Sara aşurbəYLİ
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ŞİRVANŞAHLAR DÖVLƏTİ
- 100 il Sara xanım Aşurbəyli
- İqor Aşurbəyli 27.01.2006-cıil. 4
- Eldar Günaydın
| SARA AŞURBƏYLİ ŞİRVANŞAHLAR DÖVLƏTİ 2 100 il Sara xanım Aşurbəyli Rəssam: Nəcəfqulu "Sara xanım Aşurbəylinin portreti" b/k 1951 ci il. 3 Sara xanım Aşurbəylinin işıqlı xatirəsinə Və doğma bacıları - ona bütün həyatı boyu mənəvi dayaq və kömək olmuş Sitarə xanım, Məryəm xanım, Adilə xanım və Nazimə xanımın işıqlı xatirələrinə Artıq 300 ilə yaxındır Aşur xan Əfşarın nəsli öz talelərini qədim Abşeron torpağı ilə bağlamışlar. Aşur bəyləri, Aşurbəyovlar, Aşurbəylilər, Aşurlular Azərbaycanın tarix salnaməsinə çoxlu işıqlı səhifələryazmışlar. Sara xanım Aşurbəyli - bu nəslin ən şöhrətli təmsilçilərindən biri - Azərbaycanın və onun paytaxtı Bakı şəhərinin tarixinin ümummilli səviyyədə dərkində özünün şəxsi, gerçəkdən misilsiz töhfəsini vermişdir. Asan olmayan, bəlkə də faciəli bir tale nəsib olmuş Sara xanım orta əsrlər Abşeronunun fundamental araşdırıcısı olaraq Şərqdə yaxşı tanınır. Bu yolda ona təkcə parlaq analitik təfəkkürü və kamil təhsili deyil, həmdə yeddi dil - ərəb, fars, fransız, alman, ingilis, rus və Azərbaycan dillərini bilməsi kömək etmişdir. Sara xanım Aşurbəylinin elmi monoqrafiyaları - "Orta əsrlər Bakısının tarixi oçerki", "Şirvanşahlar Dövləti", "Azərbaycanın orta əsrlərdə Hindistanla iqtisadi və mədəni əlaqələri", "Bakı şəhərinin tarixi. Orta əsrlər dövrü" hələ müəllifin sağlığında Azərbaycan tarixinə dair klassik əsərlər sırasına daxil olmuşdular. Bununla belə, öz əsilzadə mənşəyinə və tarixə sinfi baxış barədə o zamankı rəsmi elmi yanaşmaya şərik çıxmadığına görə, Sara xanım Vətənində heç vaxt hakimiyyətin hüsn-rəğbətini hiss etməmişdir. Lakin hər halda, o, doğma Bakıda, yaxud özünün dediyi kimi, Tanrının Şəhərində asan sayıla bilməyəcək olan mühacirət həyatı yaşadı. Nəhayət, budur, 1996-cı il yanvarın 27-də - Sara xanım Aşurbəylinin 90 illiyi günündə yeni Azərbaycanın bütün elitası M. F. Axundov adına Opera və Balet Teatrına yubilyarı təbrik etmək üçün yığışmışdılar. Ağzına qədər dolmuş zalda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev yubilyarı şəxsən təbrik edərək, ona Şöhrət Ordeni təqdim edir. Sara xanım üçün bu yəqin ki, onun uzun illər ərzində gözlədiyi bir an idi. Bəlkə də bu anı bütün ömrü boyu gözləmişdi. Dövlətin və cəmiyyətin ona lap çoxdan layiq olduğu qiyməti verdiyi an idi. Sara xanım Aşurbəylinin kitabları - tariximizin qədim çağlarının təməl daşıdır, onun Azərbaycan xalqına hədiyyə olaraq qoyub getdiyi misilsiz tarix xəzinəsidir. İqor Aşurbəyli 27.01.2006-cıil. 4 Sara xanım Bala bəy qızı Aşurbəylinin anadan olmasının 100 illik yubileyi Yanvarın 27-də Sara xanım Aşurbəylinin anadan olmasının düz 100 ili tamam olur. Biz onun barəsində Azərbaycanın məşhur bəy nəsillərindən birinin təmsilçisi kimi söz açanda, ilk növbədə onu bizlərə zəngin tarixi irs qoyub getmiş görkəmli bir alim kimi xatırlayırıq. Bu gün biz "Şirvanşahlar Dövləti" və "Bakı şəhərinin tarixi. Orta əsrlər dövrü" əsərlərini təqdim etməklə şərəf hissi duyuruq. Hələ onun sağlığında, hardasa iyirmi il öncə nəşr olunmuş bu kitablar tezliklə nadir nüsxələrə çevrildilər və respublikada heç də hər bir kitabxananın fondu bu olduqca dəyərli kitablara malik deyildir. Bizim yekdil rəyimizə görə, bu görkəmli qadının, Azərbaycan xalqının patriotunun, tarixçi-alimin xatirəsinin yaşarılığı üçün ən gözəl hədiyyə onun tarixi irsinin latın qrafikası ilə Azərbaycan dilində nəşridir. İlk öncə hərtərəfli dəstəyinə görə, Sara xanımın əmizadəsi - İqor bəy Rauf bəy oğlu Aşurbəyliyə öz səmimi minnətdarlığımızı bildirirəm. Onun köməyi olmasaydı, bu sözügedən kitabları yubileyədək nəşr etməyimiz mümkün olmazdı. Sara xanımın qohumları - Ramiz bəy və Yevgeniya xanım Aşurlu, Vaqif bəy Aşurbəyov, eləcə də kitablar nəşrə hazırlanarkən nadir foto materiallara görə Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivinin direktoru N. Q. Fişşevayadan minnətdarlığımızı qəbul etmələrini rica edirəm. Fotomüxbir cənab Yaşar Xəlilovun şəxsində Azərtaca, tarix elmləri doktoru cənab Viktor Kvaçidzenin şəxsində Azərbaycan Tarix Muzeyinə, birgə işləmiş olduqları illər və elmi fəaliyyəti haqqında şəxsi xatirələrinə görə professor Rauf Hüseynova, eləcə də "Əbilov, Zeynalov və oğulları" nəşriyyatının bütün əməkdaşlarına və bu yubiley hədiyyələrini bizimlə bölüşmüş birçox digərlərinə minnətdarlıq hisslərimizi ifadə edirəm. Gəlin bir daha, nəfəsimizi içimizə çəkib, baxışlarımızı Azərbaycanın tarixi üçün bu qızıl kitabların üzərində gəzdirək, Azərbaycanın əməkdar elm xadimi, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycanın Dövlət Mükafatı laureatı, A. Bakıxanov adına Dövlət Mükafatı laureatı, Xalqlar Dostluğu ordeni kavaleri - Sara xanım Bala bəy qızı Aşurbəylinın işıqlı xatirəsi önündə baş əyək. Hörmətlə Britaniya, Qazaxıstan və Azərbaycan jurnalistlər assosiasiyalarının üzvü,professor Eldar Günaydın 27 yanvar 2006-cıil. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|