü qardaşına
ye
tirsin və uşaqları susuzluğun əzabından qurtarsın. Düşmənlər hər tərəfdən
onun yolunu bağlayıb ona hücum etməyə başladılar. Zeyd ibn Rəqqad Hz.Ab-
ba
sın sağ qolunu, Hökm ibn Tüfeyl isə sol qolunu kəsdi. Sonra isə Həzrəti si-
nəsindən vuraraq onu atdan saldılar. Sonra məlunlardan biri dəmir toppuzu
onun başına vuraraq onu şəhadətə çatdırdı.
İmam Səccaddan (ə) nəql olunan rəvayətdə deyilir: “Hz.Abbas qardaşını
özün
dən üstün tutub canını onun yolunda fəda etdi və qardaşına kömək etdiyi
hal
da qollarını bədənindən ayırdılar. Allah o iki əlin əvəzində ona iki ədəd qa-
nad ver
di ki, cənnətdə mələklərlə birlikdə pərvaz edir. Allah yanında Hz.Abba-
sın elə bir məqamı var ki, qiyamət günündə bütün şəhidlər ona qibtə edərlər bü-
tün şəhidlər onun məqamına çatmağı arzulayarlar.” Rəvayətə görə Hz.Abbas
şəhid ediləndə 34 yaşı var idi.
İmam Hüseynin (ə) şəhadəti
Əhli-beytindən və yavərlərindən 72 nəfərin şəhid olduğunu görən İmam Hü-
seyn
(ə) meydana gedib o məlunlarla cihad etmək qərarına gəldi. Hz.Hüseyn (ə)
öz əhli-beyti ilə vidalaşmaq üçün xeymələrin qarşısında dayanıb buyurdu: “Ey
188
Səkinə, ey Fatimə, ey Zeynəb, ey Ümmü Gülsüm, sizə məndən salam olsun!”
Səkinə dedi: “Atacan, ölüməmi hazırlaşırsan?” İmam (ə) buyurdu: “Yavər və kö-
məyi olmayan şəxs necə də ölümə könül verməsin?” Səkinə dedi: “Ata, elə isə
bizi cəddimiz Peyğəmbərin (s) hərəminə qaytar.” İmam (ə) onun cavabında bu-
yur
du: “Əgər bu qoşun məndən əl çəksəydi, sizi bir yerə aparardım. Lakin bunlar
məndən əl çəkməyəcəklər.”
Kərbəla müsibəti ürəkləri yandırıb gözləri ağladır, lakin Həzrətin vida mü-
si
bəti hamısından təsirlidir. Xüsusən o vaxt ki, İmamın uşaqları və qohumla-
rının uşaqları ki, ona övlad yerində idilər. İmam Baqirdən
(ə) rəvayət olunub
ki, İmam (ə) Aşura günü böyük qızı Fatiməni yanına çağırıb, ona əskiyə bükül-
müş bir kitab və açıq şəkildə bir vəsiyyətnamə verdi. O vaxt Əli ibn Hüseyn (ə)
(İmam Səccad) xəstə idi. Sonralar Fatimə o kitabı Əli ibn Hüseynə verdi və o
ki
tab ondan sonra bizə yetişdi.
“İsbatul-vəsiyyə” kitabında yazılıb: İmam Hüseyn
(ə) oğlu Əli ibn Hüsey-
ni
(ə) yanına çağırdı. O vaxt Hz.Əli ibn Hüseyn
(ə) xəstə idi. İmam Hüseyn
(ə)
ona İsmi-Əzəmi və Peyğəmbərdən irs qalmış şeyləri vəsiyyət etdi. İmam oğlu-
nu bütün elmlərə, Allah tərəfindən göndərilmiş bütün kitablara və Ümmü Sələ-
m
ənin yanında əmanət qoyduğu peyğəmbərlərdən ona irs olaraq yetişən silaha
agah etdi. İmam
(ə) Ümmü Sələməyə tapşırmışdı ki, İmam Səccad
(ə) qayıdan-
dan sonra o silahı ona versin.
Ravəndi “Dəəvat” kitabında İmam Səccaddan (ə) nəql edib ki, buyurub:
“Atam şəhid olan günü məni qucaqlayıb bağrına basdı. Bu vaxt qan onun da-
mar
larından fəvvarə kimi axırdı. Atam mənə buyurdu: “Oğlum, anam Fati-
mənin
(ə) mənə təslim etdiyi duanı sən də hifz et. Bu duanı anama Hz.Pey-
ğəmbər (s) öyrədib və ona da Hz.Cəbrail (ə) öyrədib. Bu duanı Hz.Cəbrail (ə)
mühüm
işlərdən ötrü, qəmləri və böyük bəlaları aradan aparmaqdan ötrü
Hz.Pey
ğəmbərə (s) öyrədib: “İlahi, Səni and verirəm Yasin və hikmətli Qura-
nın ehtiramına. İlahi, Səni and verirəm “Taha”ya və əzəmətli Quranın şərə-
finə. Ey hacətlilərin hacətini yerinə yetirməyə qadir olan, ey batindəki niyyət-
lərə agah olan, ey qəmlilərin qəmini dağıdan, ey qüssəliləri qüssədən azad
edən, ey qocaya rəhm edib körpəyə ruzi verən və ey şərhə ehtiyacı olmayan,
Məhəmməd və ali Məhəmmədə salavat göndər. Mənim üçün bu işləri əncam
ver.”
İmam
(ə) meydana getdikdən sonra atasının tənha və köməksiz olduğunu
görən İmam Səccad (ə) zəiflikdən qılıncı götürməyə qüdrəti olmadığına bax-
ma
yaraq meydana getdi. Bunu görən Hz.Hüseyn (ə) bacısı Ümmü Gülsümə bu-
yurdu: “Onu geri qaytar. Qoyma onun ölümü ilə Ali Muhəmmədin nəsli yer
üzün
dən kəsilsin.”
Sonra xeymələrin qarşısına gələn İmam Hüseyn (ə) bacısı Zeynəbə buyurdu:
“Kör
pə balamı mənə verin, qoy onunla vidalaşım.” İmam (ə) körpəni qucağına
alıb üzünü dodaqlarına tərəf aparmaq istəyirdi ki, bu vaxt məlun Hərmələ ibn Ka-
hil Əsədi oxu ataraq o məzlum körpəni boğazından vuraraq şəhid etdi. İmam (ə)