Səməd Şıxı atilan bir daş

204 
 
MaĢında  mühərrikin  səsindən  baĢqa səs eĢidilməyirdi. 
Nərgiz  göz  yaĢların  silərək  ağladığın  bildirməmək 
istəyirdi.  Yusif  isə  ayılaraq  nə  elədiyini  düĢünürdü.  Öz  – 
özünə axmaq deyirdi. Yumruğunu baĢına  vuraraq elədiyi 
səhvi  düzəltməyin  yolun  axtarırdı.  Ġnsanlar  hər  zaman 
görüldüyü  kimi  görünməzlər  deyiblər.  Bu  məsəlin 
doğruluğu haqqında birdə düĢünmək  lazımdı . Doğru ola 
bilər.  
Binaya  çataraq  Nərgizin  maĢından  enməsinə  yardım 
elədi. Binaya girərkən isə alçaq səslə bir daha onu narahat 
etməməsini, filmədə çəkilməyəcəyini dedi.  
Qapını  döyərək  anasına  təhvil  verib  qaçır.  Sözün  əsl 
mənasında  arxasınada  baxmadan  qaçır.  Bir  ara  ayağı 
iriĢir.  Doğrularaq  yenə  qaçmağa  davam  eləyir.  MaĢınına 
minərək  yenə  qaçır.  Utancından  çox  uzaqlara  qaçmaq 
istəyir,  qaça  bildiyi  isə  bir  balaca  Ģəhər  və  hər  yerdə  ona 
günahkar gözü ilə baxan gözlər var.  
 
 
İyirmi səkkizinci hissə 
 
Dənizçinin hekayəsi maraqlıdı. OxumamıĢ olmazsınız. 
Yoxsul  olur.  Ailəsini  dolandırmaq  üçün  hər  gün  dənizə 
gedər, balıq tutaraq özünə və arvadına baxmağa çalıĢardı. 
Bir gün təsadüfən sehirli gücə sahib olan balıq tutur. Balıq 
Qoca Dənizçiyə onu buraxacağı təqdirdə istəklərin həyata 
keçirəcəyinə  söz  verir.  Qoca  Dənizçi  haqqı  olmayan  heç 
nəyi  istəmədiyin  deyərək  onu  dənizə  buraxır.  Torunu 
toplayaraq  evə  gəlir.  Arvadına  dənizdə  baĢına  gələnləri 
danıĢır.  Arvadı  atlayıb  –  düĢərək  onun  axmaq  olduğun, 
belə  bir  fürsəti  əli  ilə  necə  itələdiyin  baĢına  qaxaraq  onu 
evdən  çıxartır.  Balıqçı  gedərək  balığı  çağırıb  utana  – 
utana  ondan  sınıq  qayığını  təzəsi  ilə  dəyiĢməsin  istəyir. 
Qızıl  balıq  ona  kədərlənməməyin  evə  getməyin  buyurur. 
Qoca  Dənizçi  evə  gedəndə  qayığının  təzəsi  ilə  əvəz 
olduğun  amma  arvadının  sifətindən  hələ  də  zəhrimarın 

---

205 
 
əskik  olmadığın  görür.  Qocaya,  o  boyda  gücə  sahib  olan 
balıqdan elə bir qayıq istədin? – deyir. Get ona de ki, ona 
saray  istədiyini  de  deyərək  Qocanı  təzədən  dənizə 
yollayır.  Qoca  kor  –  peĢman  dənizə  gələrək  balığı  yenə 
çağırır. Balıq gələrək, buyur, Qoca, nə istəyirdin? - deyir. 
Qoca  baĢını  aĢağı  əyərək  xanımının  dediklərin  ona 
çatdırır.  Qızıl  balıq  ona  üzülməməsin  deyərək  evə 
yollayır.  Evə  gələndə  arvadının  özünü  sarayında 
xidmətçilərnə  zülm  verərək  istədiklərin  eləməsin  istəyir. 
Bir  həftə  sonra  arvadın  gözü  doymayır.  Qocanı  yanına 
çağıraraq  balığa  gedib  onun  hökmdar  olmaq  istədiyin 
deyir. Qoca nə qədər bunun qudurğanlıq olduğun desə də 
gözünü  pul,  Ģan  – Ģöhrət bürümüĢ  qadına  qane  eləməyir. 
Dənizçi kor peĢman yenə dənizə gələrək balığı çağırır.  
Balıq Qocanın səsinə gələrək, buyur, yenə nəsə olub? – 
deyir.  Qoca  baĢı  aĢağı  halda  arvadının  dediklərin  balığa 
çatdırır.  Balıq  yenədə  ona  üzülməməsin  evə  getməsin 
deyərək  evə  yollayır.  Təbii  ki,  Qoca  Qarının  istədiyi 
yenədə  reallaĢır.  Bir  müddət  keçmiĢdi  ki,  Qarı  Qocanı 
yanına  yenə  çağıraraq  onun  dənizə  gedib  Balıqdan  onun 
köləsi  olmasını  istəyir.  Özünq  Dənizlərin  Ģahı,  balığı  isə 
onun  köləsi  olmasın  istəyir.  Qoca  Dənizçi  razılaĢmaq 
istəməsə də Qarı onu güclə dənizə yollayır. Qoca Dənizçi 
dənizə  baxır  və  balığı  yenə  çağırır.  Balığ  gələrək  ondan 
bu  dəfə  nə  istədiyin  soruĢur.  Qoca  Dənizçi  çəkinərək, 
olanları Qızıl Balığa çatdırır. Balıq əsəbləĢərək qarının bu 
dəfə  sərhətdi  aĢdığın  deyərək  ona  verdiyi  bütün  sərvəti 
əlindən alır. Qoca Dənizçi evə gələndə evinin yenə daxma 
olduğunun, arvadının da köhnə libasında oturduğun görür.  
Nərgiz deyəsən burda qoca Qarı rolunu oynayırdı. Hər 
Ģeyi istədi və xoĢbəxtliyinə əmin oldu. Özünə ədalətsizlik 
eləmədiyin  düĢünürdü.  Bəli  o,  Qoca  Qarı  kimi  ac  göz, 
Ģöhrət düĢkünü birisi  idi. Əlində olanlarla xoĢbəxt olmaq 
əvəzinə  daha  da  çoxun  istəyirdi.  Tanrının  onu 
lənətlədiyinə  əmin  olmuĢdu.  Nə  qədər  bu  lənəti  qırıb 

---

206 
 
xoĢbəxt  olduğun  düĢünərsə,  tanrı  onu  yenə  üstələyərək 
onun zəifliyini bir daha göstərirdi.  
Gələk  həmin  hadisədən  sonra  Nərgizin  baĢına 
gələnlərə.  DəyiĢən  çoxda  elə Ģey  olmadı.  DəyiĢən  sadəcə 
Nərgizin  üzündəki  gülüĢ  idi.  O  artıq  yox  idi.  Bəlkə  də, 
bundan  sonra  heç  olmayacaqdı.  Həyata  qapı  deĢiyindən 
də olsa baxararaq iĢığı gördüyü halda arxadan kimsə açarı 
salaraq  həmən  deĢiyi  qapadı.  Otaq  yenə  qaranlığa  qərq 
oldu.  
Yorğun  idi.  Ağacdan  yerə  düĢüb  əzilmiĢ  əncir  kimi. 
Divara  çıxpılaraq  əzilmiĢ  alma  kimi.  Qızardılıb  külə 
döndərilmiĢ  kartof  kimi.  Həyatının  dadı  qaçmıĢdı. 
Həyatdan  artıq  dadmaq,  ondan  ləzzət  almaq  istəməyirdi. 
Ya da  istəməyə  taqəti  yox  idi.  Ona  yenə  yatağı  yoldaĢlıq 
eləyirdi.  Yastığını  qucaqlayaraq  onunla  rahatlıq  tapırdı. 
Gülnaz  bəzən  yanına  gəlib  söhbət eləmək  istəsə  də  onun 
ağladığın görüb otaqdan çıxırdı.  
Nərgizin  filmdən  ayrıldığı  üçüncü  gün  idi.  Evdə  hər 
kəs  maraq  içərsində  idi  ki,  Nərgiz  nə  oldu  da  filmdən 
ayrıldı.  RövĢən  nə  qədər  üstünə  getsədə  Nərgiz  onu 
otaqdan  çıxartıb  heçnə  deməyirdi.  Anasına  isə 
razılaĢmadığlarını, ona görədə çıxdığını dedi. Ağlamağına 
səbəb  olaraq  da  filmin  çəkilməsin  çox  istəyirdi. 
Alınmayacağına  görə  də  üzülmüĢdüyünü  deyərək  canını 
qisməndə  olsa  qurtarmıĢdı.    Gülnaz  əsl  səbəbin  bu 
olmadığın  anlasa  da  qızının  üstünə  çox  getmək 
istəməyirdi.  
Yusifdən  bir  neçə  gün  bəlkə  daha  çox  olardıki  səs 
çıxmayırdı.  Utanırdı  ya  istədiyin  almıĢdı?  Üzü  yox  idi 
ortaya  çıxmağa  ya  gözünün  önündən  həmən  səhnələri 
çıxarta bilməyirdi? 
Nərgiz... AĢiq bir qadının özünə baxmaq üçün əyildiyi 
yerdə  ölür  və  həmən  yerdən  Nərgiz  bitir.  Deyilən 
əfsanələr  bəzən  düz  ola  bilər.  Məsələ  əfsanənin  tam 
olaraqda bizim Nərgizimizə aid olduğu kimi. Gözəlliyi və 
sevgisi üzündən həyatını itirir.  

---