Mikroyan karotajı
Qeyd etdiyimiz kimi mikrokarotajla kiçik layların sar- hadlari daqiq tayin edilir, lakin onların xüsusi müqavimatinin tayin edilmasina bu zondun tadqiqat radiusu imkan vermir. Kollektorlar bircins olmayıb coxsaylı laycıqlardan taşkil olun- duqlarından onlarin xüsusi müqavimatinin tayini çox böyük maraq kasb edir. Bu maqsadla da mikroyan karotajından istifa- da edilir. Mikroyan karotajının quruluşu va iş prinsipi aşağı- dakı kimidir: bir-birindan tacrid edilmiş (izola edilmiş) elek- rodlar rezin başmaq üzarinda yerlaşdirilir (şakil 5.18).
Bu elaktrodların iş prinsipi yan karotajının iş prinsipi ila eynidir, ancaq ölçülarina göra bir-birindan farqlanirlar. Mikro- yan karotajında istifada edilan elektrodlar halqavari olur. Mik- royan karotajına hatta 20 mm-lik qalınlığa malik “gil qazma- ğı”da tasir eda bilmir. Bu karotojda kiçik qalınlıqlı laylın xüsusi müqavimatindan başqa mikro kavemomer ayrisida qeyd edilir ki, bu da quyu oxu boyu diametrin laylar qarşısında da- yişmasmini tam daqiq tayin etmaya imkan verir.
a
b c
Şakil 5.18. İki elektrodlu (a), üç elektrodlu (b), dörd elektrodlu (c) mikroyan karotajı
Mikroyan karotajının malumatlarının interpretasiyası aşağıdakl ardıcıllıqla yerina yetirilir:
İnterpretasiya obyekti tayin edilir. Layın sarhaddi müayyanlaşdirilir - bu xüsusi müqavimat ayrisinin ayilma nöq- tasina göra digar üsullardan istifada edarak tayin edilir.
Seçilmiş interval qarşısında farz olunan xüsusi müqa- vimatlarin (FXM) qiymati diaqramdan götürülür.
Araliq layların qalınlığının mikrokavemomcrin diaq- ramından istifada edarak aşağıdaki düsturla tayin edilir:
h , —— (d, — dj )/ 2 (5.18)
Burada, d - baltanın diametri, d -quyunun diametri.
Yuma mahlulunun xüsusi müqavimat ( p „) tayin
edilir.
Onun qiymatina va temperatura göra paletkadan istifada
edarak gil qazmağının xüsusi müqavimat tayin edilir. Gil qazmağının kiçik qiymatinda (10 mm-dan kiçik) xüsusi müqa-
vimatin qiymati aralıq layların xüsusi müqavimatina barabar götürülür. Böyük qalınlıqda isa aralıq layların xüsusi müqavimat aşağıdakı düsturla tayin edilir:
(5.19)
Burada, yg , -gil qazmagının xüsusi müqavimati, p -gil mahlulunun xüsusi müqavimati, h, -gil mahlulunun qalınlığı (elektrodla quyu divarı arasında yerlaşan gil mahlulunun), h -
gİl qazmağının qalınlıgı.
Xüsusi seçilmiş paletka asasında quyu atrafı sahanin xüsusi müqavimati tayin edilir.
Dostları ilə paylaş: |