BBK 47
B 56
Redaktor:
Elman Aslanov
Texniki redaktor:
Aliyə Qabilqızı
R.Bərgüşadlı. ʺƏsərləriʺ. Bakı, “Azərnəşr”, 2014; 456 səh.
Rəşid Bərgüşadlının bu kitabı oxucularla ikinci görüşüdür. Kitabda ad‐
ları çəkilən, hazırda yaşayan və ya dünyasını dəyişən insanlarla bağlı qələ‐
mə alınmış hər şey müəllif təxəyyülünün məhsuludur.
4700000000 __
Qrifli nəşr
M – 651(07) 2014
ISBN 978 – 9952 – 40 –
“Azərnəşr”
–
2014
3
Müəllifdən
P
işik öz quyruğuyla oynayan kimi, xəlvəti yazdıqlarımı
çək‐çevir etməkdən yorulmuşdum. Qərara aldım ki, yazıları‐
mın son variantlarını redaktə üçün toplayıb kitab halına salım.
Belə də elədim. Nəticədə yeddi kitab alındı. Bu kitabları hər ge‐
cə vərəqləyir, sonra da qucaqlayıb yuxuya gedirdim. Kitablarım
yastığım, qoxusuna alışdığım doğma balalarım olmuşdu mənə.
Elə bil ki, gizli bir xəzinə tapmışdım və hamıdan gizlədirdim bu
kitabları. Gündə bir düzəliş edirdim, yenə nəyisə kəsirdim, nəsə
əlavə edirdim – səhifələri qıpqırmızı qızartmışdım...
...Amma insan ağzıyırtıqdır axı – dilim dinc, əlim fərağat
durmadı – yazılarımın kompüter variantını ədəbiyyatdan az‐
maz başı çıxan ən yaxın dostlarıma göndərdim. Onlar da – “sağ
olsunlar”, – öz dostlarına göndəriblər. Beləcə, yazılarım inter‐
netlə bir oldu. Adımı qəsəbədə “yazıçı” çağıranda və elektron
ünvanım çoxlu sayda şərhlər, tanımadığım ilk oxucu fikirlərilə
dolanda, dedim, – “Vay dədəm vay, el içində biabır oldum!”.
Hələ, toyların birində masabəyi cılız bir şeirimi şövqibəlağətlə
mikrofona guruldayanda xəcalətimdən siçan dəliyi axtardım
girməyə.
4
Mən nə bilim ki, xətrimi istəyən 3‐5 dostumdan başqa da
yazdıqlarımı oxuyan olacaqmış. Amma, sən demə varmış...
Dostlarım məni qızışdırdılar – “Vallah, çap elə. Qoy camaat da
oxusun. Çap pulunu özümüz yığıb verəcəyik” – dedilər. Ədəb‐
ərkanla nəşriyyat evi tapdılar, yazılarımın çap xərclərini araşdı‐
rıb öyrəndilər. “Daş atmamışam, qollarım yorulmayıb – göz‐
lərimin nurundan başqa nə itirirəm ki, özləri bilərlər...” – deyib
birinci kitabı mətbəəyə verdim. Hələ mətbəədə yığılan kitab‐
larımın çap xərcini dostlarım çoxdan toplamışdılar. Özlərinə
lazım olan qədər kitab götürdülər, mənə də qohum‐əqrəbama
paylamaq üçün öz kitabımdan 40‐50‐sini bağışladılar. Qalan
kitabları da hədiyyə olaraq payladıq həbsxana həyatı yaşayan
həmvətənlərimizə – kitab oxumağa səbr və vaxt ancaq türmə‐
dəkilərdə var, yoxsa kimdi indi kiminsə kitabını oxuyan... Be‐
ləcə, oldum “Sahil qəsəbəsinin türmələr üçün yazan yazıçısı”.
Başqalarının “Biləcəridən o yana keçmək” arzusu var, mənim‐
sə, türmədən çölə çıxmaq...
“Adamın adı çıxınca, canı çıxsın”, “Çünki oldun dəyir‐
mançı, çağır gəlsin dən, Koroğlu” – irəliləməkdən başqa yolum
qalmadı. İnternetdəki və həbsxanadakı oxucularımı daha “ac”
qoya bilməzdim... Aldığım məktublar mənə bir az təsəlli oldu.
Belə baxanda, Nyuton anadan fizik doğulmamışdı ki. Əgər
onun təpəsinə alma düşməsəydi, guya yerin cazibə qüvvəsini
kəşf edə bilməyəcəkdi? Yazıçı olmaq üçün də illah gərək ada‐
mın təpəsinə alma, ya da kərpic düşməlidir? Üzünü heç gör‐
mədiyim mütəxəssis şərhlərini, dostlarımın qayğılı fikirlərini,
çoxlu sayda oxucu irad və rəylərini nəzərdən keçirdikcə gah
gözlərim sevincdən doldu, gah da haqlı qeyd edilən nöqsanla‐
rımı, səhvlərimi görüb pərişan oldum. Bu şərhlərdən sonra
“Ədəbiyyat nəzəriyyəsi” kitablarını ələk‐vələk elədim. Qayda‐
ları naşı süzgəcimdən keçirdikcə “yazıçı” kimi qüsurlarımı an‐
ladım. Ancaq qatar ötüb keçmişdi – səhv, ya düz, bir cild söz
5
yığınını çap etdirmişdim artıq. Kitabın üstünə ad yazdırmaq da
ağır məsuliyyətmiş. “Neçə ki söz ağzından çıxmayıb, sənin qu‐
lundur, çıxdısa, sən onun qulusan”, – mən bir kitab yığını sözlə‐
rimin quluydum artıq.
Elə oxucu rəylərini və həvəsləndirmələrini nəzərə alıb 2‐
ci kitabın çapına qərar verdim – “Eşşəyə minmək bir ayıb,
düşmək iki ayıb” – artıq ox yaydan çıxıb və yazıların davamı
gəlməsə adına pis söz çıxar, dalınca – “Bir atımlıq barıtı var‐
mış”, – deyərlər.
Yaxınlarım, – “Tanınmış bir adama kitabların üçün ön söz
yazdır”, – dedilər. “Mən, qonşunun uşaqlarına qoşulmayan,
öz‐özünə oynayan uşaq kimi tək özümçün yazıram. Məni ta‐
nımayan birinin qapısını kəsdirib niyə “Ön söz” dilənim ki...” –
dedim. “Amma ön söz olmadan kitab kitablıqdan çıxar” –
dedilər. Onda, – “Oxucu məktubları ən yaxşı “Ön sözdür” –
deyib, uzun‐uzadı oxucu məktublarından seçdiyim qısa parça‐
larla sizi də tanış etmək istəyirəm. Oxucuların tərifini də, tə‐
nəsini (bu söz nəsə düz səslənmir – keçmişdə tə’nə deyəndə da‐
ha başadüşülən idi – R.B.) də səmimi qəbul edirəm – qoy kitab
kitablığını alsın deyə həm də “Ön söz” olsun. Bəribaşdan ya‐
zılarımı oxuyub rəy verən, səmimi irad bildirən, dəyərli şərh‐
lər yazan hər kəsə dərin təşəkkürümü bildirirəm. Və dalbadal
cildlərimin çapını dostlarımın ağzıyırtıqlığına borcluyam – üz‐
ləri “ağ” olsun...