68
yaşımı görməsin deyə, xeyli vaxt kabinetdə qaldım. Hacı əmiyə
minnətdarlığımı yetərincə verə bilmədiyim üçün üzülürdüm.
Hacı əmi mənim həyatımı relsin üstünə qoyan ilk insan oldu.
İlk maaşımla atama kostyum, anama don, Durna nənəmə
isə kəlağayı aldım.
Günlərin birində işçilərimizdən biri – Xumar xala dedi ki, –
“Ay bala, müdirlə danış, xalça toxumaq üçün dəzgahlar alsın.
Sumayaynan mən toxuyaq, qızlar da digər tikiş işlərini görsün‐
lər”. Təklifi Hacı əmiylə müzakirə elədim. O da bu fikri bəyəndi
və Ağdamda eyni işlə məşğul olan dostuyla əlaqə saxlayacağına
söz verdi. Təxminən iki aydan sonra, iki ədəd əldəyığılma xalça‐
toxuma dəzgahını gətirən yük maşını idarənin qabağında dayan‐
dı. Dəzgahlar quruldu, iplər, əl alətləri alındı. Təzə ruh və se‐
vinclə xalçatoxuma işinə də start verdik. Xalçalar, əsasən Ermə‐
nistanın Qafan rayonunda satılırdı. Xalça tələbatını çətinliklə
ödəyirdik. Gəlin köçən qızlar əllərində bəyəndiyi şəkillə gəlir,
eyni naxışlardan xalça sifariş verirdilər. İşlərimiz olduqca gərgin,
lakin günbəgün daha uğurla gedirdi. İki nəfər əlavə işçi gö‐
türmüşdük. Problemləri özüm təkbaşına həll etməyə çalışırdım.
Xüsusi hallarda Hacı əmiyə müraciət edirdim. Komsomolda işlə‐
yən birisi üçün, özəl biznesdə adının hallanmasının qeyri‐məq‐
bul olduğunu mənə əvvəllər də demişdi. Bu “qanun” onu “Qa‐
la”dan ayırırdı.
Bir dəfə rayon mərkəzində Hacı əmiylə qarşılaşdıq, parkda
– çayxanada əyləşib işdən‐gücdən söhbətləşdik:
– Qaqaş, indi pul qazanmaq üçün yaxşı şərait yaranıb.
Mənsə, ideologiya adamıyam, hələm‐mələm xasiyyət dəyişən‐
lərdən deyiləm. Partiyada ciddi laxlama başlayıb, ayıq‐sayıq ol‐
malıyam. İşin içinə tam girmisən. İdarəetməni, nəzarəti yaxşı
bacarırsan, məsuliyyətlisən. Odur ki, müəssisənin təsisçiliyini
də sənin adına keçirməyi qərara almışam. Onsuz da bu müəssi‐
səni qurmağa 3 manatdan artıq xərcim çıxmayıb. Qoy məndən
69
sənə hədiyyə olsun. Axşam evə gedəndə bütün sənədləri sənə
təhvil verəcəyəm. Amma sənə bir “komsomol tapşırığım” ola‐
caqdır – sən mütləq ali təhsil almalısan. Elə bu il ali məktəbə
qəbul olmalısan!
Onun hər təklifinə razı olurdum, hər göstərişini sözsüz icra
edirdim, çünki müqayisəolunmaz dərəcədə ağıllı və tədbirli ol‐
duğundan əminiydim. Ömür boyu belə bir böyük qardaşım ol‐
masının arzusunda olmuşam. Sabahı gün bütün sənədlər mən‐
dəydi – nizamnamə, möhür, blanklar, bank‐mühasibat sənəd‐
ləri və s. Notariusda təsisçilik hüququnun alqı‐satqısını rəsmi‐
ləşdirdik. O, məni əmin etdi ki, indiyədək müəssisəyə yatırdığı
xərci minqat çıxarıbdır. Odur ki, – “Ağlına da gətirmə ki, gö‐
züm arxada qalıb. Götür, halal xoşun olsun” – dedi. Bu, evi‐
mizdə halal çörək kəsmiş bir kişinin, atama və ailəmizə təşək‐
kür borcuydu. Allah Hacı əmidən razı olsun, bu gün də onun
çörəyini yeməkdə davam edirəm...
İşləri artıq müstəqil aparmaq məcburiyyətindəydim. Özü‐
mə mühasib tapdım, – kağız‐kuğuz işlərini heç indi də sevmi‐
rəm. Mühasibimiz Loğman müəllim 48‐50 yaşlarında keçmiş
riyaziyyat müəllimi olub, indinin özündə də instituta abituri‐
yent hazırlayır – tam təmənnasız, paysız‐püşsüz.
İşlər ürəyim istəyən kimi gedirdi. İki min manat pul top‐
lamışdım. Bu, rayonda 5‐6 nəfərdə ola biləcək məbləğiydi. Dur‐
na nənəmə ayda 100 manat pul ayırmışdım, hər dəfə pulu ona
məcbur verənəcən, səsimiz məhəlləni başına götürürdü, “mə‐
nimki mənə dəyirdi”.
Hacı əmi ilə növbəti görüşümüzdə, o, ali məktəbə hazırlı‐
ğın nə vəziyyətdə olduğunu soruşdu. “Hazırlaşmağa vaxt tapa
bilmirəm”, – dedim. Cavabım onu əməlli‐başlı hövsələdən çı‐
xartdı – “Bax şərtimizi pozursan...” – dedi və məni xeyli “dan‐
ladı”. Savadsızlığın bir fəlakət olduğunu anlatdı, oxumağın va‐
cibliyini mənə sübut etdi.
70
Başqa əlacım yox idi, gərək Loğman müəllimdən heç ol‐
mazsa riyaziyyatı öyrənim. Düzünü desəm, cəbr və həndəsəni
əvvəldən sevməmişəm. Nədənsə, riyaziyyat mənə əlçatmaz elm
kimi görünürdü. 1‐lə 2‐nin arasında sən demə sonsuz sayda
ədəd varmış – ta riyaziyyat hardan oldu “dəqiq elm”? Amma,
Loğman müəllimin “hazırlama metodikası” mənə maraqlı gəldi.
“Sən bacararsan!” – təlqini ilə evə tapşırıqlar verir, sabah möv‐
zunu soruşur, misalları yoxlayırdı. Kişidə həvəs nə qədər desən
varıydı – xalis riyaziyyatçı həvəsi və səbri... Ciddi irəliləyiş hiss
edirdim, riyaziyyata azacıq da olsa qanım qaynamağa başla‐
mışdı. Sonra fizikanı öyrənməyə başladıq. Özümə güvənim qa‐
yıtdı, qəbul mövsümü gəldi və sənədlərimi İnşaat Mühəndisləri
İnstitutuna verdim. İşlərə rəhbərliyi Loğman müəllimə tapşırıb
yenidən qəribsədiyim doğma Bakıya yollandım.
* * *
İmtahanlardan biri kimya olsun deyə “inşaat texnologi‐
yası” fakültəsini seçdim. İki “3” aldım. Üçüncü imtahan riya‐
ziyyatdan, dördüncü isə ədəbiyyatdan yazılı idi. 3‐cü imtahanı
götürən zaman variantlarımızı təzəcə demişdilər ki, uzun saçlı
nurani bir kişi – sonradan bildim ki, prorektor imiş, həm də qə‐
bul komissiyasının sədriymiş – içəri girdi. Kamran müəllim
özüylə bir neçə uşaq gətirmişdi – başqa ixtisasdan konkursa
düşmüş abituriyentlərdi. Prorektor müəllimdən soruşdu:
– Hansı ixtisasdı?
– “PSİK
33
”lər.
– Qəbul neçə nəfər olmalıdır?
33
“İnşaat məmulatları və konstruksiyalarının istehsalı” sözlərinin rusca qısaldılmış baş
hərfləridir ( Производства строительных изделий и конструкций).
Dostları ilə paylaş: |