Şəkİ və onun TƏbabəT tarİxİ
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Həkİm-nevroloq Qalİb Əsədovun “Şəkİ və onun TƏBABƏT tarİxİ” adlı kİtabı haqqında
- QƏDİMDƏN BU GÜNƏ
| Qalib Əsədov Şəkİ və onun TƏBABƏT tarİxİ Qalib Əsədov Şəkİ və onun TƏBABƏT tarİxİ Bakı, Qanun Nəşriyyatı, 2016, 328 səh., 000 tiraj Çapa imzalanmışdır: 28.12.2016 Redaktor: Murad Nəbibəyov Korrektor: Aysel Məmmədova ISBN 978-9952-36- © Qanun Nəşriyyatı, 2016 © Qalib Əsədov, 2016 Qanun Nəşriyyatı Bakı, AZ 1102, Tbilisi pros., 76 Tel: (+994 12) 431-16-62; 431-38-18 Mobil: (+994 55) 212 42 37 e-mail: info@qanun.az www.qanun.az www.fb.com/Qanunpublishing Həkİm-nevroloq Qalİb Əsədovun “Şəkİ və onun TƏBABƏT tarİxİ” adlı kİtabı haqqında Tanınmış həkim-nevroloq, uzun müddət Şəkinin müxtəlif səhiyyə müəssisələrində səmərəli fəaliyyət göstərən, habelə müxtəlif televiziya kanallarından Azərbaycan ictimaiyyətinə adı bəlli olan Qalib Əsədovun qədim tarixi keçmişə, özünəməxsus ənənələrə və mədəniyyətə malik olan Şəkinin səhiyyə tarixinin tədqiqi sahəsində araşdırmalarına həsr olunmuş yazıları diqqətimi çəkdi. Kitabın müəllifi Qalib həkimin bir tədqiqatçı məharəti ilə Şəkidə səhiyyə sisteminin formalaşması, inkişafı və bu sahədə ayrı-ayrı tanınmış simaların təşkilatçılıq fəaliyyəti haqqında arxiv materiallarına əsaslanan qeydlərini, verdiyi fotoşəkilləri Şəki səhiyyəsinin tarixinin araşdırılması sahəsində təqdirəlayiq təşəbbüslərdən biri, yaxşı işin başlanğıcı kimi dəyərləndirirəm. XIX əsrin ortalarında çar Rusiyasının Nuxa qəzasında Həkim baba kimi tanınan məşhur təbibin bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə etdiyi üsullara toxunduqdan sonra o vaxtlar Şəkinin baş qazisi olan Əbdülqəni Nuxəvinin, həkim Hacıbala Bəyin, Əliabbas Qədimovun Azərbaycanda, sovet hakimiyyəti illərində isə Ağa Hüseynovun, Məmməd Hacıyevin, Cəmaləddin Kərimovun, Fərrux Həmidzadənin, Nəsib Abdurrəhmanovun, Cabbar Rəhimovun və başqalarının səhiyyə təşkilatçılığı sahəsində göstərdikləri fədakarlıqları xatırlanır. Həkim Qalib Əsədovun vətəndaş təəssübkeşliyi ilə qələmə aldığı bu kitabda çar Rusiyası dövründə Şəki qəzasında, sovetlər dönəmində isə Nuxa rayonunda açılan ilk apteklər, dispanserlər, müalicəxanalar haqqında tarixi faktlara əsaslanan yığcam məlumatlar da özünə yer almışdır. Kitabda Böyük Vətən müharibəsi illərində ön cəbhədə vətənpərvərliklə çalışmış bir çox şəkili həkim və tibb işçilərinin vətənin müdafiəsində göstərdikləri əvəzsiz xidmətləri də xatırladılır. Fikrimcə, Qalib Əsədovun sözügedən yazıları Şəkidə səhiyyənin inkişafı tarixinin araşdırılması sahəsində ilk uğurlu addımlardan biri hesab edilə bilər. Yaxşı olardı ki, müəllif bu sahədəki tədqiqatçılıq fəaliyyətini davam etdirərək, Şəkidə səhiyyənin inkişafı sahəsində həyata keçirilmiş bütün tədbirləri, görülmüş işləri daha çox araşdırsın və yeni faktlarla zənginləşdirsin. Bu sahədə həkim-tədqiqatçı Qalib Əsədova uğurlar arzu edirəm. Zərinə Cavadova, Tarix üzrə fəlsəfə doktoru QƏDİMDƏN BU GÜNƏ Respublikamızda yetərincə tanınmış nevroloq, həmyerlimiz Qalib Əsədovun Şəki səhiyyəsinin tarixinə aid yazdığı bu kitabın geniş oxucu auditoriyası tərəfindən böyük sevinclə qarşılanacağına heç şübhəm yoxdur. Şəkinin, demək olar ki, bütün sahələrdə həm respublikamızda, həm də Vətənimizin hüdudlarından kənarda özünəməxsus yer tutmasını sübut etməyə, məncə, ehtiyac yoxdur. Hələ ta qədim zamanlardan bu bölgənin ziyalıları – müəllimləri, şairləri, yazıçıları, dramaturqları, hərbiçiləri və digər sahələr üzrə olan mütəxəssisləri öz sözlərini demiş və hazırda deyirlər. Şəki intellektual səviyyəsindən başqa, özünün tarixi, memarlığı, el sənətləri, mətbəxi, adət-ənənələri, mədəni irsi ilə də digər bölgələrdən yetərincə fərqlənən bir məkandır. Eyni zamanda, “Şəki” sözünü eşidən hər bir kəsin simasında mənalı bir təbəssüm əmələ gəlməsi də təbiidir – şəkililər öz incə yumoru, lətifələri ilə də ad-san qazanmışlar. Şəki həkimlərinin də xəstələrlə xüsusi davranış qaydaları var – ən ağır xəstə ilə elə zarafat edər, onların diaqnozunu elə tərzdə bəyan edərlər ki, xəstə həkimin yanından gülər üzlə çıxıb gedər... Hazırda əlinizdə tutduğunuz kitabda oxuduğunuz məlumatlara gəlincə, onlar Qalib Əsədovun gərgin əməyinin və uzunmüddətli axtarışlarının bəhrəsidir. Bu kitabı həm də Şəki səhiyyəsi haqqında “ilk qaranquş” da adlandırmaq olar. Kitabda dərc olunmuş materialların hamısı arxiv sənədlərinə istinadən yazılmış və fotolarla təsdiq olunan tarixi faktlar özünə yer tutmuşdur. Kitabın özəlliyi bir də ondan ibarətdir ki, qədim Şəkinin səhiyyə tarixinə XVIII əsrin əvvəllərindən nəzər yetirilir. Kitabda çar Rusiyası tərəfindən Şəkiyə təyin edilmiş qeyri-millətlərin nümayəndələrindən olan təbiblərdən tutmuş son dövrlərədək Şəki səhiyyəsinə rəhbərlik etmiş yerli həkimlər haqqında xronoloji qaydada müfəssəl məlumatlar verilir. Kitabda özünə yer almış fotoların da oxucularda dərin maraq oyadacağı şübhəsizdir. Şəkillərdə müasir nəslin nümayəndələrinin görmədikləri Şəki xəstəxanalarının, poliklinika və ambulatoriyalarının hazırda mövcud olmayan binaları, bəlkə də heç adlarını eşitmədikləri həkim və tibb işçilərinin fotoları əks olunmuşdur. Kitabı daha maraqlı edən Şəkinin məşhur Xalisəqarızadələr nəslinin nümayəndəsi Əbdülqəni Nuxəvinin “Qazıxana dəftəri” haqqında məlumatın olmasıdır. XIX əsrin görkəmli ədəbiyyatşünası, pedaqoqu və kitabşünası Əbdülqəni Məhəmməd oğlu Nuxəvi 1817-ci ildə Şəkidə dünyaya göz açıb. Onun yaradıcılığı çoxşaxəli və rəngarəng olmaqla yanaşı, demək olar ki, bütün sahələri əhatə edib. Lakin əsərlərinin böyük əksəriyyəti repressiya dövründə məhv edilsə də, bir hissəsi hazırda M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda qorunub saxlanılır. “Qazıxana dəftəri”ni Əbdülqəni Nuxəvi 1866-1879-cu illərdə Şəkinin baş qazısı olarkən tərtib edib. Bu əsər ölkəmizin Şimal-Qərb bölgəsinin, eləcə də Azərbaycanın tarixinin, əhalisinin, ailə hüquqlarının, insanların mədəni səviyyəsinin, dünyagörüşünün öyrənilməsi baxımından çox dəyərli tarixi bir qaynaqdır. Həmin əsərdə Şəkiyə aid olan müəyyən bir hissə ilə bu kitabda tanış olacaqsınız. Fikrimcə, doğma Şəkimiz haqqında yazılmış hər hansı bir kitabı əldə etmək hər bir şəkili oxucunun böyük sevincinə səbəb olan tarixi bir hadisəyə çevrilən məqamlardan biridir. Belə kitabların ərsəyə gəlməsini unutqanlığımızın da aradan qaldırılması kimi qiymətləndirmək, məncə, yerinə düşərdi. Qalib Əsədovun yazdığı bu kitabın da böyük rəğbətlə qarşılanacağına tam əminəm. Sonda oxuculardan kitab haqqında öz rəylərini bildirməyi, çatışmayan cəhətləri, rəyləri, fikirləri Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|