34
– Mənə çaydan‐çörəkdən ver, çantaya da bir‐iki yumurta
qoy, bu gün arxın dəhnəsini badlayacağıq
24
. Fərhad, sən də
işlərini tez qutarsan, uşaqlarla civir qırmağa gələrsən.
Dilbər:
– Ağa əmi, olar mən də Qaqaşla gəlim?
– Yox qızım, hamı paltarını soyunub suyun içində işlə‐
yəcək, səndən utanarlar axı, ayıbdır, artıq böyümüsən, ağıllı
balam.
...Dilbəri ulağa mindirib, kəndin ayağındakı bağımıza (mə‐
nasını bilməsəm də, bura “nalpara” deyərdik – bəlkə də at nalı‐
nın parası anlamında – ancaq qonşular çəpəri ayağıyla ilbəil o
qədər basıb itələmişdilər ki, naldan əsər‐əlamət qalmamışdı)
torpaq belləməyə yollandıq. Dilbər kəndin aralığında tanıdığı
hər kəslə mehriban görüşür, hal‐əhval tuturdu.
– Diliş, niyə birdəfəlik kənddə yaşamırsan, elə burda da
məktəbə gedərsən, nənə tək darıxmaz? Hamı səni kənddə çox
istəyir, sən də kəndi sevirsən – Dilbərdən soruşdum.
– Elə istəyərəm, amma atamgil qoymur axı... Nənəm də on
gündən sonra – “Başım‐beynim pozuldu!” – deyib məni başın‐
dan rədd eləyir... Sən bu il instituta gələndə bizdə qalacaqsan,
eləmi? Yenə həkim olmaq istəyirsən?
– Hə.
– Keçən il cərrah bıçağıyla qurbağaları, ölmüş cücələri
doğradığımız yadındadır? Mənsə, institutu qurtarıb kəndimizə
müəllimə işləməyə gələcəyəm. Ona qədər ceyranımın da balası
olacaq, onu da səndən alıb özüm saxlayacağam.
Mən gülə‐gülə:
– O ki erkəkdi, doğa bilməz...
24
Bənd bərkitmək.
35
Dilbər təəccüblə:
– A... deyirəm axı niyə belə qaş‐qabaqlıdır bu heyvan...
Doğrudan erkəkdir?
– Erkək oldu deyə “ceyran”ın heyvan oldu? Ay sənin
məzən olsun – qurşağım boyda olan bu qızcığaz o qədər dəcəl
və şirin idi ki, onu sevməmək mümkün deyildi...
* * *
...İsti iyun ayı ali məktəbə qəbul həyəcanını da özüylə gə‐
tirdi. Ayın 24‐ü Tibb İnstitutuna biologiyadan birinci imtaha‐
nımdır. Mən Bakıya gedirdim – ömrüm boyu görmək arzusun‐
da olduğum şəhərə. Yol boyu beynimdə Bakının mənzərələrini
cızırdım – “Bircə tez çatsaydım, televizorda gördüyüm yerləri
doyunca gəzərdim”... Bakıya axşamüstü çatdım. Əlimdə karton
yeşik vağzalı seyr edirdim. Anam, bacımgilə diri hinduşka
göndərmişdi. Hinduşka başını katronun hava dəliyindən çıxar‐
dıqca camaat görməsin deyə başını içəriyə basır, tez‐tez pul
olan dal cibimin sancağını yoxlayırdım. Şəhərin rənbərəng rek‐
lam işıqları adamın gözünü qamaşdırırdı. Məni avtovağzalda
həmkəndlimiz Səmərqənd qarşıladı. Avtovağzaldan 106 nöm‐
rəli ekspress avtobusa minib üzüyuxarı çıxarkən, hər şey məni
valeh edirdi – qarmonşəkilli rezinlə iki hissəyə ayrılmış avto‐
busun özü, dizicırıq cins şalvarlı cavanlar, yolpulu yığan kon‐
duktor, şəhərli sərnişinlərin üz cizgiləri, yolkənarı qəribə ağac‐
lar və güllər, heykəllər... Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyəti‐
nin binası qarşısından keçəndə, əlindəki siqareti qapı ağzındakı
zibil qabına tullayıb binaya daxil olan, televiziyada bir neçə
dəfə gördüyüm akademik Ziya Bünyadovu tanıdım. Tanıyan
kimi də həyəcanla, – “Ziya Bünyadov!” – deyə elə bağırdım ki,
36
avtobusda əyləşənlərin yarısı mənə tərəf çöndü. Çöndü və
bir nəfər 45–48 yaşlarında kişidən başqa hamısı mənə istehza ilə
güldü. Bu, mənim şəhərə gəldiyim ilk gündə ilk “çuşka”lığım
idi. Həmin kişi isə görünür kənd adamı olduğundan Səmər‐
qənddən soruşdu, – “Hansı rayondansınız, qaqam imtahana
gəlib deyəsən?”. Səmərqəndi ağzını açmağa qoymadım, – “Hə,
Qubadlıdan, bəs siz?”
– Cəbrayıldan, mən də qardaşım qızını gətirmişəm, –
politexnikə. Allah hamınıza kömək olsun, bizimkilər də içində
– dedi.
Yasamalda avtobusdan düşdük. Bazara girib borş bişirmək
üçün kələm‐kök, kartof‐soğan aldıq.
Səmərqəndin yanında qalacağam. O, Kirov adına Azər‐
baycan Dövlət Universitetinin ikinci kurs tələbəsi idi. Tələbə
şəhərciyində qalırdı. İmtahanlarından kəsiri olduğu üçün
kəndə getməmişdi. Təkrar imtahandan da kəsilmişdi. Məndən
üç yaş böyük olsa da, kənddən aramız açığıydı. Çox zəhmətkeş,
amma, əzazil uşağıydı. Yarğanlarda, kol‐kosda quş yuvası
görən kimi yumurta, quş balası qoymazdı, – alaçiy bişirib ye‐
yər, ya da quşatanla nişan alıb atardı. Hətta bu əzazilliyinə görə
uşaqlar ondan qorxardılar. Kövrək uşaqlar bu mənzərəyə döz‐
məyib acığından ağlayanda, bundan ləzzət alardı – bir sözlə
ağlına, zəhmətkeşliyinə və zarafatcıllığına tam tərs olan “man‐
yaklığı” da vardı. Amma oxumaqla arası yaxşıydı – dərslərinə
niyə ciddi yanaşmaması, hətta, kəsirə qalması mənə təəccüblü
gəlirdi.
Axşam düşsə də, avtobusla yeddi saatlıq yol yorğunluğu‐
ma baxmayaraq, Səmərqənddən məni şəhəri gəzdirməyini
xahiş etdim. Piyada “Elmlər Akademiyası” metrosunun qar‐
şısına endik. Məni metronun girəcəyindəki kafeteriyada kakao
ilə sosiskaya qonaq etdi. Ayaqüstə qarnını doyuran nə qədər
qızlı‐oğlanlı tələbələr gördüm burda... Qayğısız deyib‐gülən,
Dostları ilə paylaş: |