121
istənilən vəziyyətdən çıxacağına inanırıq. İki yol ayrıcın-
da qalanda, düzgün hesab etdiyinə getməlisən. Zərurət
yaranarsa, ən əzizini qurban verməyi belə bacarmalısan,
oğul” – fikirləri yadına düşdü. Arslan boğulduğunu hiss
etdi, sanki havası çatmırdı. Komandirə şübhə ilə baxmağa
başlamışdı özü də bilmədən. Görəsən, onun niyyətini bi-
lirdimi komandir? Onun bura nə üçün gəldiyini ona de-
mişdilərmi? Bunu komandirdən eşitmək istəyirdi. Amma
özünü toparladı. Buna bir az da komandirin qarnını tuta-
raq qıvrılması səbəb olmuşdu.
Arslan əməliyyat üçün ən önəmli hesab etdiyi sua-
lı verdi: – Niyə Şuşaya yox, Xankəndinə? Bu qərara indi
gəldin, komandir?! Axı bütün hazırlığımız Şuşa üçün idi.
– Bilirəm, Sultanbəyli, bilirəm, Şuşa bizim millətimiz
üçün çox önəmli və dəyərli şəhərdir. Onu hamımız çox
sevirik. Amma bu gün ermənilərin əsas məskunlaşdığı şə-
hər Xankəndidir. Həm də inzibati bina orda yerləşir. Gö-
rürsən, biz azərbaycanlılar belə, az qalırıq Xankəndinin
erməni şəhəri olması ilə barışaq. Şuşa şüurumuzda, sadə-
cə, işğal olunmuş bir şəhərdir. Amma Xankəndi heç yadı-
mıza da düşmür. Ümumilikdə, sanki ondan vaz keçmişik.
Bunu qaytarmaq lazımdır. Unutma ki, bu əməliyyatın adı
“Z”-dir. Axı bundan sonra yeni başlanğıc olmalıdır. Yeni-
dən yeni nəfəslə “A”-dan başlamalıyıq.
Komandirin başını dizləri üstünə alan Arslan sanki
onun xəstəliyni unutmuşdu.
– Bunu sən əvvəlcədən müəyyənləşdirmişdin? Bu
sualı verməklə Arslan komandirin onu tanıyıb-tanımadı-
ğını bilmək istəyirdi. Doğrudan da, əvvəlcədən plan belə
idisə, onda niyə Şuşa adı ilə yola çıxmışdılar? Bəlkə, ko-
122
mandir Şuşada Arslanı azad edərək ona tapşırılanı etməyi
əmr edəcəkdi?
– Bəli.
– Axı onda niyə əvvəlcədən bunu demirdin?
– Sultanbəyli, bu əməliyyata birbaşa nəzarət edilir.
Buna Azərbaycanın taleyüklü məsələsi kimi baxılır. Bu
əməliyyatın baş tutması ideoloji müharibənin psixologi-
yalarda qələbəsi deməkdir. Azərbaycanın müharibə edib
torpaqları azad etməsi üçün yaradılan şəraitdir. Yadına
sal, Mübarizin həyata keçirdiyi əməliyyatı... yadındadır-
mı, o zaman bizə hansı tapşırıqlar verilmişdi? Axı müha-
ribə o zaman başlamalı idi. Həm xalq hazır idi, həm də or-
du. Hər kəs elə bilir ki, bunlar təsadüfdür. Hamısı plan-
laşdırılmış məsələdir. Sən elə bilirsən ki, keçən aya qədər
öldürülən əsgər sayının günü-gündən artması təsadüfi
idi? Bunların hamısı Azərbaycana təzyiq vasitəsi idi. Ha-
kimiyyəti qorxutmaq istəyən xarici qüvvələr idi. Ordu-
muzda da xeyli xain var. Bu seçkilərdən sonra hamısının
təmizlənməsi gözlənilir. Amma bu dəyişikliyi kütləvi şə-
kildə aparmaq olmaz. O zaman böyük güclər masada Qa-
rabağı bizə verməyə hələ tam razı deyildilər. Amma indi
uzun illərin siyasəti öz nəticəsini vermək ərəfəsindədir.
Bizim bu əməliyyat xalqdakı ruh yüksəkliyini artırmalı,
müharibə edərsək, qələbə çalacağımız inancını aşılamalı-
dır ki, Ali Baş Komandan müharibəyə inamla girə bilsin.
Son vaxtlar daxildəki satqın qüvvələr də güclənib. Çünki
qida mənbələri – onları xaricdən bəsləyənlər belə istəyir-
lər.
– Artıq sual vermə! Deyilənlərə əməl et! Boqomilla
jurnalist qismində olacaq. Həmin gecə separatçı Dağlıq
Qarabağ Respublikasının prezident aparatının binasının
123
ətrafında olacaq. Al bu telefonu, üstündə olan nömrəyə
zəng edəcəksən. – Bunları dedikdə komandirin gözlərin-
dən yaş axdı. O, bir az susdu. Qəhər onu boğurdu... –
Arslan,.. işdir... siz sağ-salamat qayıtsanız, Ərturan sənə
əmanət. Banuya da onu çox sevdiyimi söylərsən.
Komandir vəsiyyət edirdi. Hələ də düşüncələri qarı-
şıq olan Arslan bunun heç fərqinə də varmırdı. Onu dü-
şündürən mütəşəkkil şəkildə hazırlanmış bu əməliyyat
idi. Komandirin inildəyərək: – Hüseynovla, İsmayılovu
da bura çağır!... – deməsi, onu qaranlıqlarda yolunu itirdi-
yi dərin fikirlərdən ayırdı. Arslan oradan uzaqlaşanda ko-
mandir Ərturan üçün “Bil oğlum” mahnısını zümzümə
etməyə başladı: – Çabuk böyü, Çabuk yetiş tez oğ-
lummmmm, Düşmən gəzən Qarabağda gəz oğlummm,
Dostun kim, düşmənin kim, sez, oğlummm.... Vətəninə
göz dikəni əz, oğlummmmm... Tarixini şərəfinlə, şəərəəə-
finlə yaz, oğlum!..
Arslan iri addımlarla ağacların arası ilə qayanın arxa
tərəfinə keçdi. Məhəmmədin yanına çatanda hər şeyi dərk
etdi. Amma gec idi... Onun komandirin nə demək istədi-
yini anlamağa eşitdiyi səs yardımçı olmuşdu. Bu, güllə sə-
si idi. Amma səsboğucudan açılmışdı bu güllə. Arslan
Məhəmmədə yaxınlaşdığı anda birdən geriyə dönüb qaç-
ması Məhəmmədi də təşvişə salmışdı. Arslanın geriyə heç
bir ehtiyat gözləmədən: – “Komandiiiiir!”, – deyib qaç-
masını Elçin də görmüşdü.
Arslan komandirin yanına çatdığı anda onlar da özü-
nü yetirmişdi.
...Gecənin qaranlığına sanki bir şər qarışmışdı. Ko-
mandir gözlərini əbədi yummuşdu... Bir əli ilə Azərbay-
124
canın bayrağını tutmuşdu. Bir əlində isə gicgahına tuşlan-
mış tapança vardı....
Komandirin Arslanı Elçinlə Məhəmmədi çağırmağa
göndərməkdə məqsədi bu acılara son vermək idi. Əslin-
də, komandir ağrı-acıdan heç bir zaman qorxmamışdı.
Ömrünün çoxunu acılarla yaşayan komandir, əməliyyatın
davam etməsi üçün intihar etmişdi...
Böyük bir iradəyə sahib olan komandirin bu cür hərə-
kət edəcəyini Arslan heç ağlına belə gətirməzdi. Axı bu
hərəkət onun düşüncələrinin, təfəkkürünün, dünyagörü-
şünün ziddinə idi. Komandirin inandığı “Quran” özünə
zərər vurmağı, intiharı qəbul etmirdi. Dəfələrlə bunu Ars-
lan ondan eşitmişdi. Axı həmişə intiharın günah olduğun-
dan danışırdı komandir. Tanrının qoyduğu qaydalara
zidd hərəkət etmək ruhu güclü olan bir adama yaraşmırdı
axı. Komandir bunu necə edə bilərdi?.. Hamını bu sual
düşündürsə də, birdən Məhəmməd Arslanın yaxasından
tutub onu ağaca çırpdı: – Hamısını sən etdin. Ona nə de-
din ki, özünü öldürdü!? Komandir belə asanlıqla həyatla
vidalaşmazdı. Bu sözləri deməsiylə Arslana güclü bir kəl-
lə vurması bir oldu. Arslan səndələyərək yıxıldı. Onun si-
nəsinə çökən Məhəmməd yumruqlarını endirməkdə da-
vam edirdi: – Hamısını sən etdin, sənin günahındır!.. –
deyə bağırırdı. Bu səs gecənin qaranlığında sakitliyi təla-
tümə gətirmişdi. Arslan ürəyini əvvəlcə Məhəmmədə bo-
şaltmaq üçün şərait yaratsa da, artıq dözə bilmirdi. Başı-
nın üstündə körpü vəziyyəti alaraq Məhəmmədi arxaya
tulladı. Elə bu zaman qartal kimi Məhəmmədin üstünə şı-
ğıyıb bütün acığını ondan çıxdı. Komandirin də, Ayxanın
da hirsini Məhəmmədin üstünə tökdü. Vurduğu yumruq-
lar Məhəmmədin ağız-burnunu qana bələmişdi.
Dostları ilə paylaş: |