ŞƏ r q -q o r b
Yüklə 31,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
Dcrvil madam Qranlycyo bir nozor saldı vo bu baxışla hckayo- nin onun üçün maraqlı ola bilocoyini anlatdı. Vikontcssa dö Qranlyc öz sorvoti vo familiyasının qodimliyi ctibarilo Scn-Jcrm cn qosobo- sinin on m oşhur qadınlanndan biri idi; Paris vokilinin onunla bu qodor açıq-saçıq danışması vo özünü onun cvindo bu qodor sorbost aparması yaxşı anlaşılmasa da, bunu izah ctmok asandır. Madam dö Qranlyc kral ailosilo birlikdo Fransaya qayıdaraq Parisdo ycrloşmiş idi. Əvvol vaxtlar, o, XVIII Lüdovik' torəfindon, kralın şoxson ixti- yarında olan vosaitdon toyin cdilm iş maaşla yaşayırdı. Madam dö Qranlycnin voziyyoti ağır idi. Vokil, vaxtilo rcspublika torofındon Qranlycnin malikanosi satıldığı vaxt bozi formal yanhşlıqlara yol vcrilmiş olduğunu tosadüfon k o şf ctmiş vo bu malikanonin ona qay- tarılmasını tolob ctmiş idi. O, işdo cinayot olduğunu tokid cdorək mosoloni mohkomoyo vcrmiş vo qalibiyyot qazanmışdı. M üvoffo- qiyyotdon daha da cosarotlonorok o, bir şofaxana ilo do davalı bir iş başladı vo Linscy m cşosinin vikontcssaya qaytarılm asına nail oldu. Bundan sonra o, Orlcan kanalının bir neço sohmini vo impcratorun2 ictimai m üossisoloro bağışladığı bozi mülklori do geri qaytardı. Bu surotlo, gonc vokilin m oharoti sayosindo m adam Q ranlyenin oldo cdilmiş olan sorvoti ildo altmış min frank modaxilo qodor artmış oldu. Ödoniş qanunundan asılı olmayaraq, ona xeyli pul qaytarmışdılar. Bu vokil son doroeo sodaqotli, hor şcyi bilon, tovazökar vo namuslu bir adam idi. Bu hadisodon sonra hom in vokil madam Qranlycnin ailə dostu olm uş idi. M adam Q ranlycnin işindo göstordiyi fodakarhq Scn-Jcrm cn qosobosinin on yaxşı cvlorindo onun üçün chtiram vo müştori qazandırm tş olduğuna baxmayaraq, o, bu müvoffoqiyyotdon istifado ctm odi, halbuki başqa şöhrotporost bir adam bundan mütloq istifado cdordi. V ikontcssa onu öz idarosini satıb m ohkom oyo kcçm oyo m ocbur etmok istoyirdi. Gonc vokil onun himayosi sayosindo m ohkom odo böyük vozifolor tuta bilordi. Lakin o, vikontcssanm tokliflorini qobul ctmirdi. O, bozon axşam - 1 X V III I . ü d o v i k ( 1 8 1 4 - 1 8 2 4 ) - X V I L ü d o v ik in q a rd a şıd ır. Bflyük F ran sa in q i- labı o sn a sın d a F ran sad an q a ç m ış, N a p o lc o n tax td a n d ü şü rü ld ü k d o n so n ra ( 1 8 1 4 -cü il) ç a r I A lc k san d rın kö m o y ilo Pransa k ralı tax tm a q o y u lm u ş idi. O n u n m ü rto c c siy aso ti, in q ilab m so n q a lıq lartn ın q oti su ro td o m o h v c d ilm o sin o y ö n o ld ilm işd i. 2 l m p c r a t o r - b u rada " b ü tü n fra n s ı/J a n n im p c ra to n ı" adm ı qobul c tm iş I N a p o - lco nd an b ə h s olu n ur. 38 larını madam Qranlycnin cvindo kcçirordi. Başqa moclislordo iso yalnız əlaqo saxlamaq üçün görünordi. Madam Qranlycyo qarşı göstordiyi sodaqot sayosindo, istcdadının gözo çarpdığından son doroco momnun idi. Bunun sayosindo o öz işini lohlükodon qurtara bilmiş idi. Dervil tobioti etibarilo vokil dcyildi. Q raf F.mst Rcsto vikontcssanın cvino golib-gctdiyi vo Kamillanın bu goncdon xoşlanması Dcrvilin nozorino çarpdığı zamandan bori, o, aristokrat qosobosi moclisindo ycnico qobul cdilmiş Şossc d'anten dcndi1 kimi, madam Qranlycnin cvino tcz.-tcz qonaq golmoyo başlamışdı. Bu axşamdan bir neço gün o w o l, bir baloda Kamillaya yaxınlaşmış, gonc qrafı qıza göstorib dcmişdi: - Bu uşağın iki-üç milyonu olsaydı, hcç bod olmazdı, dcyilmi? Kamilla: - Mogər bu bodboxtlikdirmi? - dcyo cavab vcrmişdi. - Mon başqa fikirdəyom. - Conab Rcsto olduqca istcdadlı vo təhsilli bir goncdir. Conab Rcstonun hamisi olan nazir onun haqqında yaxşı fikirdədir. Mon onun olduqca görkomli bir adam olacağına ominom. “Bu uşaq” hakim iyyotə keçdiyi zaman istodiyi sorvoto sahib ola bilocokdir. - Razıyam, lakin o clo indidon varh olsaydı, pis olmazdı... Kamilla qızararaq: - Varlı olsaydı? - dcyo sonışmuşdu. - No olar, o zaman burada oturan bütün bu gonc xanımlar onu bir-birinin olindon qapmağa baş- lardılar. Kamilla bu sözlori söylorkon cüt-cüt roqs cdonlori göstormişdi. Vəkil do öz növbotindo: - O zaman, - dcmişdi, madmazcl dö Qranlyc onun diqqot yctir- diyi ycgano qız olmazdı. Siz bunun üçün qızardınız. Siz onu boyonirsiniz, dcyilmi? Htiraf cdin! Kamilla dorhal ayağa qalxmışdı. Dcrvil iso: “Q ız onu scvir" - dcyo düşünmüşdü. 0 gündon sonra Kamilla vəkilo qarşı qcyri-adi bir diqqot göstor- moyo başlamışdı. Gonc qrafa olan mcylinin onun torəfındon tosvib olunduğunu anlayırdı. Kamilla ailosinin Dcrvilo borclu oldunu bilso do, o güno qodor ona qarşı həqiqi dostluqdan artıq hörmot hissi bos- ləyirdi. M chribanlıqdan artıq nozakot göstorirdi; istor odaları, istorso 1 D c n d i - h o rfi m onası: zo rif, k übar adam dır. D c n d i z n ı gcyim do, odalarda, m ü n asib o td o in co lik m o n asındadır. 39 sosinin ahongi odob ctibarilo aralannda olan mosafoni hor /aınan Dcrvilo hiss ctdirirdi. Toşokkür vo m innotdarlıq clo bir borcdur ki, uşaqlar bunu özlori üçün hor zaman vozifo bümozlor. Dcrvil bir az sükut ctdikdon sonra davam cdorok: - Bu sorgüzoşt, - dcdi, - mono hoyatımın ycgano romantik hadi- solorini xatırladır. Siz vokilin öz rom amndan bohs cdocoyini göz- loyorok, indidon gülürsünüz. O zaman monim, hor kosin vaxtında olduğu kimi, iyirmi bcş yaşım var idi, lakin artıq bu yaşda bclo mon çox qoribo şcylor görmüşdüm. Mon öz hckayomi sizin tanım adığı- nız bir şoxsiyyotdon başlamağa mocburam. Əhvalat bir nofor solom - çiyo aiddir. Tosovvürünüzo rongi qaçmış, solğun bir sima gotirmoyo çalışınız. Mon A kadcm iyanın' icazosilo buna aysimalı adam adını vcrmok istordim. Bu sima üzünün qızılı tökülm üş gümüşo bonzo- yirdi. Solomçinin saçları dümdüz, diqqotlo daranmış boz kül rongindo idi. Üzünün xotlori Talcyranm 2 üzü kimi tuncdan tökülmüş kimi his- siz görünürdü. Balaca gözlori sam ur gözlori kimi sapsarı idi, işıqdan qorxardı, kirpiklori yox kimi idi, köhno kartuzunun günoşliyi göz- lorini işıqdan qoruyardı. Şiş bum unun ucu o qodor çopur idi ki, bur- ğuya bonzoyirdi. Rcmbrandt, yaxud M ctsunun3 tosvir ctdiyi qocalar vo kimyagorlor kimi inco dodaqlan vardı. Yavaş, şirin bir soslo danı- şır vo hcç bir zaman özündon çıxmırdı. Onun yaşı müommalı bir şey idi: vaxtından ovvol qocaldığını vo yaxud hor zaman cavanlıqdan istifado ctmok üçün goncliyini m ühafizo ctdiyini anlamaq mümkün dcyildi. Otağında lıor bir şcy soliqo ilo yığılmış vo tor-tom iz silinmiş olardı. Yaşıl mahudlu yazı m asasından başlayaraq, çarpayınm önün- doki xalçaya qodor, otağındakı hor bir şcy, sohordon axşama qodor mcbclin tozunu silon qarım ış qızların soyuq havalı hücrosini xatır- ladırdı. Qış günlorindo, buxarıda kül yığını altında qalan kösövlor 'A k a d c m i y a - fra n s ı/ clm s o n o li,o d o b iy y a l ak adcm iyası dcm o k d ir. D ildo işlo- d ilo n sö zlo rin d ü /lü y ü n ü loyin cdordi. 3 T a l c y r a n Ş a r l M o r i s (1 7 4 5 -1 8 3 8 ) - fran sız dö v lo t xadim i vo diplom atdır. O v v o lco N ap o lco n u n yanında N apolconun siiqutundan sonra iso X V III L üdovikin y a n ın - d a. xarici işlo r n aziri v o z ifb sin d o idi. T a lcy ra n ın a d ı. siy asi k o lo k b a /lıg ı, hiy lo g o rliy i v o p rin sip sizliy i ilo m o şlıu r olm u şd u r. 3 R c m b r a n d t vo M c t s u - R cm b ran d t (1 6 0 6 -1 6 6 9 ) m o şh u r ho llan d rossam ı v o q rav y o n ıd u r. M ctsu Q ab ricl (to q rib o n 1 6 2 9 -1 6 6 7 ) - h o lla n d rossam ıd ır. Intim ja n r - la n n ustad ıd ır. R c m b ra n d t o n u n so n o tin o bö y iik to sir g ö sto rm işd ir. 40 yanmadan tüstülordi. Sohorlor ayağa durduğu doqiqodon, axşamlar onu öskürok tutana qodor no cdirdiso, hor bir şey saat oqrobi kimi doqiq olurdu. Müoyyon dorocodo o, yuxu ilo qurulan avtomat bir adama bonzoyirdi. Kağızın üslü ilo sürünon moryom qurduna toxu- narsınız, o dayanar vo horokot ctmoz; bu adam da cyni surotlo, yoldan kcçon bir kolyaska gurullu saldıqda, sosino güc vcrmomok üçün söh- botin arasınt kosor vo susardı. Fontcnclo' toqlid cdorok o, qonaotlo horokot cdor vo bütün insan duyğularını öz monliyindo toplardı. Hoyatı qodim qum saatlarımn qumu kimi sossiz axırdı. Bozon onun tolosino düşonlor bar-bar bağırar, özlorindon çtxardılar, sonra iso hor bir şcy ycno dorin bir sükuta dalardı, sanki motboxdo çığıran ördoyin başı kosilordi. Axşamüstü, assiqnasiyaya bonzoyon bu insan adi bir insana dönor, onun gümüş vo qızılı iso insan qolbino çevri- lordi. Əgor o başa vurduğu gündon momnun qalmışsa, ollorini ovuş- durar vo üzündoki qırışıqlar arasından şon bir işıltı parlardı: “ Dori Corabın”2 hissiz gülüşü kimi bir duyğu oks cdon ozololorinin dilsiz horokotini başqa bir sözlo torif ctmok mümkün dcyil. Nohayot, on şiddotli sevinc duyduğu doqiqolordo bclo onun söhboti qısa vo qırıq olar, zahiri görünüşü iso hcç bir şcy ifado ctmozdi. Mon holo balaca bir kargüzar olduğum vo hüquq fakültosinin üçüncü kursuııu ycnico bitirdiyim vaxt, Qrc küçəsindo monimlo bir cvdo yaşayan qonşum belo bir adam idi. Bu, hoyotsiz, rütubotli vo moşum görünüşlü bir cv idi. Poncoroyo işıq yalmz küçodon düşürdü. Kv monastıra bonzoyirdi. Otaqların hamısı bir boyda idi, hamısının qapısı uzun bir koridora açılırdı. Otaq qapılarının üstündo kiçik poncorolor vardı. Koridor bu poncorolor vasitosilo işıqlamrdı. Bütün bunlar hamısı bu cvin vaxtilo monastınn bir hissosi olduğunu göstorirdi. Ailodo yaşayan bir goncin bütün şonliyi, qonşunun otağına holo girmodon, bu olomli monzoroni göror-görm oz yox olub gcdordi, istor onun cvi vo istorso özü cynilo bir-birino bonzoyirdi. Siz dcyo bilorsiniz ki, o öz qabığımn içino gir- miş bir ilbizdir. Boli, onun ülfot göstordiyi ycgano bir adam vardısa, o da mon idim; o, od almaq üçün monim yanıma golor, kitab, qozct istor vo axşamüstü, kcfi durıı olduğu zamanlar moni öz hücrosino ' F o n t c n e l (1 6 5 7 -1 7 5 7 ) fransı/. odibi vo alim id ir. D ünyagöriişiı clibarilo X V III o srin " m aarifçi fo lso fo sin in " so lo flo rin d o n d ir (b u fo lsofo Böyiik fransız inqilabı id cy a la n ü z o rin d o b ö yük to sir g ö storm işdi). 2 “D o r i C o r a b ’’ - F cn im o r K upcrin cyni so rlövholi ro m anının qohrom anıdır. Yüklə 31,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|