4
Günde tek doz alanlarda: İlk doz
postoperatif 6-8 saat sonra yapılmalıdır.
İkinci doz bunu izleyen 24 saatten daha
kısa sürede yapılamaz. Kateter son
dozdan en az 10-12 saat sonra
çekilebilir. Ek doz kateter çekildikten en
az 2 saat sonra yapılabilir.
Düşük molekül ağırlıklı
heparin (tedavi dozu)
Nöraksiyal blok için ponksiyon veya
kateter
takılması/çekilmesi
öncesi
geçmesi gereken süre
24 saat
24 saat
Nöraksiyal blok için ponksiyon veya
kateter
takılması/çekilmesi
sonrası
geçmesi gereken süre
Bloktan 24 saat, kateter çekilmesinden
sonra 2 saat
4 saat
Varfarin
Nöraksiyal blok için ponksiyon veya
kateter
takılması/çekilmesi
öncesi
geçmesi gereken süre
Ponksiyon için öneri yoktur, kateter
çekilmesi
için
INR
1.5
hedeflenmektedir.
INR
1.4
Nöraksiyal blok için ponksiyon veya
kateter
takılması/çekilmesi
sonrası
geçmesi gereken süre
Kateter çekilmesini takiben başlanabilir. Kateter
çekilmesini
takiben başlanabilir.
Aspirin
Nöraksiyal blok için ponksiyon veya
kateter
takılması/çekilmesi
öncesi
geçmesi gereken süre
Engel teşkil etmez.
Nöraksiyal blok için ponksiyon veya
kateter
takılması/çekilmesi
sonrası
geçmesi gereken süre
ASRA: American Society of Regional Anesthesia and Pain Medicine, ESRA: European Society of Regional Anaesthesia and Pain Therapy, İV:
intravenöz, SC: subkutan
5
Laboratuvar
Amerikan Anesteziyologlar Derneği’nin (American Society of Anesthesiologists: ASA)
fiziksel durum sınıflamasında 2014 yılında yapılan değişikliğe göre gebeler ASA II kabul
edilmektedir (8). Tıbbi, cerrahi veya obstetrik önemli bir problemi olmayan ASA II ve gebelik
süresince rutin takipleri yapılmış bir gebede ek tetkik istenmesi önerilmemektedir. Sezaryen
ile doğum yapacak gebelerde kan grubunun belirlenmesi, hemorajik komplikasyon
bekleniyorsa cross match yapılması önerilmektedir (9,10).
Trombosit sayısı, normal bir gebelikte yaklaşık %20 kadar düşer. Bu düşüş klinik
olarak anlamlı değildir ve rejyonal anestezi uygulama kararını pek etkilemez. ASA Obstetrik
Anestezi Grubu’nun en son 2007 yılında yayınladığı obstetrik anestezi uygulama kılavuzunda
sağlıklı bir gebe için rutin trombosit sayımı önerilmemektedir. Ancak klinik olarak kanama
şüphesi, gebeliğe bağlı hipertansiyon, koagülasyon bozuklukları varsa trombosit sayımı
istenmektedir (10). Bugün halen trombosit sayısı açısından nöraksiyal bloğun tamamen
güvenli kabul edildiği kesin tek bir eşik değeri olmasa da spinal anestezi, epidural kateter
yerleştirilmesi ve çekilmesi için güvenli trombosit sayısının 80.000/mm
3
olduğu
bildirilmektedir (10,11).
Nöraksiyal Anestezi Kontrendikasyonları
Nöraksiyal anestezinin kesin, göreceli ve halen tartışmalı olan kontrendikasyonları
bulunmaktadır (Tablo 2) (12).
Tablo 2. Nöraksiyal Anestezinin Kontrendikasyonları (12)
Kesin Kontrendikasyonları
Hastanın istememesi
Enjeksiyon bölgesinde enfeksiyon
Ağır hipovolemi
Artmış kafa içi basıncı
Koagülopati veya kanama diatezi
Bilinen lokal anestezik alerjisi
Ağır mitral ve/veya aort stenozu (tek doz spinal anestezi için kontrendikasyondur)
Göreceli
Tartışmalı
Hasta ile iletişim kurulamaması
Sepsis
Ciddi spinal deformite
Önceden
mevcut nörolojik defisit
Demiyelinizan hastalıklar
Stenotik kalp kapağı hastalığı
Sol ventrikül çıkım darlığı (hipertrofik
obstrüktif kardiyomiyopati)
Yetersiz deneyim
Geçirilmiş sırt cerrahisi
Ciddi kan kaybı beklenen komplike
cerrahi girişimler
Solunumu sıkıntıya girebilecek
vakalar
6
HASTANIN BĠLGĠLENDĠRĠLMESĠ VE ONAM FORMU
Preoperatif değerlendirme ve bilgilendirme sonrası nöraksiyal anestezi uygulaması için
hastalardan onam, sözlü ve yazılı olarak tanık eşliğinde alınmalıdır. Onam formunda
anlaşılabilir şekilde nöraksiyal anestezi hakkında bilgi verilerek, olası komplikasyonlar
açıklamalı ve yöntemle ilgili olarak bilgilendirme bulunmalıdır (Tablo 3) (13).
Tablo 3. Hastanın bilgilendirilmesi ve onam formunun içeriğinde bulunması gerekenler (13)
MONĠTÖRĠZASYON
Sezaryen öncesi nöraksiyal anestezi hazırlığında rutin monitörizasyona (EKG, puls
oksimetre, noninvazif kan basıncı) ek olarak fetal kalp hızı (FKH) monitörizasyonu
önerilmektedir. Nöraksiyal anestezi uygulandıktan sonra ise blok seviyesi sabitlenene dek 3
dk, sonrasında 5 dk arayla kan basıncı ölçülmesi, ayrıca hastanın blok seviyesi, hipotansiyon,
bradikardi, el ve kollarda uyuşukluk, solunum sıkıntısı ve bilinç bulanıklığı açısından yakın
takibi önerilmektedir. Ciddi kardiyak hastalık, refrakter hipertansiyon, pulmoner ödem veya
oligüri olan hastalarda invazif hemodinamik monitörizasyon düşünülmelidir (1).
Gebeliğin son dönemlerinde görülebilen EKG değişikliklerinin hiperdinamik dolaşım,
katekolaminler ve/veya östrojen ve progesteron oranındaki değişikliklere bağlı olduğu
düşünülmektedir. Nöraksiyal anestezi ile gerçekleştirilen sezaryenlarda EKG değişikliği
insidansı %25-60 olarak bildirilmektedir. Ancak bu değişikliklerin anlamlı olup olmadığı
tartışmalıdır. Ayrıca idrar sondası takılır, böylece hastanın idrar çıkışını takip etmenin yanı
sıra cerrahi sırasında ve sonrasında mesane distansiyonu da önlenebilir (1).
Monitörizasyon için bkz. http://www.tard.org.tr/assets/kilavuz/9.pdf
1.
Yararlar
2.
Olası riskler
Yetersiz blok
Başarısızlık
Sık rastlanan istenmeyen etkiler: Hipotansiyon, baş ağrısı, bel ağrısı, idrar
retansiyonu, işitme kaybı
Ciddi fakat nadir komplikasyonlar: Kardiyak arrest, spinal/epidural hematom,
nörolojik komplikasyonlar (radikülopati, kauda ekuina sendromu, kalıcı
nörolojik hasar), abse, menenjit
3.
Var olan sağlık problemleri
ile bloğun etkileşimi
4.
Fetus ve yenidoğana etkileri
5.
Alternatifler