Ġshaq Axundov xatġRƏLƏRĠMDƏ
Yüklə 1,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
19 kərpicdən iki otaqlı sadə ev tikdirir. TalıĢinskilərdən evlənir. Birinci arvaddan iki uĢağı olur: Səməd bəy və Ġbrahim bəy. Səməd bəy Sadıq oğlu Mehmandarov 16 oktyabr 1856-cı ildə Lənkəranda anadan olub, ilk təhsilini M. Ġ. Qasirin məktəbində almıĢdır. Sonra Peterburqda ali hərbi məktəbi bitirmiĢ və 1904-cü ildə general Əliağa ġıxlinski ilə birlikdə Part – Artur döyüĢündə (rus – yapon müharibəsi) iĢtirak etmiĢdir. Generaldır. O, 1931-ci ildə Bakıda vəfat etmiĢ, Çəmbərəkənd qəbiristanlığında dəfn olunmuĢdur. Ġbrahim bəy Sadıq bəy oğlu Mehmandarov da Peterburqda həkimlik oxumuĢ (akademik Pavlovla bir sinifdə), Rusiyada evlənərək qırx il orada yaĢamıĢdır. Bir gün arvadı söhbət zamanı onu təhqir edib deyir ki, ―Ġbrahim, nə qədər özünü mədəni həkim hesab etsən də, qafqazlısan, sizin mədəniyyətə çatmağınıza çox vaxt lazımdır‖. Bu sözü eĢidən Ġbrahim bəy ayağa qalxıb, arvadı boĢamaq barədə xəbərdarlıq edir və on gündən sonra yığıĢıb boynunda qızıl xaç Lənkərana gəlir, bir neçə ili Lənkəranda həkimlik edir. Deyilənə görə, Ġbrahim bəy çox rəhmdil olub, çox adamdan müalicə haqqı almazmıĢ. Elə hallar da olub ki, bəzi kasıb xəstələrə özü dərman pulu verib. Ġbrahim bəy Lənkəranda 1934-cü ildə vəfat edib. Ruhanilər onun boyunda xaç olduğuna görə müsəlman qəbiristanlığında basdırılmağına etiraz ediblər. Buna baxmayaraq, qəbri Sardaxlıda öz bacısı gəlini Səbi xanımın yanındadır. Sadıq bəy Mehmandarovun arvadı vəfat edəndən sonra o iki arvad almıĢ, onlardan Ġshaq bəy, Baba bəy, Yusub bəy, Nağı bəy, Mehparə xanım və Məryəm xanım dünyaya gəlmiĢdir. Ġshaq bəy Sadıq bəy oğlu Mehmandarov da Petroqradda dəmiryol mühəndisliyini qurtarıb. Orta Asiya dəmiryol çəkiliĢində iĢtirak edib, böyük bir körpünü tikəndən sonra Ġshaq bəyi ailəsi ilə birlikdə həmin körpünün altında saxlayıb, iki ağır qatarı üstündən keçirmiĢlər. Qəbri Petroqradda tatar qəbiristanlığındadır. Baba bəy Sadıq bəy oğlu Mehmandarov vəkillik edirdi. O, Ġranda gözəl vəkillik etdiyinə görə Ġran Ģahı onu Ġranın ―ġiri - XurĢid‖ niĢanı ilə təltif etmiĢdir. Yusub bəy Sadıq bəy oğlu Mehmandarov isə Masallının Seyfəddin kəndindən Züleyxa adlı qızla evlənir. O, həmin kəndin mülkədarıymıĢ, özü isə həmiĢə Lənkəranda olurmuĢ. Evi indi uĢaq bağçasıdır (N. Nərimanov küçəsində). Nağı bəy Sadıq bəy oğlu Mehmandarov Lənkəranın qradonaçalniki idi (Ģəhər rəisi). Arvadı KeĢlə kəndindən idi. Nağı bəy atası Sadıq bəyin evində yaĢayırdı. Evdə yatdığı yerdə öldürmüĢdülər. Qəbri Lənkərandadır. 20 HƏZĠ ASLANOV Lənkərandan danıĢarkən Həzi Aslanov haqqında söz deməmək olmaz. Ġgid döyüĢçü, Lənkəran torpağının Ģöhrəti, Sovet Ġttifaqı Qəhrəmanı haqqında çox Ģeylər hamıya bəlli olsa da, bəlli olmayanları da var. Onun atası Aslanov Əhədlə biz qonĢuyduq. Atanın gözümüz önündə keçmiĢ güzəranı ilə müqayisədə oğulun göstərdiyi qəhrəmanlıq daha parlaq görünür. Əhəd kiĢi çox yoxsul yaĢayırdı. Onun müəyyən sənəti yox idi. Yay mövsümündə kərpic kürələrində fəhləlik, qıĢ və payız aylarında isə bazarda dəlləklik edirdi. Öz dükanı olmadığından bütün alətlərini bir zənbilə yığıb, elə bazarın ortasındaca bir kətil qoyub, bir dükan qabağında kəndlilərin baĢını qırxardı. Bəzən də arvadı NuĢu xala təndir çörəyi biĢirib bazarda satırdı, çünki o zaman kərpic kəsmirdilər. Həzi isə qatıq satardı, atası üçün satmağa ev çörəyi aparardı. Həzi yaxĢı aĢıq – aĢıq (hil - hil) oynar, dənizdə çox yaxĢı üzərdi. Limana gəmi gələndə sahildən gəmiyədək üzüb yenə qayıdardı. Bir də Həzi çox dalaĢqandı, heç bir Ģeyə güzəĢtə getməz, heç nədən qorxmazdı. Onların çiy kərpicdən ikigözlü evləri vardı. Evin birində çox böyük ailə ilə Həzigil olardı, o birində isə əmisi Səməd kiĢi. Onun da ailəsi böyük idi.Həzigil onsuz da çox yoxsul idilər. Atası Əhəd kiĢi 1923-cü ildə vəfat edəndən sonra ailənin əziyyətləri daha da artdı. Həmin ilin yayında Əlibəy Qasımov Lənkərana istirahətə gəlmiĢdi. Özü də Hacı Əmənullanın evinə düĢmüĢdü (həmin ev indiki Həzi Aslanov küçəsindədir). O, qayıdanda atamdan bir nəfər qulluqçu istədi, atam da Həzinin kiçik qardaĢı Hacıbabanı onlara qoĢdu. Ġki ildən sonra Hacıbaba qayıtdı, ayrı – ayrı iĢlərdə iĢləyib, 1940-cı ildə tibb texnikumunu bitirdi. Kiçik qardaĢı Kərəməli isə uĢaqlıq dövrünü qonĢuların qoyun – quzularını, buzovlarını Lənkəran çayının düzənlərində otarardı. Ġbtidai məktəbi çox gec bitirdi. Əsgər gedəndən sonra sərhəd keĢikçisi iĢləyirdi. Böyük qardaĢı Abbasqulu Həzigilnən anadan ögey idi. O, əvvəllər dəllək Ģagirdi, sonralar ömrünün axırına kimi dəlləkli etmiĢdi. Bir dəfə Abbasqulu mənə dedi: ―Ay qonĢu, bu Aslanovların hamısı indi özünü bizə qohum edir, amma 1923-cü ildə atam vəfat etmiĢdi. Bizə on kirvənkə (4 kq) düyü lazım idi ki, südlü aĢ biĢirib gələn camaata verək. Almağa pul yox idi. Məni qaçırtdılar Gərmətukə, atamın əmisi oğlu Hacı Hüseynin yanına. Dedim, əmi, atam rəhmətə getdi, 10 kirvənkə düyü lazımdır, yaxud icazə ver dingdən on kirvənkə düyü xırdası (çinə) götürüm. Hacı Hüseyn nə özü gəldi, nə də düyü verdi. Hacıbaba tutulanda heç bizi tanımadılar, hətta salamımızı da almırdılar. Ġndi həmin Hacı Hüseynin bütün nəvə və nəticələri Həziyə qohum çıxıblar və mənə ikiqat salam verirlər‖. Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|