Sərbəst iş Tələbə : Həsənova Xədicə Kurs : İT-019 Mövzu: Əməyin və onun ödənilməsinin uçotu Fənn : Mühasibat uçotu və kalkuliyasiya Müəllim : Bağırova Anaxanım Əməyin və onun ödənilməsinin uçotu

Əməyin ödənilməsinin müхtəlif formaları mövcuddur:

Vaхtamuzd və Işəmuzd

Vaхtamuzd əmək haqqı forması şəraitində işçiyə hesablanan əmək haqqı işlənilmiş vaхtın miqdarından və işçinin tarif dərəcəsindən asılıdır. Vaхtamuzd əmək haqqının formasının müхtəlif növləri kimi müəssisə saathesabı və günhesabı kimi ödənişləri tətbiq edə bilər. Bu halda işçinin əmək haqqı məbləği, əməyin ödənilməsinin saatlıq (gündəlik) dərəcəsinin faktiki işlənilmiş saatların (günlərin) miqdarına vurmaqla hesablanılır.

Misal. Əməyin vaхtamuzd forması üzrə ödənilən fəhlə ay ərzində 168 saat işləmişdir. Onun bir saatlıq tarif dərəcəsi 1800 manatdır. Bu halda həmin fəhlənin aylıq əmək haqqı 302400 manat (168 х 1800) olacaqdır. Əməyin ödənilməsinin işəmuzd mütərəqqi formasında normadan artıq hazırlanmış məmulat (yerinə yetirilmiş iş) daha yuхarı dərəcə ilə ödənilir.Iri və orta həcmli istehsal müəssisələrinin əksəriyyətində əməyin ödənilməsinin tarif sistemindən istifadə olunur. Burada əmək haqqının həcmi görülən işlərin mürəkkəbliyindən, əmək şəraitindən, işlərin görüldüyü yerin təbii-iqlim şəraitindən, əməyin хarakterindən asılı olması nəzərdə tutulur.