80
Bir gün Daxili İşlər Naziri ilə Dövlət Müdafiə Şurasının sədri
döyüş bölgələrini gəzə‐gəzə bizim yanımıza da gəlib çıxmışdılar.
Bakıdan xəbərimiz yox idi – sən demə ölkədə hakimiyyət dəyişib‐
miş. Onlar vəziyyəti yeni hökumətə məruzə edir, planlar qurur,
özünümüdafiə batalyonlarını cəmləmək istəyirdilər. Nağı onlara
yaxınlaşaraq cəbhənin bu bölgəsindəki vəziyyət barədə məruzə
etdi. Xəyanətlər, artilleriyamızın düzgün koordinatları vurma‐
ması, itkilər, özünün hücum planları barədə gen‐bol söhbət
etdilər. Amma, şura sədri bizim təcili Bakıya qayıtmağımızı və
dərslərimizlə məşğul olmağı tapşırdı. Daxili İşlər Naziri isə dedi
ki, – “Sizinlə bağlı bir planım var, Bakıya qayıdanda mənə
yaxınlaşarsınız”. Cəbhəni çoxumuz tərk etmək istəmirdik. Am‐
ma onlar kifayət qədər nüfuz sahibləriydi və dərslərimizə dön‐
məyi əmr edirdilər. Həm də, – “Artıq nizami ordu qururuq və
müharibə ilə peşəkarlar məşğul olacaq”, – sözlərinə inandıq...
Sabir, Nağı və mən Tərtər hospitalına – dostumuzun ya‐
nına yollandıq. Yaşar kəllə‐beyin travması və kantuziya almış‐
dı. Huşu özündə olsa da, danışa bilmir, yanında danışan olduq‐
da isə qulaqlarının ağrısından sanki “bağırırdı”. Bizi görcək pı‐
çılıqlı gözləri yaşla doldu, ağzını ayıraraq “hönkür‐hönkür ağ‐
ladı”, “ağladıqca” da qulaqlarını tutub yerində qıvrıldı. Dərhal
həkim çağırdıq. Həkim bizi bayıra çıxardı, xəstəni ağrıkəsici ilə
sakitləşdirdi. Dostumun bu halına dözə bilmirdim. Həyətdəki
skamyada oturub hönkür‐hönkür ağlayırdım. Yaşarsız dörd
illik dostluğumuzun mənası qalmazdı. Bir neçə saatdan sonra
həkim bizi içəriyə çağırdı. Xəstəni həyəcanlandırmamaq şərtilə
dostumuzla görüşə izn verdi. Yaşar 48 vərəqli riyaziyyat dəftəri
və qələmi götürüb bizimlə “söhbətə başladı”. O, vərəqdə yaza‐
raq suallar verir, biz isə asta səslə cavab verirdik.
Yaşar:
– Dedilər meyitxanaya 5 nəfər şəhid gətiriblər, dedim yə‐
qin siz də ordasınız... – yazıb bizə göstərdi.
81
Nağı:
– Ölənlər gömrüyün uşaqlarıydı.
Yaşar:
– Məni aparın buradan, anam bilsə ürəyi partlayacaq.
– Birlikdə gedəcəyik, sənsiz heç yana getmərik – dedik.
– Çalışın tez gedək, ağrılarım çox incidir məni. Elə bil
beynimdə qurd gəzir, – beynimi gəmirir.
– Döz, hər şey yaxşı olacaq...
Yaşar:
– Oğrəşlər, sizi sağ gördüyümə çox sevindim! – bir az
gülümsündü, gözlərinin yaşı yanaqlarında gilələndi...
Qəhər məni boğdu, özümü saxlaya bilməyib yenidən hə‐
yətə çıxdım. Yaşarın ölməməsi üçün bu saat milyonlarla şahna‐
zaryanları, kaputikyanları, aqanbekyanları, raisaları, balayan‐
ları, vazgenləri – bu müharibəni qızışdıranları diri‐diri tonqala
atmağa hazırıydım. Neçə gün payıma düşmüş və kiməsə lazım
olar deyə cibimdə gəzdirdiyim “Prima” papirosunun birini
yandırıb ağzıma qoydum. Bu, mənim ilk siqaret çəkməyim idi.
Doğrudan da deyəsən siqaret mənim əsəblərimi sakitləşdirdi.
Elə o gündən bu günə kimi heç sevmədiyim bu “dostum” hələ
də mənimlədir.
Beş gün hospitalın həyətində qalaqlanmış ot tayasının
üstündə gecələdik. Nağı döyüşə qayıtmaq üçün cəhd göstərir,
yerində vurnuxur, lakin heç bir batalyon onu özləriylə götür‐
mürdü – “satqın” ola biləcəyindən çəkinirdilər. Ordan‐burdan
quru yemək konservləri alıb əziz dostumuzun ayağa qalxma‐
sını səbirsizliklə gözlədik. Nəhayət, Yaşar ayağa durdu. Hətta,
həkimin icazəsiylə – onsuz da, yaralıları yerləşdirməyə çarpayı
çatmırdı – son gecəsini bizimlə birlikdə ot tayasında qaldı.
...Ulduzlu sentyabr gecəsiydi. Aylardır sazaqda‐qarda, qız‐
mar istidə 10‐15 dəqiqəlik səksəkəli yuxu yatan dörd dost indi
bir‐birimizə sarılıb şirin yuxuya dalmışdıq. Ulduzların arasın‐
82
dan öz Yerinə boylanan uca Xaliq, hospitalın həyətindəki ot
tayasının üstündə pişik balası kimi mışıl‐mışıl bir‐birinə sarılıb
yatan dörd dostu görmüşdü. Tanrının göz yaşları narın nur
yağışı kimi üstümüzə düşəndə, gözüyumulu Nağı öz kürkünü
çıxarıb Yaşarın üstünə sərdi. Təkliyi sevən tanrı, sanki bizi mə‐
ləklərinə göstərib, – “Bunlardan göz‐qulaq olun” – demişdi. Ya‐
şar Sabirin kürəyinə qısılıb yuxuda gülümsünürdü...
* * *
...Yaşarı digər yaralılarla birlikdə Yevlax rayon aerodro‐
mundan helikopterlə Bakıya – Daxili İşlər Nazirliyinin mərkəzi
hospitalına yola saldıq. Özümüz isə Bakıya gedən avtobuslar‐
dan birinə mindik. Bizi əlisilahlı, əsgər formasında görən sər‐
nişinlərin çoxu göz yaşlarını saxlaya bilməyib ağlayır, bir his‐
səsi bizi fərari hesab edərək hikkəsini gizlətmir, bəzi cavanlar
isə “ablava” üçün gəldiyimizi güman edərək qaçmağa hazır –
hürkmüş halda yerində qurcuxurdular.
Bakıya çatıb silah‐sursatımızı qərargaha təhvil verdik. Hos‐
pitalın yerini öyrənib Yaşarın yanına yollandıq. Yanaqlarının
qırmızılığından əsər‐əlamət qalmamışdı. İkicə günün içində
rəngi ağarmış, xeyli sınıxmışdı. Artıq lal kimi qırıq‐qırıq səslər
çıxarsa da, yazı dəftərini əlindən yerə qoymurdu. Yazıb doldur‐
duğu birinci 48 vərəqli dəftəri açıb vərəqlədim. İxtiyarsız qəşş
eləyib Yaşarın tibb bacısı üçün yazdığı bir cümləni oxudum –
“Ay qız, ağrıdır axı... Mənə girən iynə sənə girsə, onda bilərsən
necə ağrıdır”. Gülməyin xəstəyə ziyan olduğunu bildiyimizdən
əlimizlə ağzımızı tutub pıqqıldadıq.
Dəftərə bir şey yazıb mənə uzatdı – “Tümendən qayı‐
dandan qız görməmişəm, ürəyim qız istəyir”. Sabir göz vurub,
– “Düzələr” – dedi.
Dostları ilə paylaş: |