6
Ön söz əvəzi
(Oxucu məktublarından seçmələr)
– Sən tanıdığım ən daşürəkli, ən vicdansız adamsan...
Adamaoxşamaz tüklü heyvərə! “Namus dağı”nı oxuduqdan
sonra özümə gələ bilmirəm! Əclaf! Lənətə gələsən səni! ...Alla‐
hım, axı niyə məni yaratmısan!?
– Ağlamalı yazırsan. Di gəl ki, qarnım yırtılınca güldüm
də. İkiüzlü insan kimidir kitabın – həm güldürür, həm də ağla‐
dır... Üslubunu təyin etmək olmur – həm faciə yazırsan, həm də
komediya – nədi, dahi olmaq istəyirsən?
– Dilin olduqca rəvan, ürəyəyatımlı, doğma və səmimidir.
Rəhmətlik nənəmi bu romanı oxuduğum müddətdə düz 4 dəfə
yuxuda gördüm...
– Yazı dilin çox sadə, qoyulan mövzular dərin, mənalı və
müasirdir.
7
– Bir şeyə diqqət etdim, – hind filmləri kimi yazılarınız
adətən xoş sonluqla bitir – bu xoşuma gəldi.
– Mən inanıram ki, yazdıqlarının əsl müəllifi Şəmşid kişi‐
dir – “Sahibsiz yolçu”dakı nurani ağsaqqal. Sən onun disklərin‐
dən köçürürsən – sən Rəşid yox, əsl Valid Qılınclısan...
– Əvvəl şit, düşük bir yazı yığnağı kimi təsəvvür elədim,
ancaq sonra qəliz temaları oxuduqca kitabdan ayrıla bilmədim.
Yaxşı düşünülmüş taktika və biclikdir. Kitabı birnəfəsə oxutma‐
ğı bacardın. Malades!
– Kifayət qədər istedadlısınız. Qüsurlar tədricən, təcrübədə
düzələcək. Sizin üstünlüyünüz həyat təcrübəsi, yazı üçün ya‐
rarlı hadisəni dərhal görüb duymaq, xırda bir əhvalatı ustalıqla
genişləndirə bilmək, ən əsası – dil axıcılığıdı. Di gəl ki, ədəbiy‐
yatçı olmamağınız açıqca bəlli olur – bəlkə də elə yazılarınızın
şirinliyi bu səbəbdəndir...
– Göndərdiyiniz şeir və qəzəllərinizə baxdım. Mən düşü‐
nürəm ki, nəsrdə qalsanız yaxşıdır – şeir sizlik deyil. Dediyim
kimi, ədəbiyyat sahəsində ʺtəcili yardımʺa ehtiyac olanda yazın.
“Umarım” kəskin iradlarımı da səmimi qəbul edəcəksiniz...
– Bir kələkbazlığını anlaya bilmədim. Ədəbi yarışmalarda
qalib olmuş əsərlərin başqa müəlliflərin adıyla müsabiqəyə qa‐
tılıb... Sən, “göstərmək” əvəzinə həmişə “görsətmək” yazırsan,
“məhrəm” əvəzinə “məlhəm” yazırsan, tire ilə “probel”in fərqi‐
ni bilmirsən. Ədəbiyyat aləmində bu qədər naşı ola‐ola necə ya‐
za bilirsən bunları?
8
– Sən kriminalsan ki, başdan ayağa – başqa adlarla ədəbi
müsabiqələri zəbt eləmisən. Bu dələduzluqdur və məsuliyyətə
səbəb ola bilər. Bu hökumət hara baxır görəsən?
– Yazılarınızda həyat təcrübəsi, mütaliə təcrübəsi var, yazı
təcrübəsi azdır – bunu özünüz də etiraf edirsiniz. Həyat təcrü‐
bəsindən irəli gələn fikirləriniz, dini və milli ʺtolerantlıqʺ, insan‐
lara qarşı xoşniyyətlilik arzusu müsbət cəhətlərdir. Vallah, nə
deyim, yazırsınız da...
– ʺSöz üçün cibə girmədiyinizʺ görünür – söz ehtiyatınız
var, hətta, bəzən ifrat dərəcədədir. Amma, hər ağıla gələni qə‐
ləmin ixtiyarına vermək lazım deyil. Hərdən, əlinizə düşmüş
dəyərli sözün şitini çıxarırsınız...
– Yazdıqlarınızı bir neçə gün ʺunudunʺ, sonra onu başqası‐
nın yazdığı kimi oxumağa çalışın, özünüz xeyli ixtisar edəcək‐
siz. Tam səmimi deyirəm, siz də mənim yazılarımda qüsurlar
görə bilərsiz – öz ayranımız heç vaxt özümüzə turş görünmür...
– Sizə bir məsləhət versəm inciməzsiz..? – indiki dövrdə
həqiqətən ədəbiyyatın qiyməti yoxdu. Elə‐belə, hobbi kimi məş‐
ğul olun. Amma imkan verməyin ki, bu arzu sizi hökmünə
alsın, sizi özündən asılı etsin. Sonra çox çətin olar, – mənəvi cə‐
hətdən. Sonra müalicə oluna bilməyəcəksiniz – bu xəstəlikdən
xilas olmaq mümkün deyil. Sözün cilovunu yığa bilməyəcək‐
siniz...
9
– Lap yaxşı yazırsınız! Məsələn, ... kimiləri sizə baxanda
heç yazıçı deyil. Dəfələrlə demişəm, yenə deyim – diliniz şirin,
axıcıdı; söz həmişə əlinizin içindədi, axtarmırsız; mövzu boldu;
həyat təcrübəsi kifayət qədərdi; gördüklərinizdən sizə lazım
olanı dərhal seçə bilirsiz və balaca əhvalatdan geniş hekayə
yarada bilirsiniz.
– “Ədəbiyyatımıza təzə nəfəs gəlib” deyə bilərik. Yeni nə‐
fəs və bərəkətli kənd yuxasının qoxusunu aldım yazılarından...
– Bu kitabı yalnız gecələr – sakitlikdə, yatmazdan qabaq
oxudum ki, heç kim mane olmasın. Amma etiraf edirəm, yu‐
xularıma “zəhər qatdın” – yazıçı kimi arzuna çatmış hesab olu‐
nursan...
– Əsas odur ki, adını kitabın üstünə yazmaq haqqını
qazanmısan...
– “Dialekt sözlərini yazmaq olmaz”, – demirəm. Müəllif
təhkiyəsində olmamalıdı, surətlərin dilində niyə olmasın? Belə
daha təbii, daha canlı alınır. Düzdü, mən ütülü‐hamar nitqə
üstünlük verirəm, amma sizin üçün bu tərz üslub kimidir.
Özünüz olun, fərqli olun, necə istəyirsiz yazın...
– Bəzən elə bil uzunçuluqdan ehtiyat edirsiniz. Yazıları‐
nızda boşluqlar var, keçidlər çox sərtdir – yaydan danışdığınız
yerdə, birdən qışın qarında adamı üşüdürsünüz, aman vermir‐
siniz nəfəs dərməyə. Deməyə sözünüz çoxdur, ondandır...
Dostları ilə paylaş: |