SəRBƏst iŞ Fakültə: Nəqliyyat və logistika İxtisas-Nəqliyyat mühəndisliyi Müəllim: Məmmədova Pərvanə



Yüklə 17,12 Kb.
tarix02.04.2022
ölçüsü17,12 Kb.
#84994
1Şifahi işgüzar ünsiyyətdə mədəniyyətlər arası aspekt (9)


AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ TƏHSİL NAZİRLİYİ

AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ

SƏRBƏST İŞ

Fakültə:Nəqliyyat və logistika

İxtisas-Nəqliyyat mühəndisliyi

Müəllim:Məmmədova Pərvanə

Tələbə: Ramin Həmidov



Qurp :101a1

Fənn: Azərbaycan dili

Şifahi işgüzar ünsiyyətdə mədəniyyətlər arası aspekt

Bütün insanlar insanın əsas ehtiyaclarını - su, yemək, yuxu, təhlükəsizlik baxımından xəbərdardır, buna çox böyük əhəmiyyət verirlər. Sadalanan ehtiyaclar bəşəriyyət üçün normal bioloji həyat mənbəyidir. Həm də insanların psixoloji sağlamlığına diqqət yetirmək məsuliyyəti var. Ünsiyyət bir insanın psixohigiyenində böyük əhəmiyyət daşıyır. Uzun müddət sübut olunmuşdur ki, insanın xarici aləmdən tam təcrid olunması üçün şərait yaradılırsa və ünsiyyət qurmaq imkanı verilmirsə, tədricən əqli cəhətdən tarazlaşacaqdır. Buna görə rabitə keyfiyyətinizə lazımi əhəmiyyət verməlisiniz. Onların sayəsində insanlar təkcə bioloji deyil, sosial varlıq olurlar. Ünsiyyətdə qarşılıqlı əlaqə bəzi şəxsi məqsədə çatmağa imkan verir.

İnsanlar arasındakı ünsiyyətin məqsədi çox vaxt bu xüsusi şəxslə nəyə ehtiyac duyduqlarını dəqiq bilməkdir.

Məqsədin və ünsiyyət vasitələrinin məzmunu rabitə prosesinin özünün mənasını doldurur. Yəni psixologiya məqsədin və ünsiyyət vasitələrinin məzmununu aşağıdakı kimi izah edir: insanların əlaqə qurduğu şey və bunun necə baş verdiyi. Yardımla insanlar sosial-iqtisadi, bazar münasibətlərinin necə işlədiyini başa düşməyi öyrənirlər. İşgüzar ünsiyyətdə olan, iyerarxik bir quruluşda olan, müəyyən bir səviyyədə olan, kiməsə tabe olan və ya başqasına əmr verən insanlar yaxşı sosial münasibətlərin nə qədər yaxşı olduğunu yaxşı bilirlər və bu, onların cəmiyyətdə sosiallaşmasına öz töhfəsini verir. Şirkət işçiləri cəmiyyətdəki bütün koordinasiya prosesləri haqqında təcrübə qazanır, nail olmaq üçün şərtlərin necə dəyişdiriləcəyini görə bilirlər daha çox uğur, bütün məqsədlərə çatmaq.

İşgüzar ünsiyyətin iki növü var: şifahi və şifahi olmayan. Şifahi ünsiyyət (Lat. "verbalis" - şifahi) sözlərdən istifadə etməklə həyata keçirilir. Nə vaxt qeyri-şifahi məlumat ötürmə ünsiyyət vasitələri pozalar, jestlər, üz ifadələri, intonasiya, görüşlər, ərazi yeri və s.

İşgüzar ünsiyyət mövzusu ümumi bir səbəbdir. İşgüzar ünsiyyətin məzmunu insanların fəaliyyətinin koordinasiyasını, hər bir iştirakçı tərəfindən bu fəaliyyətin məqsədlərini, vəzifələrini və spesifikliyini, rolunu və həyata keçirmək üçün imkanlarını başa düşməyi və qəbul etməyi nəzərdə tutan insanların ictimai əhəmiyyətli bir fəaliyyətini təşkil edir.

Məqsəd işgüzar ünsiyyət ortaq əsaslı fəaliyyətin müəyyən bir növünün təşkili və optimallaşdırılmasıdır. İşgüzar ünsiyyətin ümumi məqsədinə əlavə olaraq, ünsiyyətdə iştirak edən şəxslərin həyata keçirdikləri fərdi hədəfləri ayırmaq mümkündür:

1) tez-tez məsuliyyətdən yayınmaqda özünü göstərən ictimai fəaliyyət prosesində şəxsi təhlükəsizliyə səy göstərmək;

2) yaşayış səviyyələrini yaxşılaşdırmağa səy göstərmək;

3) güc istəyi, yəni. səlahiyyətlərinin dairəsini genişləndirmək, karyera nərdivanına yüksəlmək, iyerarxik nəzarət yükündən xilas olmaq istəyi;

4) tez-tez mövqe və təşkilatın nüfuzunu gücləndirmək istəyi ilə birləşən öz nüfuzlarını artırmaq istəyi. 11 , c. on bir].

Əsas məqsədlərə əlavə olaraq, işgüzar ünsiyyət də mövcuddur psixoloji funksiyaları:

Bağlamaq - Mən və Sən. Məsələn, birlikdə elmi məqalə yazırıq.

Formativ - Mən sənin kimiyəm. Məsələn, elmi məqalə yazmağı sizdən öyrənirəm.

Təsdiq - Mənəm. Məsələn, elmi məqalə yaza biləcəyimi başa düşdüm.

Duygusal olaraq təşkilatlanırıq - Biz. Məsələn, birlikdə işləmək nə qədər xoşdur.

İşgüzar ünsiyyət şəraitinin fərqləndirici xüsusiyyətləri:

1. Məqsədlər və ya motivlər və ya fəaliyyətlərin icması.

2. Ortaq bir sosial məkan vaxtı: təşkilat, qrup, komanda.

3. İştirakçıların qarşılıqlı əlaqəsi - sosial rollar sistemi və ünsiyyət iyerarxiyası.

4. Ünsiyyət formalarının tənzimlənməsi.

"İşgüzar ünsiyyət" anlayışı şəxsi qarşılıqlı əlaqə prosesində subyektiv istəkləri və obyektiv şərtləri sulandırmağın məqsədəuyğunluğunu və mümkünlüyünü vurğulayır.

İşgüzar ünsiyyət vəziyyətində, ünsiyyət istəyi ehtiyacdan ikinci dərəcəli olur. Məcburiyyət, işgüzar ünsiyyəti ritual və şəxsiyyətdən fərqləndirən əsas xüsusiyyətdir.

İşgüzar ünsiyyətin rəsmi konteksti təşkilatdır.

Təşkilat - verilən funksiyaları və quruluşu ilə insanları birləşdirən bir forma xarici mühit, orada ünsiyyətdə olan xüsusi insanlardan asılı olmayaraq mövcuddur.

Nəzərə alaraq işgüzar ünsiyyətin sosial-psixoloji quruluşu, vurğulayırıq:

1) sosial rollar sistemi - işgüzar ünsiyyət subyektlərinin fəaliyyət göstərdiyi müdirlər, həmkarlar, tabeliyindəki şəxslər, tərəfdaşlar, müştərilər.

Rəis - xarici şərtlər və xüsusi xassələrin olması səbəbindən müəyyən bir sosial-peşəkar məkanda sərəncam vermək hüququ olan şəxs. Patronun rolu qərar vermək, təşkilatlamaq, əmr etmək, nəzarət etmək, mükafatlandırmaq və cəzalandırmaq bacarığını tələb edir.

Beləliklə, işgüzar ünsiyyət, rol oynayan, kişilərarası və ritual aspekt olan ünsiyyət növlərindən biridir. İşgüzar ünsiyyət xarici məqsədlərlə müəyyən olunduğu ilə fərqlənir. İşgüzar ünsiyyət, ünsiyyətin özündən kənar bir şey naminə ünsiyyətdir. İşgüzar ünsiyyət məcburidir. İşgüzar ünsiyyət - bilik tələb olunan ciddi qaydalara uyğun ünsiyyət. İşgüzar ünsiyyət formal olaraq qeyri-insandır, buna görə işgüzar ünsiyyətdə iştirakçıların maraqları və motivləri gizlənə bilər və deşifr edilməsinə ehtiyac var.

İşgüzar ünsiyyətdə şəxsiyyət və ya ritual ünsiyyətlə müqayisədə birinin rolunu, ünsiyyət formasını və tərəfdaşını seçmək və dəyişdirmək imkanları daha dar olur. İşgüzar ünsiyyət müəyyən bir sosial məkan vaxtında baş verir. İşgüzar ünsiyyət əvvəlcədən müəyyən edilmiş formalarda həyata keçirilir: söhbət, söhbət, danışıqlar, birgə fəaliyyət. İşgüzar ünsiyyət problemləri: çətinliklər, pozuntular, əngəllər, münaqişələr, öz xüsusiyyətləri və öz həll yolları var.

İdarəetmə ilə məşğul olan insanlar üçün işgüzar ünsiyyət vacibdir. İdarəetmə sahəsindəki araşdırmalar göstərir ki, orta məlumatlara görə, bütün məlum səviyyələrdə çalışan menecerlərin iş vaxtının təxminən 80-90% -i rabitə və ünsiyyətə sərf olunur.

İstifadə olunmuş Ədəbiyyat:

1.Abbasova Q.Y.Ritorika. Ali məktəb üçün dərs vəsaiti .B., 2008

2.Abdullayev A. Nitq mədəniyyəti və natiqlik məharəti haqqında, B., 1968.

3.Əliyev K. Nitq mədəniyyəti və üslubiyyatın əsasları, B., 2001

4.Həsənov H. Nitq mədəniyyəti və üslubiyyatın əsasları, B., 1999, 2003



5.Yusifov M. Nitq mədəniyyətinin əsasları, B., 1998.

6.Şiriyev F. Azərbaycan dilinin nitq mədəniyyəti və ritorika Bakı 2014
Yüklə 17,12 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə