Shtangentsirkul, shtangenchuquroʼlchagich, shtangenreysmuslar xaqida umumiy maʼlumotlar. Reja: Metallarga ishlov berishda qo‘llaniladigan rejalash asboblari tuzilishi ishlatish usullari



Yüklə 1,4 Mb.
səhifə6/8
tarix07.04.2022
ölçüsü1,4 Mb.
#85163
1   2   3   4   5   6   7   8
6.Shtangentsirkul, shtangenchuquroʼlchagich, shtangenreysmuslar xaqida umumiy maʼlumotlar.

Slesarlik guniyalari: a-lekal guniya, b-kundali, e-oddiy, g-yostiqli.

Rasm a dagi guniya kurinishi jihatidan uzaro qat’i 90 burchak ostida joylashgan ikki lineyka birikmasidan iborat bulib, uning yordamida tayyor yoki tayyorlanayotgan buyum va detallarning tug‘ri burchakliligi tekshiriladi. rasm, b, v, g larda duradgorlik guniyasini eslatuvchi cheklagich kundali va yostiqli guniyalar kursatilgan bulib, bulardan kupincha tug‘ri burchakli rejalar chizishda va ularni parallel kuchirishda, shuningdek, rejalash pliasi yordamida fazoviy rejalashda foydalaniladi.



8-rasm. Dastaki chilangarlik arrasi.


Metallarni qirqishda kesuvchi asbob sifatida zubilo va kreysmeyseldan, zarb berish asbobi sifatida esa chilangarlik bolg‘alaridan foydalaniladi. The zubilo and kresmeyser are used for cutting metals and hammers.2 Kreysmeysel – qattiq mateiallarga ishlov beriladigan ensiz zubilo.

11-rasm. Otvyortkalar. 12-rasm. Chilangarlik omburlari

Vint va shuruplarni burab oladigan yoki mahkamlaydigan asbob. Otvyortkalar vazifasiga ko‘ra va tuzilishigi ko‘ra turli ko‘rinishda bo‘ladi.

Mixlab biriktirilgan buyumlarni qismlarga ajratishda va noto‘g‘ri qoqilgan mixlarni sug‘urishda chilangarlik omburidan yoki mix sug‘urgichlardan foydalaniladi.

Mixlarni sug‘urishda yog‘och sirtini ezib qo‘ymaslik uchun ombur va mix sug‘urgichlarning ostiga ehtiyot taxtasi qo‘yiladi. Bolg‘àlàr và ulàrning turlàri: po‘làt, yog‘och và plàstik bolg‘àlàr và to‘qmoqlàr.

Chilangarlik bolg‘alari juda ko‘p operasiyalarni bajarishda, masalan, rejalashda, qirqishda, tekislashda, bukishda, parchinlashda, kandakorlik va hokazolarda foydalanishga mo‘ljallangan.

Bolg‘aning tumshug‘i va muhrasi bo‘ladi. Uning tumshug‘i pona shaklida

qilinib, uchi dumaloqlanadi va undan metallarni parchinlashda, to‘g‘rilashda va cho‘zishda foydalaniladi. Ularning tuzilishi kvadrat, doira muhrali bo‘lib, uchki qismi har xil ko‘rinishda bo‘ladi. Ayrim bolg‘alarning uchki qismi mix sug‘urishga moslangan. Chilangarlik bolg‘alarining muhrasi tekis va silliq bo‘lishi, qavariq va ezilgan joylari bo‘lmasligi kerak. Qavariq va ezilgan muhrali bolg‘alar metall sirtini ezib, tekisligini buzadi.



Ayrim metall buyumlarni yasashda chilangarlik bolg‘alarining o‘rniga yog‘och to‘qmoqdan foydalanish ma’qul. Yog‘och to‘qmoqning muhrasi katta va tekis bo‘lib metall sirtlarni va tunukalarni bolg‘alash qulay. Ayniqsa, yosh chilangarlar qirqish-teshish vaqtida bolg‘ani qo‘llariga urib olmasliklari uchun ko‘zlarini dastadan olmaydilar, tig‘ga esa e’tibor bermaydidar. Buning natijasida zubilo rejadan chiqib, metallni o‘yib qo‘yadi.

Yog‘och to‘qmoqlar qayrag‘och,chinor, akasiya tut kabi qattiq pishiq yog‘ochlardan randalab yoki yog‘och ishlanadigan tokarlik stanogida yo’nib ishlanadi.

Aylanalar chizish uchun stirkul ishlatiladi (3-rasm, a). Konussimon chuqurchalar tushirish uchun kernerdan foydalaniladi (3-rasm, b).



3-rasm. Belgilash usullari: a) aylana chizish;

b, e) chizg`ich, goniya yordamida chiziqlar chizish; d) kerner bilan belgilash

Tekislash – qiyshaygan, notekis metall zagotovkalarining sirtini plita, bolg`a yoki to’qmoq yordamida tekislash yoki zagotovka sirtiga boshqacha geometrik shakl berishdan iborat chilangarlik operastiyasidir. Yupqa listli metall zagotovkalar qaychi bilan qirqilib, zubilo bilan kesilgandan keyin rejalashdan oldin tekislanadi.

Yupqa listli metall (po’lat, mis, alyuminiy) qalinligi 0,5 mm gacha bo’lsa, yog`och taxtacha — tekislagich bilan to’g`rilanadi. Buning uchun zagotovka tekis va qattiq yuzaga qo’yilib, taxtacha zagotovka ustida u yoq, bu yoqqa yuritiladi (4-rasm, a). Qalinligi 0,5 mm dan ortiq metall listlari to’qmoq bilan tekislanadi (4-rasm, b).




Yüklə 1,4 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə