Sevda quliyeva az ə r ba y ca n soraq-məlumat əDƏBİyyati yaranması, m üasir V əziyyəti və

lərinin  daim   işıqlandırm ası,  respublikanın  m addi  və  intellektual 

potensialının  bu  işə  cəlb  edilməsi  üçün  m ətb u atm   im kanlarm dan 

geniş şəkildə istifadə edilməsi zəruri hesab edilirdi.

A zərbaycan  K P   M ərkəzi  K om itəsinin  bu  qərarxm  əsas  kimi 

qəbul edən  A zərbaycan R espublikasm m  N azirlər  K abineti  1991-ci 

il sentyabrm  27-də (322 saylı) «Yeni Azərbaycan  Ensiklopediyasm m  

hazırlanm ası  və  nəşri  haqqm da»  xüsusi  qərar  qəbul  etmişdir.  Bu 

qərara  əsasən  1992-2000-ci  illərdə  yeni,  təkmilləşdirilmiş,  universal, 

milli Azərbaycan  Ensiklopediyası  15  cilddən  (1200  şərti  çap  vərəqi- 

nə  qədər  və  hər  cild  80  m in  nüsxə  ilə)  ibarət  çap  edilməli  idi.  Yeni 

ensiklopediyanm  3 cildlik rus dilində nəşri də nəzərdə tutulm uşdur.

Bu qərarın qəbul edilm əsinin təşəbbüsçüsü A SE-nin  Baş redak- 

siyası  olm uşdur.  Bu  yeni  təkmilləşdirilmiş  nəşr  15  cilddə  buraxıl- 

m alı idi.  Cildi hazırlam aq  işlərinə  başlanıldı.  A ncaq  gözlənilmədən 

respublikanm   həyatm da  dəyişikliklər  baş  verdi,  siyasi  hadisələr 

bir-birini  əvəz  etdi.  E nsiklopediyanm   maliyyə  vəziyyəti  ağırlaşdı, 

o n u n   rəhbərliyi  bir  neçə  dəfə  dəyişdirildi  və  belə  bir  böyük  nəşri 

həyata  keçirm ək  im kansız  oldu.  M ətbuat  və  İnfornıasiya  N azir- 

liyinin  qərarm a  əsasən,  maliyyə  çətinlikləri  ilə  bağlı,  b u   nəşrin  hə- 

y a ta   keçirilməsi  dayandırıldı.  O  zam an  qonşu  dövlətlərlə  o rta q   iş 

görmək,  əm əkdaşlıq  etm ək  barədə  ciddi  söhbətlər  gedirdi.  Qarşı- 

lıqlı  əm əkdaşlıq baş tu tsa   da,  böyük  vəsait tələb  edən  universal  en- 

siklopediyam n  nəşrinə  girişmək  istəyənlər  belə  bir  cəsarəti  göstər- 

m ədilər [260, 208-209].

A zərbaycanm  m üstəqillik  qazanm ası on u n   m ədəni,  iqtisadi  in- 

kişafm a  d a h a   geniş  şərait  yaratdı.  Y aranm ış  b u   yeni,  əlverişli  şə- 

rait  kitab  nəşrini  yaxşılaşdırm ağa  və  inkişaf etdirm əyə  də  müsbət 

təsir göstərdi.

2004-cü  il  yanvar  ayınm   12-də  «A zərbaycan  Milli  Ensiklope- 

diyasm ın  nəşri  haqqm da»  A zərbaycan  R espublikasm ın  Prezidenti 

İlham   Əliyevin  sərəncamı  oldu.  Sərəncam da  deyilir:  «A zərbaycan 

öz  dövlət müsətqilliyini  bərpa etməsi  ilə yeni  dövrün  tələblərinə ca- 

vab  verən,  xalqımızm  həyatında  baş  vermiş  m ühüm   ictimai-siyasi, 

tarixi,  elmi  və  mədəni  hadisələri  obyektiv  şəkildə  əks  etdirən  yeni 

ensiklopediyanın  hazırlam b  latın  qrafikasm da  nəşr  edilməsi  zəru- 

rəti  m eydana  çıxmışdır.  D övlət  əhəmiyyətli  bu  m ühüm   işin  həyata 

keçirilm əsini təm in etm ək  m əqsədilə qərara alıram :

1. 

2004-2005-ci  illərdə  çoxcildli  A zərbaycan  Milli  Ensiklope- 

diyası nəşr edilsin.

2.  «A zərbaycan  Ensiklopediyası»  N əşriyyat-Poliqrafiya  Birliyi 

A zərbaycan Milli Elmlər A kadem iyasım n tabeçiliyinə verilsin.

3.  A zərbaycan  Milli  Elm lər  Akadem iyasm ın  prezidenti  M ah- 

m ud  K ərim   oğlu  K ərim ov  A zərbaycan  Milli  E nsiklopediyasınm  

baş  red a k to ru   təyin  edilsin  [34].  Sərəncam da  eyni  z am an d a  üç  ay 

ərzində  A zərbaycan  Milli  Ensiklopediyasınm   sözlük  layihəsinin 

hazırlam b  geniş  m üzakirəyə  çıxarılm ası  redaksiya  heyəti ilə birlik- 

də A zərbaycan  M illi  Ensiklopediyasınm   yüksək elmi  səviyyədə  ça- 

pa  hazırlanm ası;  2004-cü  ilin  sonuna  qədər  ensiklopediyanm  

«A zərbaycan  Respublikası»  adlanan  birinci  cildinin  hazırlanıb  la- 

tm  qrafıkası  ilə  nəşr  edilməsi;  on u n   m ətninin  elektron  daşıyıcıları 

və  internet  vasitələri  ilə  yayılması;  A zərbaycan  M illi  E nsiklopedi- 

yasm ın  hazırlanm ası  işlərinin  gedişi  haqqm da  A zərbaycan  Res- 

publikasının  Prezidentinə  m üntəzəm   m əlum at  verilməsi  vacib  və 

zəruri vəzifə kimi irəli sürülmüşdür.

Fikrim izcə,  bu  yeni  sərəncam m   vaxtm da  yerinə  yetirilm əsi  ən 

vacib  soraq-m əlum at  nəşrlərinin,  xüsusilə  ensiklopediyaların  (uni- 

versal və sahəvi)  tezliklə və yüksək səviyyədə çap edilməsinə im kan 

verəcəkdir.  Elə  b u n a   görə  də  respublikam ızın  yazıçıları,  alimləri, 

publisistləri  A zərbaycan  M illi  Ensiklopediyasım n  nəşrinin  həyata 

keçirilməsi  ilə  əlaqədar  belə  bir  sərəncam m   çıxacağm a  xüsusi  eh- 

tiyac hiss edir və bu sərəncam ı gözləyirdilər.

Y aradıcı  ziyalılarm ,  kitabşünaslarm ,  naşirlərin,  elm   və  m ədə- 

niyyət  xadim lərinin  böyük  əksəriyyəti  A zərbaycan  dilində  latın 

qrafikası  ilə  kütləvi  nəşrlərin  çap  edilməsini  zəruri  hesab  edirdilər. 

«A zərbaycan  dilində  latın  qrafikası  ilə  kütləvi  nəşrlərin  həyata  ke- 

çirilməsi  haqqında»  A zərbaycan  R espublikası  Prezidenti  İlham  

Əliyevin  12  yanvar  2004-cü  il  tarixli  sərəncamı  elmi  ictim aiyyətin 

böyük  m arağına səbəb olmuş,  yaradıcı ziyalılar,  geniş  oxucu kütlə- 

si  tərəfindən  razılıq  hissilə  qarşılanm ışdır.  Bu  obyektiv  m ünasibət 

m ətbuat  səhifələrində  dərc  edilmiş  əksər  yazılarda  əks  olunm uş- 

dur.  Bu k ita b  nəşri sahəsində əsl sensasiya və m üstəsna hadisədir.

Bu  m üstəqil  A zərbaycan  dövlətinin  kitab  nəşri  m ədəniyyəti  sa- 

həsındə siyasətinin  davam ıdır.  X alqın m aariflənm əsi,  xüsusilə gənc 

nəslin  m ütaliə  dairəsinin  genişlənməsi,  gələcək  nəsillərin  hərtərəfli 

və  savadlı  yetişməsi  haqqında  düşünərkən  belə  bir  m ülahizə  irəli 

sürə  bilərik  ki,  bu  sərəncam   şəraitlə  əlaqədar  yaranm ış  kitab  nəşri 

çətinliklərindən  birinin həllinə,  yəni  ara d a n   qaldırılm asına əsas ola 

bilər.  A rtıq   14 ildir ki,  ölkəmizdə latın qrafikasm dan istifadə edilir.

---