403
dığımı bilir, odur ki, günboyu gözlərinin içinə dik baxmağa
çəkinirəm”, – deyirdi. Mənsə, ata‐anasının tez yatmağını gözlə‐
yən yeni evlənmiş bəy kimi, Afətin yatmağını gözləyir, Dilbər
gecikəndə isə otağı o baş‐bu başa var‐gəl edirdim. Hər dəfə Dil‐
bərlə görüşəndə sanki ilk dəfəymiş kimi ayaqlarım titrəyir, ürə‐
yim sürətlə döyünür və həyəcanımı yığıb‐yığışdıra bilmirdim.
Məni həyəcanlandıran, əslində Afətin Dilbərlə görüşümüzə
açıq‐aşkar şərait yaratması, mənimsə bu şəraitdən sırtıqcasına
istifadə etməyim idi. Afət hər gün mənim gözümdə daha yük‐
sək zirvələri fəth edirdi. O, misilsiz bir qadın idi. Bu həyatda
məni gənc və sağlam saxlayan əsas şeyin Dilbərin qayğısı və
ona olan sevgim olduğunu Afət çox yaxşı başa düşürdü. Bu
qadın, göz görə‐görə öz təbii qadın hisslərini Dilbərlə mənim
istəyimə qurban verirdi. Bu dünyada qarşısında üzüqara, gö‐
zükölgəli olduğum yeganə insan vardısa, o da Afət idi – tanrı
ondan razı olsun. İkinci xəcalətim övladlarım qarşısındaydı.
Çünki, mənim həyasızcasına adi qadın səviyyəsinə endirdiyim
doğmaca arvadım, əslində övladlarımın ən güclü və müqəddəs
saydığı zərif anaları idi. Başqa qadın dalınca qaçanda, hətta, öz
sevgilisi olan övladın da səni alçaq görər, çünki sən onun ana‐
sını kiminləsə müqayisə edirsən. Şəxsən, atam bu addımı atmış
olsaydı, ən azından övladlıqdan imtina edər, bəlkə də onun
düşməninə çevrilərdim. Amma məndə şərait və istək başqa cür
idi. Sanki, bu “haram tikənin” halallığını hamı çoxdan vermiş‐
di. Dilbərə olan sevgimin əvəzolunmazlığını bilən hər kəsin, bu
istəyimin qarşısına keçməyəcəyindən əmin idim. Dilbəri isə
sevgilim, ya da haram, naməhrəm kimi hesab etmirdim. O,
mənə həyat yoldaşım qədər yaxın idi. Əgər bu dünyada sevgi
deyilən bir şey mövcuddursa, ən böyük sevgim ailəmdən sonra
Dilbərəydi – o mənim ən əziz ailə üzvüm idi. Əzrayıl soruş‐
saydı ki – “Afətin, yoxsa Dilbərin canını alım?”. “Uf” demədən
deyərdim, – “Heç birinin, ancaq mənim canımı al!”
404
* * *
“Papağımızı yellədik”, aylar yel kimi ötüb keçdi. Oğlum
Kənan Kiprdən təhsilini başa vurub qayıtdı. Xeyli dəyişmişdi.
Türklərsayağı qısa saqqal saxlayırdı, ona çox yaraşırdı bu saq‐
qalı. Öz otağındakı şəkilləri çıxarıb rəfləri qırmızı cildli
kitablarla doldurdu. Kitabın müəllifi Bədiüzzəman Səid Nursi
adlı biriydi. Çox nəfis tərtib olunmuş kitablardı, ancaq nə qədər
oxumağa cəhd etsəm də, osmanlıca yazıldığından bir şey anla‐
ya bilmirdim. Ancaq dini kitablar olduğunu anlayırdım. Dilbər
mansarda – kabinetimə bitişik yan balaca otağa köçdü. Bu da
Afətin təklifi idi – guya oğlum dinlə ciddi məşğul olduğundan
subay qızla bir mərtəbədə yatmağı şəriətlə məkruh sayıla bilər‐
miş... Kənan bütün günü bu kitabların içində eşələnir, ancaq
yemək vaxtları aşağı düşürdü. Demək olar ki, ancaq süfrədə
onunla görüşə bilirdik.
Bir gün Kənandan soruşdum:
– Kimdir bu Səid Nursi, nə kitablardır bunlar?
– Dini kitablardır. Axtardığın bütün suallara cavab tapa
biləcəyin elmi‐dini kitablardır. Qurandan sonra bunlar kimi
tamamlanmış kamil kitablar yoxdur.
– Hamınız elə deyirsiniz, kim öz ayranına indiyədək “turş‐
dur” deyib ki... Biriniz həzrəti Əbdülvəhabın, biriniz həzrəti
Hənəfinin, biriniz həzrəti Xomeyninin, daha nə bilim həzrəti
kimlərin məzhəbinə tapınmısınız. Öz kitabınızı, məzhəbinizi də
ən üstün kitab, məzhəb sayırsınız. Həzrəti Allah, həzrəti Mə‐
həmməd və Quran, Tövrat, İncil qalıb bir yanda, onlardan son‐
rakılardan “pir” deyib ikiəlli yapışmısınız. Sən də həzrəti Səidin
kitablarına sarılmaqla dünya dağılmaz yəqin. Vallah, müsəlma‐
nın bu halını görəndə adamın büdpərəst olmağı gəlir.
“Sözlər” adlı kitabı əlinə alıb “Bismillah” kəlməsinin hik‐
mətini öz doğma dilimizdə mənə izah etdi. Düzü, o qədər ay‐
405
dın və məntiqli sözlər idi ki, inkar etməyə qulp yeri tapa bil‐
mirdim. Hələ bu kitabların neçə dəfə məhkəmə qərarı ilə bəraət
alması isə bu kitablara və onun müəllifinə rəğbətimi bir az da
artırdı. Soruşdum:
– Bu “nurçu” dedikləri sənsənmi?
– Nurçu‐murçu deyilən bir şey yoxdur. Həqiqəti öyrənib,
nur yayan “Nur tələbələri” var. Onların yaydıqları isə əsl
elmdir – həqiqətlərdir. Elmin təsdiq etmədiyi bir şey bu kitabda
yoxdur, bu kitabın təsdiq etmədiyi bir elm və din isə nə elmdir,
nə də din. Bu kitabların qaynağı isə Qurani‐Kərimdir.
Bu söhbətimiz uzun çəkdi. Hələ kimya və biologiya fənlə‐
rindən yadımda qalanlar dadıma çatırdı. Ancaq bəzən oğlumun
verdiyi suallara nə Darvinin “Təkamül” təlimi ilə, nə də Mor‐
qanın “İlişikli irsiyyət hadisəsi” ilə cavab verə bilmirdim. Ək‐
sinə, müəmmalı suallarıma sadə dildə, razı qaldığım cavabları
alırdım. İçimdə narahat idim – “Görəsən oğlum qatı dinçi və ya
başqa bir səhv yolda deyil ki?” Ancaq onun mənsub olduğu
məzhəbin mühakimələrinə bələd olmadığımdan hələlik susma‐
ğı üstün tuturdum. O gecə dəhşətli bir yuxu gördüm – ölümlə
üz‐üzə, nəfəs‐nəfəsə dayanmışdım, Allah bir də göstərməsin.
Hələ Allahdan, ölümdən belə qorxmamışdım...
* * *
...Kənanın gəlişi münasibətilə Sabir və Yaşargil ailəlikcə
bizə qonaq gəlmişdilər. Hələ onları dəvət edərkən, Kənan onları
əvvəlcədən özü xəbərdar etmişdi ki, – “Bax içki olmayacaq ha!”.
Süfrəyə əyləşəndə kişilər matdım‐matdım bir‐birimizin sifətinə
baxırdıq. Düzü mən də içkinin tərəfdarı deyildim. Amma qa‐
dınlardan fərqli olaraq, məncə də, kişilər süfrə başında bu zəh‐
rimarsız keçinə bilmir, söhbətləşməyə bir mövzu tapa bilmirlər.
Dostları ilə paylaş: |