sına nəzarət edilsin.
Konsepsiyada elmin
prioritet istiqamətləri müəyyənləşdirilsin;
3.3. Elmi proqramların müsabiqə əsasında
maliyyələşdirilməsi təmin edilsin. İki və
daha artıq elm sahəsinin qovşağında aparı ‐
lan multidissiplinar tədqiqatlara həsr olun muş
proqramlara üstünlük verilsin;
3.4.AMEA‐nın fəaliyyətini tənzimləyən
bir sıra zəruri normativ sənədlər təkmilləş ‐
dirilərək yenidən hazırlansın və müəyyən
olunmuş qaydada təsdiq edilsin;
3.5.«Elm haqqında» qanunun qəbulunun
sürətlənməsi barədə Azərbaycan Respub ‐
lika sının Milli Məclisi qarşısında vəsatət qal ‐
dırılsın;
3.6.Gənc alimlərin AMEA‐ya cəlb olun ‐
ması siyasətinin əsas prinsipləri işlənib hazır ‐
lansın;
3.7.Elmi fəaliyyətdə informasiya və kom‐
munikasiya texnologiyalarının tətbiqi daha
da genişləndirilsin;
3.8.2014‐cü ilin sentyabrında Bakı Elm
Festivalı və dekabr ayında Azərbaycan alim ‐
lərinin I Qurultayının keçirilməsi ilə əlaqə ‐
dar təşkilati tədbirlər həyata keçirilsin;
3.9.Azərbaycan Respublikası Preziden‐
tinin «AMEA‐nın 70 illik yubileyinin keçi ‐
rilməsi haqqında» Sərəncamının iclası ilə
bağlı tədbirlərin yüksək səviyyədə həyata
keçirilməsi təmin edilsin;
3.10. Azərbaycanda keçirilən fənn olim ‐
pi ada larında və ixtisaslaşmış məktəblərin
yaradılmasında alimlərin geniş iştirakı təmin
edilsin;
3.11. Elm və təhsilin inteqrasiyası daha
da gücləndirilsin, AMEA‐nın institutlarında
və elmi mərkəzlərində baza kafedralarının
şəbəkəsi genişləndirilsin;
3.12. 2014‐cü ilin «Sənaye ili» elan edil ‐
məsi ilə əlaqədar Akademiyada innovasiya
fəaliyyətinə diqqət artırılsın və bu sahədə
kiçik sahibkarlıq fəaliyyəti genişlən dirilsin;
3.13. AMEA‐nın beynəlxalq elmi əlaqə lə ‐
rinin genişləndirilməsi sahəsində işlər davam
etdirilsin, müştərək beynəlxalq labo ra toriya ‐
ların təşkilinə nail olunsun;
3.14. Azərbaycanın elmi diasporunun
imkanlarından istifadə etməklə alimlərin
beynəlxalq meqalayihələrdə iştirakına nail
olunsun;
3.15. AMEA‐da elmi müəssisələrin maddi‐
texniki bazasının və elmi cihaz par kı nın tək mil ‐
ləşdirilməsi və modern ləş di rilməsi isti qa mətində
işlər davam etdirilsin;
3.16. AMEA‐da nəşriyyat fəaliyyətinin
müasir tələblərə uyğun qurulması üçün xü‐
susi proqram hazırlansın;
3.17. Elmin inkişafı üzrə Milli Strate gi ya ‐
nın həyata keçirilməsi ilə əlaqədar Azər bay ‐
can Respublikasının bütün elmi müəs si sələrində
və ali məktəblərində aparılan elmi tədqiqat
işlərini vahid prinsiplər əsasında idarə etmək
məqsədilə Respublika Elmi Tədqiqatların
Təşkili və Әlaqələndirilməsi Şurasının sta‐
tusunun müəyyənləşdirilməsi üçün mü‐
vafiq dövlət orqanları qarşısında vəsatət
qaldırılsın.
4. AMEA‐nın elmi bölmə və müəs si sə ‐
lərinə tapşırılsın ki, elmi‐populyar ədəbiy ‐
yatın kütləvi nəşrinə və yayılmasına diqqət
artırılsın.
5. Qərarın icrasına nəzarət AMEA‐nın pre ‐
zidenti akademik Akif Әlizadəyə tap şırılsın.
İnformasiya şöbəsi
11
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014
Tofiq Nağıyev Prezident İlham Әliyev
tərəfindən «Hidrogen peroksidlə koherent‐
sinxronlaşmış oksidləşmə reaksiyaları» monoq ‐
rafiyasına görə Elm sahəsi üzrə Dövlət
mükafatına layiq görüldü.
T.Nağıyev bu diqqətə görə Prezident İlham
Әliyevə təşəkkür etmişdir:
– Çox hörmətli cənab Prezident!
Hörmətli xanımlar və cənablar!
Bu gün mənim çox xoşbəxt günümdür.
Ona görə ki, cənab Prezident, Siz elm sahə ‐
sin də olan yüksək Dövlət mükafatını mənə
təqdim etdiniz. İcazə verin, mən Sizə öz
dərin minnətdarlığımı bildirim.
Cənab Prezident, Siz Azərbaycan elminin
nüfuzunun artmasına böyük qayğı göstə rir ‐
siniz. Bu Sizin elmə, təhsilə və yüksək
mədəniyyətə söykənən missiyanın, böyük
maarifçiliyə vurğunluğunuzun təcəssümüdür.
Biz alimlər isə Sizin etimadınızı doğrult ma ‐
ğa çalışırıq. Çox sağ olun, cənab Prezident.
Tofiq Nağıyev «Hidrogen peroksidlə ko‐
herent‐sinxronlaşmış oksidləşmə reaksi ya ‐
ları» fundamental monoqrafiyasını yazmış və
atmos fer azotunun hidrogen peroksidlə fik ‐
sasiyasını – «Nağıyev effekti»ni aşkar etmişdir.
Azotun fiksasiyası probleminin tarixi qədim
olmasına baxmayaraq, bu gün də öz aktual ‐
lığını və kəskinliyini itirməmişdir. Hazırda
azotun fiksasiya edilməsi üçün işlənib hazır ‐
lanmış ammonyak, gövsi, sianamid, plazma,
termik və s. üsulları olsa da, ammonyakın
(NH3) sintezindən başqa bu üsulların heç
biri sənayedə geniş tətbiq edilmir. T.M. Nağı ‐
yev azotun hidrogen peroksidlə azot oksi ‐
dinə (I) oksidləşdirici fiksasiyası kimi yeni
bir reaksiyanı həyata keçirmişdir. Bu reak‐
siya ilə o, faktiki olaraq hidrogen peroksidin
azotfiksəedici effektini aşkar edərək, N
2
O və
H
2
N
2
O
2
şəklində olan azotun homogen
şəraitdə, atmosfer təzyiqində və nisbətən
aşağı temperaturda (450‐6500C) yeni tip
oksidləşdirici fiksasiyasını təklif etmişdir. Bu
zaman birləşmiş azotun azot oksidi (I)
şəklində nisbətən yüksək çıxımı (19%‐dək)
təmin olunur, onun da çox hissəsi
soyudulma zonasında aktiv mərkəzlərin
iştirakı nəticəsində H
2
N
2
O
2
‐yə çevrilir. Bu ef‐
fekt «Nağıyev effekti» adlandırılmışdır.
Hazırda «Nağıyev effekti»nin digər reak‐
siyalarda yoxlanılması sahəsində funda‐
mental tədqiqatlar dünyanın bir çox elmi
mərkəzlərində davam etdirilir.
V.ABBASOV
A
Akademik Tofiq Naьыyev
«Dюvlяt mцkafatы»
na layiq эюрцлмцшдцр
12
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 6 (06) 2014