Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Kirish 

 

O`zbekiston Respublikasi davlat ta‘lim standartlari talablariga ko`ra   ―Iqtisodiyot‖ (real 

sektor) ta‘lim yo`nalishi o`quv rejalariga ―Innovatsion iqtisodiyot‖ fani  kiritilgan, chunki ushbu 

soxa mutaxassisi innovatsion jarayonlarni tashkil etish,  yangi g‘oyalar va ixtirolarni  ro`yobga 

chiqarish malakasiga ega bo`lishi lozim. 

Innovatsion  jarayon  innovatsion  qzgarishlarni  tayyorlash  va  amalga  oshirishdan  iborat 

bqladi  va  yagona,  majmuaviy  butunlikni  tashkil  qiluvchi  qzaro  bog‘langan  bosqichlardan 

vujudga  keladi.  Bu  jarayon  natijasida  amalga  oshirilgan,  foydalanilgan  qzgarish  -  innovatsiya 

paydo  bqladi.  Innovatsion  jarayonni  amalga  oshirish  uchun  diffuziya  (yangi  sharoitlar  yoki 

qqllash joylarida bir marta qzlashtirib yoki foydalanib bqlingan innvoatsiyani vaqtda tarqalishi) 

katta  ahamiyatga  ega.  Innovatsion  jarayon  davriy  xarakterga  ega.  Bu  jihatlarni  hisobga  olish 

iqtisodiyotni tashkil qilish va iqtisodiy taxlil qilishning egiluvchan tizimlarini yaratishga yordam 

beradi. 

O‘zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning  2017  –  2021  yillarga  mo`ljallangan 

Harakatlar  Strategiyasining  milliy  iqtisodiyiotning  raqobatbardoshligini  oshirish  yo‘nalishining 

asosiy  vazifalaridan  biri  korxonalarni  modernizatsiyalash,  texnik  va  texnologik  va  texnologik 

qayta  jihozlashni  yanada  jadalroq  o‘tkazish,  zamonaviy  ixcham  texnologiyalarni  keng  tadbiq 

etishdan iboratdir.1 

O‘zbekistonda  ilg‘or  texnologiyalar  bilan  jihozlangan  va  bizning  xom  ashyo 

resurslarimizni chuqur qayta ishlashni, eksport salohiyatini kqpaytirishni ta‘minlovchi, yangi ish 

joylarini  tashkil  qiluvchi  yangi  yuqori  texnologik  ishlab  chiqarishlarni  yaratishga  qaratilgan 

investitsion loyihalarga ustivorlik beriladi. 

Ushbu masala bqyicha O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining maxsus  Qarori chiqqan, 

unda  ilmiy  –  amaliy  tadqiqotlar  va  innovatsion  ishlamalarni  rivojlantirish  va  ularni  ishlab 

chiqarishni modernizatsiyalash, texnik va texnologik yangilash jarayonlariga tadbiq etish, fan va 

ishlab  chiqarishning  yaqinroq  aloqasini  ta‘minlashni  rag‘batlantirish  bqyicha  haqiqiy 

mexanizmlarni  yaratish  maqsadida  va  ilmiy  –  tadqiqot  tashkilotlari  va  haqiqiy  iqtisodiyot 

sohalari  korxonalari  qrtasida  yaqin  kooperatsion  aloqalarni  qrnatishda  Respublika  innovatsion 

g‘oyalar  va  loyihalar  yarmarkasining  qrnini  hisobga  olgan  holda  tadbirlarning  bir  qator 

majmualari tasdiqlangan. 

Zamonaviy  innovatsion  jarayonlar  murakkab  bqlib,  ularning  rivojlanishi  qonuniyatlari 

tahlil  qilinishi  lozim.  Buning  uchun  yangilik  kiritish  har  xil  tashkiliy  –  iqtisodiy  jihatlari  bilan 

shug‘ullanuvchi mutaxassislar innovatsion jarayon iqtisodchilari zarur. 

Innovatsion jarayon iqtisodchilari ilmiy – texnik va iqtisodiy – psixologik salohiyatga ega 

bqlishlari kerak, ularga muxandislik – iqtisodiy bilimlar zarurdir. 

Innovatsion jarayon iqtisodchilari innovatsion jarayonni ilgari surishga yordam beradilar, 

ehtimol bqlgan kataklizmlar (jamiyat va tabiatdagi keskin qzgarishlar) ni va ularni bartaraf qilish 

yqllarini prognoz qilishga harakat qiladilar. 

Bozor  iqtisodiyoti  uchun  mahsulotlarni  yangilashdan  manfaatdor  bqlgan  mustaqil 

firmalarning  raqobati,  bir  birlari  bilan  raqobatlashuvchi  yangilik  kiritishlar  bozoriga  xosdir. 

Shuning  uchun  yangilik  kiritishlarning  bozorli  tanlovi  mavjud,  unda  innovatsion  jarayon 

iqtisodchilari ishtirok etadilar. 

Innovatsion  jarayon  iqtisodchilari  ijodiy  jamoalarni  tashkil  qilish,  yangiliklarni  qidirib 

topish  va  tarqatish,  ilmiy  tadqiqotlar  va  ishlamalarga  buyurtmalar  portfelini  shakllantirish 

vazifalarini  bajara  turib,  har  xil  tashkiliy  tuzilmalar  (fanlar  akademiyasi,  OQYU,  ilmiy 

jamiyatlar,  tadqiqot  tashkilotlari,  konstruktorlik  byurolari  va  boshqalar)  da  harakat  qilishlari 

mumkin.  Ular  ilmiy  jamoalarni  boshqaradilar,  ilmiy  tadqiqotlarni  muvofiqlashtirish  bilan 

                                                 

1 

O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning 2017 – 2021 yillarga mo`ljallangan Harakatlar 

Strategiyasi ,T, ―O‘zbekiston

‖, 2009.  

---

shug‘ullanadilar  va  an‘anaviy  menejer  va  tadqiqotchi  olim  sifatlariga  ega  bqlishlari,  hamda 

yangilik kiritishlarning samaradorligini baholashga qodir malakali mutaxassislar bqlishlari kerak. 

O‘zbekiston  dunyoning  rivojlangan  davlatlari  qatoriga  qqshilish,  siyosiy  va  iqtisodiy 

islohotlarni,  mamlakatni  modernizatsiya  qilishni  davom  ettirish  qamda  chuqurlashtirish, 

fuqarolik jamiyatini shakllantirish va shu asosda qz fuqarolari uchun munosib turmush sharoitini 

yaratishni qzining istiqboldagi muhim vazifalari deb biladi.  

O‘zbekiston  iqtisodiyotini  isloh  qilishning  yangi  bosqichi.  Innovatsion  iqtisodiyot 

bqyicha ilmiy jamoalar, tadqiqotlar va ishlamalarni iqtisodiy taxlil qilish usuliga ega va yangilik 

kiritishlar bozorida ishlashga qodir mutaxassislarni  tayyorlashni taqozo qiladi.