Şəmil Sadiq
Yüklə 1,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
182 liyi və bu birliyə qoşulmaq istəyən Orta Asiyadakı türk dövlətlərinin tərəddüdlərinin aradan götürülməsi demək idi. Bütün bu proseslərin inkişafını izləyən Cənubi azər- baycanlılar, Krım tatarları, başqırdlar, qaraqalpaqlar, tu- valılar, yakutlar, uyğurlar və s. kimi türk xalqları müstə- qilliklərini elan edəcək günü gözləyirlər. Milli təfəkkür ar- tıq formalaşmışdı. Böyük bir Turan ideyası altında iqtisa- di birlik yaranarsa, dünya bunun qarşısında dura bilməz- di. Son hadisələr dünyanı buna doğru aparırdı. Bunun üçün Azərbaycanın da Türkiyə kimi öz ayaqlarının üstün- də durması dünyaya “əllərini göyə qaldır” demək idi. Azərbaycanda çaxnaşmalar salıb, dövlətçilik ənənələrinin sarsıdılması dünya idarəçilərinin ən böyük arzusu idi. Boqomillanın kiminlə bir yerdə olması haqqında ya- yılan təxribat xarakterli məlumatlar isə bəzi məmurlara qarşı əsəbdən gərilmiş Azərbaycan xalqını qıcıqlandıra- caqdır. Bu qarışıqlıq isə, vətəndaş müharibəsinə aparacaq, Azərbaycanın 20 ildir ki, səbirsizliklə arzuladığı Qarabağ və Təbriz istəyi suya düşmüş olacaqdı. Bütün bu proseslə- ri isə siyasətçilərdən və analitiklərdən başqa heç kim bil- məyəcək, kütlə öz rolunu oynayaraq, bir neçə məmura görə dövlətinə qarşı nifrət bəsləyən dar düşüncəli gənclər formalaşdıracaqdı. Türk düşmənlərinin Boqomilladan istədiklərini ala bilməməsi və bunun üstünə daha iyrənc bir plan qurma- larının qarşısını alan yeganə vasitə, illərdən bəri hazırla- nan uzunmüddətli plan idi. Düşmənlərin qurduğu siyasi oyunları anlamayan sadə xalq Azərbaycan əsgərinin hərbi hissəni özbaşına tərk edərək Xankəndinin mərkəzinə 183 Azərbaycan bayrağını sancması və qəhrəmancasına həlak olmasının səbəblərini dərindən anlamayacaqdı... 22 Cıdır düzü meydanı Şuşa şəhərinin Daşaltı dərəsi ya- xınlığında idi... Bu meydandan baxdıqda Şuşanın əzəməti bir başqa cür görünürdü. Ayaq altında qalan meşəli dağ- lar, yaylaqlar göz gördükcə uzanırdı. Cıdır düzünə hey- ran olmayan, orada yaşayıb onu sevməyən, oranı unudan kimsə tapmaq mümkün deyildi. Arslan da birinci dəfə idi ki, bu möhtəşəm şəhəri – qalanı görürdü. Qarabağ xanlı- ğının döyünən ürəyi olan Şuşa komada olan xəstələr kimi zarıyırdı, canı ilə çəkişirdi. Arslanın gözləri önündə, bir zamanlar burda hökmranlıq etmiş xanların portretləri canlandı. Onların əzəmətli, mətin baxışlarını gördü. Ən- ginliklərə baxan o mərdanə gözlərdən sanki ona “nə dur- musan, cəld ol!” tapşırığı verildi. Arslan yerindən tərpən- mədən aşağıya boylandı. Meşənin içində olduğunu zənn etdiyi Xan evini görmək istədi, amma görə bilmədi. O, ra- hat idi. Artıq məqam yetişmişdi. Bir neçə dəqiqədən sonra kitabı əldə edəcəkdi. Tarixi öz qəlbinin dərinliklərində qo- ruyub yaşadan, o kitab nə vaxtsa mütləq öz sahibinin əli- nə keçəcəkdi. Kim bilir, bu kitablara görə neçə min insan canından olmuşdu. Ölənlərin bir qismi isə bu kitabda olanları qəlblərində gəzdirənlər, bir qismi onun izinə dü- şənlər idi. Amma bütün təqiblərə, qırğınlara baxmayaraq, dünyanın yaradılışını, insanların doğuluşunu, türklərin bütün insanlığın ilki olduğunu, Tanrının onlara necə də- yər verdiyini özündə daşıyan üç kitabdan biri türklərin əlində idi. Digər ikisi isə müxtəlif dövrlərdə ələ keçirilmiş, 184 gizlədilmiş və təhrif edilərək türklərə və dünyaya təqdim edilmişdi. Bunlardan biri Şah İsmayılı hakimiyyətə gəti- rən ağsaqqallarının əlindən alınmış, dövləti isə darmada- ğın edilmişdi. Şah İsmayılı yetişdirib tərbiyə edən ağsaq- qallardan biri əllərində olan iki kitabdan, sadəcə, birini – üçüncünü bu günə qədər gizlədə bilmişdilər. Çaldıran döyüşündən sonra darmadağın edilən türk tayfalarının ağsaqqallarından biri kitabla birgə Osmanlı əsgərlərinin əlinə keçmişdi. Paşalardan biri həmin kitabı Sultan Səlimə aparmasını düşündüyü halda, Osmanlı sultanlığında yüksək vəzifə tutmuş yəhudilərdən biri kitabı çox baha qiymətə həmin paşadan ala bilmişdir. Digər ikinci kitab isə çinlilərin əlində idi. Onun nə vaxt ələ keçirildiyi mə- lum deyildi. Arslanın “Xəzinə qalası” mağarasından götürəcəyi nüsxə ardıcıllıq baxımından üçüncü kitab idi. Bu kitabda əvvəlki üç kitab haqqında da məlumat vardı. “Xəzinə qalası” mağarasına şuşalılar “Kaha” deyirdi- lər. Bu mağara çox sirli bir mağara idi. Deyilənlərə görə mağaranın bir ucu Cıdır düzünün altından keçərək o biri tərəfdən çıxırdı. Amma mağaranın içinə 10-15 metrdən artıq getmək mümkün deyildi. Çünki mağarada havasız- lıq vardı. El arasında gəzən söhbətlərə görə bu mağarada böyük bir xəzinə yatırmış. Amma sovet tədqiqatçıları araşdırma aparsalar da, bir şey tapılmamışdı. Deyilənlərə görə xəzinə elə gizlədilmişdi ki, yerini dəqiq bilməyən kimsə onu tapa bilməzdi. Hətta camaat arasında söhbət də gəzirdi ki, uşaqlardan biri pişiyi mağaranın bu başın- dan ötürüb və çıxmağa qoymayıb. Pişik də qorxusundan içərilərə gedib və digər tərəfdən çıxıb. Amma çıxanda pi- 185 şiyin bütün tükləri tökülmüşdü. Bunun da səbəbini hava- sızlığın olmaması ilə əlaqələndirirdilər. Arslan dərindən nəfəs alaraq mağaraya girdi. İri ad- dımlarla soyuq və qaranlığın get-gedə artdığı mağaranın dərinliklərinə doğru irəlilədi. Onu nə soyuq, nə də qaran- lıq qorxudurdu. Soyuq və qaranlıq anlayışı yoxdur. Am- ma amalındakı işıq, qəlbindəki istilik zil qaranlıqlara belə işıq salacaq, ən soyuq yerləri isidəcək qədər güclü idi. Axı həqiqət işıqlı olur. İşıqlı yer isə bütün soyuq qaranlıqların, zülmətlərin qənimidir. Həqiqətin işıqdan ibarət olması bütün şər və qaranlıqları yox edəcək qədər möcüzəli idi. Arslan artıq mağaranın təxminən əlli metrlik dərinli- yinə vara bilmişdi. Bundan sonrakı dəqiqələrdə isə qaran- lıq və işıqsızlıq havasızlıqla qarışıb ağır və vahiməli bir vəziyyət yaratmışdı. O, yaxasının düyməsini açdı, dərin- dən bir nəfəs aldı. Amma nəfəs almağa oksigen çatışmır- dı... Adi halda bir dərilmiş nəfəslə qidalanan ciyərlər indi bir neçə dəfə dərindən udulan hava ilə, doymurdu. Arsla- nın mağaraya girməsindən təqribən 7 dəqiqə keçmişdi. Hava artıq bitib-tükənməkdə idi. Arslan addımlarını istə- diyi kimi ata bilmirdi. O, təşkilata götürüləndə 5 dəqiqə- lik havasızlıq imtahanını asanlıqla keçmişdi. Amma bur- da şərait tamam başqa cür idi. Axı hərəkət edirdi. Həm də nabələd və tanımadığı, qaranlıq daşlı-qayalı bir mağara- da. Hətta bir neçə dəfə səndələyərək yıxılmışdı da. Amma buna baxmayaraq, Arslan bütün gücünü toplamağa çalı- şırdı. Əvvəlcədən hazırlaşdığı kimi, təqribən 220 metrlik zillətli bir yolu o, 9 dəqiqəyə ayaq üstə rahat yeriməli, son 10 metri isə sürünərək keçməli idi ki, Dədə Əfəndinin de- diyi dar cığıra çatsın və sonra daşı itələyərək çəkib havası və işığı olan digər bir hissəyə çıxsın. Yüklə 1,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|