Seminar mashg`ulotlari uchun uslubiy ko`rsatma

Perinatal psixologning odatiy vazifalarini uch guruhga bo'lish mumkin:
onaning psixikasi bilan ishlash;
prenatal bolaning psixikasi bilan ishlash;
chaqaloq psixikasi bilan ishlash.
Ushbu toifalarga psixologik bepushtlik (tushunmagan bepushtlik, psixosomatik bepushtlik), homiladorlik qo'rquvi, tug'ruqdan keyingi depressiya, ota-onalarning kelajakdagi roliga sheriklarni tayyorlash, istalmagan bolalar holatlarida psixologik qo'rquv, abort yoki bolani yo'qotish kabi muammolarni hal qilishda yordam kiradi. Perinatal psixolog bir vaqtning o'zida va, chunki ona bilan ishlashdan tashqari, ish bolaning otasi bilan, agar mavjud bo'lsa, bolaning o'zi bilan ham amalga oshiriladi (tug'ilish jarohatlarining oqibatlarini bartaraf etish va h.k.). ).

6-Mavzu: Perinatal psixologiya konteksida ota-onalik.
Reja:
1.Homladorlik psixologiyasi. Homladorlikka psixologik tayyorgarlik.
2. Homladorlik depressiyasi va prenatal yo’qotish.
Homiladorlik - bu ayol uchun muhim va juda qiyin davr. Bu davrda nafaqat turli xil fiziologik o'zgarishlar, balki aqliy darajada ham o'zgarishlar sodir bo'ladi. Ayol onalik mas'uliyatini o'z zimmasiga olishga tayyorlanmoqda va bu bola tug'ish davrida o'zini namoyon qiladi: siz o'zingizni kasalliklardan himoya qilishingiz, dietangizga ehtiyot bo'lishingiz, his-tuyg'ularingizni tinglashingiz, o'z vaqtida tekshiruvdan o'tishingiz kerak. , va boshqalar. Har kim ham kelajakdagi rolga tayyorlanib, o'z-o'zidan homiladorlikka o'tmaydi. Ko'pchilik uchun yaqinlashib kelayotgan onalik to'satdan yangilikka aylanadi, bu fikrga ko'nikishingiz va tadbirga tayyorgarlik ko'rishingiz kerak. Agar ayol o'zi qaror qabul qilishda qiynalayotgan bo'lsa, qarindoshlari yoki eri tomonidan bosim ostida bo'lsa yoki yaqinlashib kelayotgan onalik tufayli ruhiy tushkunlik holatida bo'lsa, prenatal psixolog zarur.
Bolani tug'ish davrida, gormonal fondagi o'zgarishlar tufayli, ayol kuchli hissiy stressni boshdan kechirishi mumkin. , qarindoshlari bilan, ishdan ketish ko'pincha qiyin. Onaning hayoti kelajakdagi roli uchun qayta qurilmoqda. Qiyin ijtimoiy ahvolga tushib qolgan, ersiz va hokazo ayollar bilan vaziyat yanada qiyinlashadi. Bu holatda perinatal psixologiya ayolga o'z imkoniyatlarini, resurslarini ro'yobga chiqarish va farzandining taqdiri bo'yicha tanlov qilish imkonini beradi. Perinatal psixologiyaning vazifalari ham abort qilishni rejalashtirayotgan yoki o'tkazayotgan ayollar bilan ishlashga mos keladi.
Homiladorlik ayolni o‘zgartirishi – bu ma’lum fakt, biroq bu o‘zgarishlarning mohiyatini hamma ham tushunavermaydi. Keling, psixologlar fikriga ko‘ra ushbu davrda nimalar sodir bo‘lishini bilib olaylik Bolalikka yaqinroq Homiladorlik vaqtida ayol psixologik ravishda yosh boladay bo‘lib qoladi degan fikr keng tarqalgan. Bu deyarli to‘g‘ri emas. Homilador ayol organizmida qayta tuzilish yuz berishi bois unda haqiqatan ham sezilarli o‘zgarishlar sodir bo‘ladi, biroq buning regress bilan hech qanday aloqasi yo‘q.
Shunchaki ayol o‘ziga va u bilan sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarga e’tiborliroq bo‘lib qoladi, ayni davrda juda muhim hisoblangan hissiyotlari va tanasidagi sezgilariga e’tiborini jamlaydi.
Bu haqiqatan ham uni kattalardan ko‘ra o‘zining asl hislariga va haqiqiy istaklariga yaqin bo‘lgan kichkina bolaga o‘xshatib yuboradi. Mashhur “homiladorlarning injiqliklari” haqida ham xuddi shularni aytish mumkin: axir bolalar odatda o‘z qiziqishlaridan voz kechishga tayyor bo‘lmaganlarida xarxasha qilishadi, homilador ayolni esa tabiatning o‘zi o‘z manfaatlarini hammasidan yuqori qo‘yishga majbur qiladi.
Uning bunday xudbin hulqida yana bir ma’no bor: yaqin yillarda ayolning turmush tarzi shunday o‘zgaradiki, unga yaqinlarining ko‘magi lozim bo‘ladi – bu haqda u mana shunday bilvosita usullar orqali xabardor qilmoqda. Hech nima sodir bo‘lmadimi?
Ba’zan, homilador bo‘lgach, ayol xuddiki buni payqamaydi va tug‘ruqqacha hech narsa o‘zgarmagandek yashashga urinadi. Buning yomon joyi yo‘qdek tuyuladi, biroq agar bo‘lg‘usi ona o‘zining yangi maqomini e’tiborga olmasa, baribir xavotirlanadigan joyi bor. Homiladorlikka e’tiborsiz munosabatda bo‘lish, umuman olganda, o‘ziga uncha e’tibor bermaydigan va o‘z tuyg‘ularidan ko‘ra tashqaridan beriladigan yo‘l-yo‘riqlarga rioya qilishga moyil ayollarda vujudga kelishi mumkin.
Agar ayol homiladorlik vaqtida haddan tashqari ishga, o‘qishga yoki jamoatchilik faoliyatiga kirishib ketsa, bu voqelikdan qochishga urinishga, uning onalikka psixologik tayyor emasligiga o‘xshaydi.Yaqin atrofdagilardan nima talab qilinadi? Homilador ayollarga munosabatda ko‘pincha ikki qarama-qarshilik kuzatiladi. Ayrim odamlar ularni papalab, gard yuqtirmaslik, qo‘llarini sovuq suvga urdirmaslik kerak deb hisoblasa, boshqalar homiladorlarning ahvoliga ortiqcha e’tibor bermaslikni afzal bilishadi.
Shubhasiz, bo‘lg‘usi ona bilan billur vaza kabi muomala qilmaslik kerak: homiladorlik kasallik emas, balki odatdagidek yashash imkonini beradigan normal fiziologik holatdir. Biroq, mazkur holatning o‘ziga xos xususiyatlarini e’tiborsiz ham qoldirmagan ma’qul.
Homiladorlik vaqtida ayolning psixikasi nisbatan ta’sirchanroq bo‘ladi, immuniteti esa zaiflashadi, shu bois uni ham jismoniy, ham hissiy ortiqcha yuklamalardan ehtiyot qilgan ma’qul. Qolaversa, qachon ayol ozmi-ko‘pmi o‘ziga e’tiborli bo‘lsa, intuitiv ravishda o‘zi zarur ehtiyot choralarini ko‘radi. Ana shu o‘z-o‘ziga quloq solish homilador uchun muhimdir. Yaqinlari hozir uning e’tibori o‘z ichiga qaratilganini va boshqalarga yetarli darajada e’tiborini qaratishga imkoni kamroqligini tushunishlari kerak.
Ayniqsa bolalar (agar homiladorlik birinchisi bo‘lmasa) buni tushunishi qiyin. Bu vaziyatda ular yuqori e’tiborga muhtojlar. Shuning uchun oilada navbatdagi farzandni kutish – ularni ona yuklamasining bir qismini o‘z gardanlariga olishga tayyor bo‘lgan otasi va boshqa qarindoshlari bilan yaqinlashtirishning ayni vaqtidir.