Sezaryen ameliyatlarinda

---

 

1 

 

SEZARYEN AMELĠYATLARINDA  

NÖRAKSĠYAL ANESTEZĠ UYGULAMA KILAVUZU 

2015 

 

Editörler: 

Prof. Dr. Şükran Şahin 

Prof. Dr. Berrin Günaydın 

Prof. Dr. Tülay Özkan Seyhan 

 

Hazırlayanlar:  

Yard. Doç. Dr. Ayşe Belin Özer 

Yard. Doç. Dr. Ayça Taş Tuna 

Prof. Dr. Elif Bengi Şener 

Doç. Dr. Gülay Ok 

Doç. Dr. Kemal Tolga Saraçoğlu 

Doç. Dr. Mukadder Orhan Sungur 

Doç. Dr. Nurçin Gülhaş 

Yard. Doç. Dr. Perihan Erdoğdu 

Doç. Dr. Sevtap Hekimoğlu Şahin 

Prof. Dr. T. Egemen Bilgin 

Doç. Dr. Zeynep Baysal Yıldırım 

 

Bu  kılavuz,  sezaryen  ameliyatlarında  nöraksiyal  anestezi  uygulamaları  ile  ilgili  öneriler 

sunmak  amacıyla,  obstetrik  anestezi  alanındaki  güncel  bilgiler  ışığında  TARD-Obstetrik 

Anestezi  Komitesi  tarafından  hazırlanmıştır.  İçerik  öneri  niteliğinde  olup,  anestezi 

uygulamasına  ait  avantaj  ve  riskler  göz  önünde  bulundurularak  hasta  bazında  değişiklikler 

gerektirebileceği dikkate alınmalıdır. 

---

 

2 

 

NÖRAKSĠYAL ANESTEZĠ ÖNCESĠ DEĞERLENDĠRME 

Uygulanacak  nöraksiyal  anestezi  yöntemi  seçmeden  önce  gebeden  anamnez  alarak 

tıbbi özgeçmişi, kronik hastalıkları, aldığı ilaç ve bitkisel maddeler, varsa geçirilmiş ameliyat 

ve  anestezi  teknikleri  ile  açlık  süresi  sorgulanmalıdır.  Gebeliğin  hipertansif  hastalıkları, 

diabetes  mellitus  varlığı,  kalp  hastalıkları,  obezite,  ilerlemiş  anne  yaşı,  madde  bağımlılığı 

(sigara, alkol ve uyuşturucu) ve enfeksiyon taşıyıcılığı özellikle sorgulanmalıdır (1). 

Açlık Süresi 

Elektif  sezaryen  ameliyatı  geçirecek  gebelerin  katı  gıda  almalarına  6  saat  öncesi  son 

verilmelidir. Elektif sezaryen ameliyatından 30 dakika önce H

2

-reseptör  antagonisti  (örn.  50 

mg ranitidin) veya proton pompa inhibitörü (örn. omeprazol 40 mg) verilir. Eğer acil sezaryen 

yapılacaksa intravenöz H

2

-reseptör antagonisti (örn. 50 mg ranitidin) cerrahiye karar verildiği 

anda uygulanır (6). 

Fizik Muayene (1)  

Rutin preoperatif değerlendirme sırasında özellikle havayolu değerlendirilir.  



 

Nöraksiyal  blok  öncesi  ponksiyon  bölgesi  değerlendirilir  (skolyoz,  lokal  enfeksiyon, 

geçirilmiş operasyon, ağrı, nedbe dokusu, dövme, hareket kısıtlılığı vb).  



 

Obezite, maternal ve fetal riski arttıran bir faktördür. Hastaya pozisyon verilmesini ve 

nöraksiyal bloğu teknik olarak zorlaştırdığı dikkate alınır (7).  

Gebeliğe  özgü  patolojiler:  Gebeliğe  bağlı  karaciğer  fonksiyon  bozukluğu,  hipertansif 

hastalıklar  ve  HELLP  sendromu  gibi  patolojilerin  kanama/pıhtılaşma  mekanizmasını 

etkilediği dikkate alınır.  

Antiaggregan – Antikoagülan Ġlaç Kullanımı 

Antiaggregan ve antikoagülan ilaç kullanan gebelerde nöraksiyal blok uygulamaları ile 

ilgili kılavuzlar gebelere özgü olmamakla beraber aynı öneriler geçerlidir (2–4).  

Tieonopiridinler  (klopidogrel  ve  tiklodipin)  için  gebe  olmayan  hastalara  ilişkin 

öneriler  olmasına  rağmen,  bu  ilaçlara  dair  gebelerde  yapılmış  farmakodinamik  ve 

farmakokinetik  çalışmalar  yoktur  (2).  Antiaggregan  ve  antikoagülan  ilaçların  dışında  bazı 

bitkisel  ilaçların  da  kanama  ve  pıhtılaşma  sistemini  etkilediği  bilinmektedir.  Ancak  2010 

Amerikan Rejyonal Anestezi ve Ağrı Derneği (American Society of Regional Anesthesia and 

Pain  Medicine:  ASRA)  kılavuzunda,  cerrahi  girişim  öncesinde  bitkisel  ilaçların  kesilmesine 

dair net bir bilgi yoktur (3). Bu ilaçların kesilmesini takiben normal hemostazın sağlanmasına 

dek  geçen  süre  sarımsak  için  7  gün,  ginkgo  için  36  saat,  ginseng  için  ise  24  saat  olarak 

bildirilmektedir  (5).  Antitrombotik  ilaç  kullanan  gebelerde  nöraksiyal  blokla  ilgili  öneriler 

Tablo  1’de  sunulmuştur.  Kombine  ilaç  kullanılanlar  için  hem  Amerikan  hem  de  Avrupa 

Rejyonal Anestezi Derneği (ASRA ve ESRA) kılavuzlarında öneri bulunmamaktadır. Ancak 

spinal veya epidural hematom riskinin artacağı belirtilmektedir (3,4).  

---

 

3 

 

Tablo 1: Antitrombotik ilaç kullanımı ve nöraksiyal blok (3,4)  

Kullanılan Ġlaç 

ASRA Kılavuzu (3) 

ESRA Kılavuzu (4) 

Fraksiyone 

olmayan 

heparin (profilaksi dozu) 

Nöraksiyal  blok  için  ponksiyon  veya 

kateter 

takılması/çekilmesi 

öncesi 

geçmesi gereken süre 

SC  2x5.000  IU  veya  <10.000  IU/gün 

nöraksiyal blok için kontrendike değil  

Heparin  tedavisi  >4  gün  ise  blok  ve 

kateter  çıkartılması  öncesi  trombosit 

sayısını  kontrol et! 

>10.000 IU/gün veya >2x/gün kullanımı 

için yeterli bilgi yok  



15.000  IU/gün  için  4-6 

saat 

Nöraksiyal  blok  için  ponksiyon  veya 

kateter 

takılması/çekilmesi 

sonrası 

geçmesi gereken süre 

IV Heparin, kateter çekildikten 2-4 saat 

sonra yapılabilir 



15.000 IU/gün için 1 saat 

Fraksiyone 

olmayan 

heparin (tedavi dozu) 

Nöraksiyal  blok  için  ponksiyon  veya 

kateter 

takılması/çekilmesi 

öncesi 

geçmesi gereken süre 

İV 

Ponksiyon  için  öneri  yok; 

kateter çekilmesi için 2-4 saat 

4-6 saat 

SC 

 

8-12 saat 

Nöraksiyal  blok  için  ponksiyon  veya 

kateter 

takılması/çekilmesi 

sonrası 

geçmesi gereken süre 

İV 

1 saat 

1 saat 

SC 

 

1 saat 

Düşük  molekül  ağırlıklı 

heparin (profilaksi dozu) 

Nöraksiyal  blok  için  ponksiyon  veya 

kateter 

takılması/çekilmesi 

öncesi 

geçmesi gereken süre 

10-12 saat 

12 saat 

Nöraksiyal  blok  için  ponksiyon  veya 

kateter 

takılması/çekilmesi 

sonrası 

geçmesi gereken süre 

Günde  2  doz  alanlarda:  İlk  doz 

postoperatif 24 saat sonra başlanmalıdır. 

Spinal hematom riski arttığından tedavi 

öncesi  kateterler  çekilmelidir.  Kateter 

çekildikten sonra  



2 saat geçmelidir. 

4 saat 

---