FRANSIZ ƏDƏBİYYATI
ANTOLOGİYASI
III C İ L D
“ŞƏ R Q -Q O R B "
BAKJ
2007
I S B N 9 7 8 - 9 9 5 2 - 3 4 - 1 8 2 - 9
8 4 0 . 8 - d c 2 2
F r a n s ı z o d o b iy y a tı
A n ı o l o g iy a
K r a n s ı/ . o d o b i y y a l ı a n t o l o g i y a s ı . III c ild .
U a k ı, " Ş o r q - Q o r b " . 2 0 0 7 , 4 0 8 s o h .
H u c il d o X V I I - X X o s r l o r I r a n s ı z o d o b i y y a t ı n ın g ö r k o m l i n ü m a y o n d o l o -
r in d o n IS u alo , O n o r c d ö B a l z a k . P r o s p c r M c r im c , Ş a r l B o d l c r , K m il / o l y a , L u i
A r a q o n , A n t u a n d o S c n t - B k z ü p c r i, K l o d A v l i n , S c m y u c l B c k k c t , P y c r B ııl,
B c m a r K la v c l, L u i N a v i r v o b a ş q a l a r m ı n o s o r l o r i d a x il c d ilm iş d ir .
© " Ş o r q - Q o r b " , 2 0 0 7
A zorbaycan R espublikasıntn Prczidcnti
İLIIA M G LİY IİV İN
“ A z o rb a y c a n d ilin d o latın q ra fik a s ı
ilo k ü tlo v i n o şrlo rin h o y a ta
k cçirilm o si h a q q ın d a ”
12 yanvar 2 0 0 4 -cü il tarixli soroncam ı
ilə noşr olunur vo ölkə kitabxanalarına
hodiyyo cdilir
B U A L O
(1636-1711)
POEZİYA SONƏTİ
BİRİNCİ NOĞM Ə
1. Nazımlor var ki, pocziya göylorino qalxıb, onun on yüksok zir-
volorini foth ctmok, Pamasda özlorino ycr tutmaq xoyatı ilo yaşayır-
lar. Boli, bclolori aramızda çoxdur. Lakin bilmok lazımdır ki, o
olçatmaz zirvoyo qalxmaq soadoti yalnız dühası büllur dağ nurunun
aydın vo tomiz ziyası ilo şövqlonoıı, Pcqası özüno ram cdon, A pol-
lonun ilham şofqotindon mohmm olmayan osil şairloro nosib olur.
2. Siz iso, ey içi şöhrot hissi ilo alışıb yanan, yüngül qolobo üçün
pocziyanııı çotin yollarına can atan koslor, birdofolik bilin ki, o
yüksok zirvoyo çatmaq sizin işiniz dcyildir: hor şcir quraşdıran qafi-
yopordazdan şair çıxmaz! Qum şöhrotin boş vo monasız sosino yox,
ağlın vo idrakın sosino qulaq asıb fikirloşin, onda görorsiniz ki, şcir
vo qafiyo quraşdırmaq hovosi lıolo şairlik istcdadı dcyildir.
3. Soxavotli vo qayğıkeş ana kimi tobiot horoyo bir qabiliyyot
boxş ctmişdir, biri hocv ustasıdır, cpiqram yazmaqda haıııını
kölgodo buraxır; o biri qarşılıqlı mohobbotdon yaranan cşq atoşinin
toronnüm çüsüdür. Rakan m cşolorin vo çobanların noğm okan,
Malcrb yüksok om ollarin şairi idi, qohromanhğı v o sf cdirdi.
4. Lakin özüno tolobkar olmayan şair bozon hoddini aşaraq,
yolunu azır. Farcnin bir dostu var, pcşosi kabarc divarlarına şcirlo
cofongiyat yazmaqdır; indi o, hcç doxli olmadan mahmnı doyişib,
özgo bir noğmo oxumaq cşqindodir: sohraya qaçan boni-İsrail tayfa-
sının aqibotini toronnüm cdir. l'iron kimi Musanın dalınca qaçır ki,
batıb suyun dibino gctsin.
5. İstor faciodo, istorso do ballada vo ya ckloqda qafiyo ilo fikir
arasında ayrılıq olmamalıdır; onların arasında odavot yoxdur vo bir-
birilo mübarizo ctmirlor: fıkir qafiyonin hökmdan, qafıyo iso fikrin
müti quludur.
6. Qafiyo lapmaq bacarığını vnrdişo çcvirmok istoyon şair
gorok ağlın sosini dinlosin, çünki qafiyo idrakm sosino daha tez
cavab vcrir, momnuniyyotlo boynunu adot ctdiyi boyunduruğa salıb
ixtiyanndakı xozinoııi oz hökmdarına hodiyyo cdir.
7. I.akin qafiyo adlanan bu qula “ctinası/. yanaşıb, azacıq sor-
bostlik vcrsoniz, qul öz vozifosi olcyhino üsyan qaldırar, itaotdon
çıxar, ağlın iso onu tapıb olo kcçirmosi uzun çokor. Elo buna göro
do, qoy şcirdo fıkir vo mozmun sizin üçün hor şeydon qiymotli olsun,
şcro ciianı da, gözolliyi do o golirsin!
8. Bozilori clo şcirlor yazırlar ki, şcro yox, sorsomlom oyo b ə n -
zoyir; bu cür şairlor üçün qayda-qanun vo sağlam düşünco adlı şcy
yoxdur. Bclosi uydurmuş olduğu ocaib misraları ilo sübut etmoyo
çalışır ki, lıamının düşündüyü kimi düşünm ək onun ruhuna yaddır
vo o bundan çimçişir.
9. Bclosinin ardınca gctm oyin. Boş vo m onasız bozok, parılu
qoy italyanlara qalsın. Mona hor şcydon vacibdir, ona mcyil cdin,
lakin ona çatmaq üçün scçilon yol çotin vo m ancolidir, bu mancolori
d o f etmok, yoldan sapm am aq şortdir: çünki idrakın yolu çox zam an
cnsiz bir cığırdan ibarot olur, azacıq sürüşdünmü, cığırı itirorson.
10. Çox zaman şair qolomo aldığı ohvalata o qodor aludo olur ki,
onu bütün tofsilatı ilo tosvir cdib qurtarm ayınca adamın yaxasından
ol çokmir: budur, o, bir sarayın tosvirini vcrmok üçün o w o lc ə onun
fasadının gözolliyini torifloyir; birco-birco sono bağm bütün xiya-
banlarını gozdirir; bir yanda qosrin qüllosi, tağın gözolliyi soni valeh
cdir; bir yanda zorli balkonlar nozorini colb cdir; tavanlann dörd
torofi girdo, yumru qabartmalarla haşiyolonmişdir: “ No qodor işlo-
molor! Üstolik nolor, nolor!” Son iso sohifolori on-on, iyirm i-iyirm i
çcvirir vo birco şcyi düşünürson: kaş bu bağdan birco tcz çıxım ki,
canım qurtarsın.
11. Bclo lüzum suz sadalam alardan, goroksiz toforrüatlardan,
sicillom o ricotlordon uzaq olun! Goroksiz, artıq şcylor şcirdo
hom işo sothi vo gülünc görünür, adamı çim çişdirir vo yorur. Ölçü
hissi olmayan, ondazoni bilm oyon, qolomi cilovlam ağı bacarmayan
şair yazıb yarada bilmoz.
12. Bozon müoyyon nöqsandan xilas olmağa çalışan şair başqa
nöqsana yol vcrir vo günahların sayını artınr. Birinin şcri əvvol
solğun vo süst olur, sonra iso o qodor şitloşir ki, qulaqlarda
cingildoyir, başqa birisi o qodor bozok-düzokdon qaçm ağa çalışır
ki, axırda şcri quruyub qaxa dönür; o biri uzunçuluqdan yaxa qurtar-
mağa çalışır, amma aydınlığını da itirir; ycrdo, xırdalıqlar içindo
sürünmokdon çokinirson, amma o qodor yüksoyo uçursan ki, bozon
bulud vo dumanlar arasmda görünmoz olursan.
13. Oxucuların mohobbotini qazanmaq istoyirsinizmi? Dilinizo
fıkir vcrin, ycknosoqlikdon taundan qaçan kimi qaçın. Bilin ki, hod-
dindon çox ölçüb-biçilmiş, sürtülüb hamarlanmış misralar oxucu-
ları osnodir; cyni sözlorin tokrarmdan ibarot solğun şcirlor quraşdıran
şair oxuculann mohobbotini qazana bilmoz.
14. Şcri hom canlı, hom oynaq olan, hom göz yaşlarını, hom
tobossümü tocossüm ctdiro bilon şair no qodor xoşboxtdir! Belo
şairlor hörmot vo mohobbotlo ohato olunurlar: onlann şcirlorini
Barbcn o saat satıb qurtarır.
15. Şcirdo iyronc sözlordon vo ifrat çirkinliklorin tosvirindon
uzaq olun. Ən aşağı üslubun özündo do bir nociblik vo nozakot
olmalıdır. Burlcsk ycnico mcydana çıxanda ovvolco hamını hcyran
qoym uş, ham ının nozor-diqqotini özüno colb ctm işdi; onun
dözülmoz, kobud çığırtılı ifadolori bir ycnilik hcsab olunurdu.
Dildon ötkom, hazırcavablıqda porgar olan hor kos şair sayılırdı.
Elo onlann ucbatından Parnas mcydan vo küço adamlarının dili ilo
danışmağa başlamışdı.
16. H or ycrindon qalxan, ağına-bozuna baxmadan, istodiyini
yazır, ağzına golon sözü qafıyoloyirdi, Apollon Tabarcno tay
olmuşdu. Bu tohlükoli vo zororli üslub hamıya sirayot ctmiş, hamını
xostolondirmişdi: burjua da, saray ohli do cyni bir azara tutulmuşdu,
hor ycton bu qondamıa üslubda şcir yazırdı, vücudu hcç noyo doy-
moyon yalançı dil pohlovanları dahi ycrino qoyulur, hotta D.Asussi
bclo toriflonirdi.
17. A xır ki, bu axmaq cofongiyatdan doyub cana golmiş saray
ohli soyuq vo ctinasız bir nifrotlo onu bir konara tullayıb rodd ctdi,
çünki zarafatı tolxoklikdon ayırd ctmişdi. İndi bu üslub yalnız l'ifon
oyalotindo dobdodir.
18. Siz Maro şcrindon öyrənin, onun şcriyyotini nümuno kimi
qobul cdin, pocziyanı burlcsk üslubu ilo lokolomoyin, qoy bu
üslubla P o n -N ef körpüsündo m ürgüloyon avara tolxəklər yığını
öyünüb lovğalansm.
19. Lakin B rcbcf do gorok sizin üçün nümuno olmasın. Onun
Farsale döyüşünün tosvirindoki şişirtmolor, "mcyitlor dağ kimi
9
Dostları ilə paylaş: |