Şimali Abşeron sahilləri başdan-başa qaranlığa qərq olub
Yüklə 4,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
4
Dənizin mavi suları sonuncu dəfə görünüb yox olur. İndi qatar ta üfüqədək hər tərəfi bürümüş sıx buruqlar meşəsinin içi ilə şütüyür.
Ən güclü təxəyyül belə bu əzəmətli, hansısa məşum bir qüvvə tərəfindən yaradılmış mənzərəni canlandırmaqda, bəlkə də acizdir.
Şəbəkəli, qara buruqlardan ibarət qalın bir meşə və həmin buruqlardan hər birinin içərisində ahəngdar surətdə enib-qalxan qara şatunlar... Onların hərəkəti elə təəssürat yaradır ki, guya bu cansız, bu ölü meşədə hansısa bədheybət varlıqlar yaşayır. Və bunun nəticəsində neft hopmuş qapqara torpaqda “bitən” həmin meşə təsadüfi yolçuya ikrahoyadıcı, vahiməli görünür. Buruq “ağac”lardan minlərlə kiçicik neft arxı ayrılır, sonra onlar qovuşaraq, nisbətən iri çaylar əmələ gətirir. Və bu neft çaylarından hər biri öz alov doğuran möhtəviyyatını mədənlər ərazisindən keçirərək magistral vaylara çatdırır, onlar isə coşqun, qara nəhrlərə – neft şəlalərinə çevrilib yeraltı göllərə – rezervuarlara tökülür.
Polad qayaların arası ilə irəliləyir. Mayak yerləşən təpənin zirvəsinə, qaya parçalarının örtüb görünməz etdiyi, güclə görünən bir cığır qalxır. İliklərə işləyən şiddətli külək başlayır. Polad şərfini boynuna bir az da möhkəm dolayıb, idman gödəkçəsinin başlığını qaldırır. Əynində köhnə balıqçı plaşı olan bir nəfər külək tutmayan tərəfdən mayakın divarına qısılaraq çömbəlib oturub. O nə vaxtsa mayakın qapısı olmuş oyuqdan içəri keçən Poladı arxadan görür.
Pilləkənlə ikinci mərtəbəyə qalxan Polad yarıqaranlıqda boş yeşiyə 9 toxunub büdrəyir. Yeşik gurultu ilə aşağı diyirlənir. Polad meydançadakı yeganə qapını açır. Bu geniş, dairəvi otaq yəqin vaxtilə mayak baxıcısının yaşayış yeri imiş. Otaqdakı adamlar dərhal yerlərindən sıçrayıb qalxırlar. Poladın baxışları qadınlardan birinin gözləri ilə bir anlığa qarşılaşır. Bu qadın diqqəti cəlb edən parlaq gözəlliyi ilə seçilir. Polad sövq-təbii arxaya çevrilir: onun ardınca yuxarı gəlmiş, əynində balıqçı plaşı olan kişi bıçağı endirməyə hazırlaşır.
Polad sağ əli ilə rəqibinin biləyini qamarlayır. O, artıq Poladı yaralamağa macal tapsa da, idmançı özünü itirmir, məşqdə imiş kimi asanlıqla sərbəst güləşdə “dəyirman” deyilən fəndi işlədir. Rəqibi onun çiyni üstündən uçub, təpəsi üstdə zərblə daş döşəməyə çırpılır.
Ani çaşqınlıqdan özlərinə gələn kimi otaqdakılar Poladın üstünə cumurlar. Polad sıldırım qayanın kəlləsindən özünü dənizə tullayır.
Timsah kimi burunlarını irəli uzatmış qayalara sanki bir möcüzə nəticəsində çırpılmayan Polad suyun altında gözdən itir.
– Vasif onun üstünə atılmasaydı, hər şey yaxşı qurtarardı, – deyə təqibçilərdən biri – yerdə qalan kişilərin hamısı kimi əynində qaba brezent plaş olan kişi qayanın zirvəsindən dəniz sularına diqqətlə baxdıqdan bir xeyli sonra dillənir.
– Vaxta hələ yarım saat qalır, ümid edək ki, dalımızca maşını təyin olunmuş vaxtda göndərəcəklər.
Elə həmin mayakdan bir az aralıda, dəniz sahilində birmərtəbəli ev. Kamillə Poladın xudmani evciyindən fərqli olaraq, bu, geniş aynabənd eyvanlı möhkəm daş binadır. Ev sahibi – sabiq milyonçu, neft sənayeçisi Əbiyev kresloda əyləşib demi çəkir. Evə bir fayton yaxınlaşır. Əlində kiçik həkim çamadanı olan cavan bir adam faytondan düşür. Keçmiş faytonçu, indi isə bağban, həm də eyni zamanda aşpaz, təsərrüfat müdiri, eşikağası, bir də qulaq yoldaşı vəzifələrini icra edən Məmməd aralı qapıdan başını içəri salır:
5
– Bəy, doktor gəlib! Qəbul edək?! – deyə o, qocalara xas olan bir tərzdə kəlmələri fışıltı ilə tələffüz edərək soruşur.
– Lap ağlın çaşıb, Məmməd, – Əbiyev gülümsünür. – Bu çöllübiyabanda məni yoxlayan yeganə adam, doktordur, sən də hələ bir soruşursan ki, onu buraxım evə, ya yox.
– Salam-əleyküm, bəy! Gözümə bir az narahat dəyirsiz. Yoxsa mənə elə gəlir? 10 – Əyləş, əyləş. Narahat-zad deyiləm. Qocalıqdır da... oturub özümçün fikrə dalmışam. Bir vaxtlar sahibi olduğum bu kəndə baxıb düşünürəm ki, siz bolşeviklər hər halda qəribə adamlarsınız.
– Bəy! – Həkim tənə ilə onun sözünü kəsir. – Canına vicvicə düşməsin. Əgər mən nəsə deyirəmsə, deməli, onu deməyə haqqım var. Bəlkə də sən bilmirsən, inqilab olanda mənim imkanım vardı ki, bütün əmlakımı satıb, kapitalımı xaricə ötürüm. Hara desən, çıxıb gedə bilərdim – Parisə, Amerikaya, Avstraliyaya. Ancaq mən getmədim. Öz-özümə dedim ki, sənin bütün xatirələrin bura ilə bağlıdır, ən əziz adamlarının məzarları buradadır. Bu torpağı tərk edib hara gedə bilərdim? Bankdakı pullarımı, mədənlərimi, münbit torpaqlarımı təzə hökumətə bağışladım.
O zaman qərara aldım ki, hamı kimi yaşayacağam – indi də heyfsilənmirəm. Ancaq bu gün səhərdən sahilə baxıb düşünürəm ki, görəsən buralar niyə belə bərbad haldadır? Axı bu cür mənzərəli sahildə gözəl evlər, restoranlar tikmək olar. Hələ Aralıq dənizini demirəm, heç olmasa Qara dəniz sahillərindəki kimi çimərliklər salmaq olar, həm camaatın ürəyincədir, həm də dövlət varlanar.
– Üzr istəyirəm, bəy, – həkim xəfif təbəssümlə sözə başlayır. – Axı elə indicə özünüz buyurdunuz ki, bu torpaqlar əvvəllər sizə məxsus olub...
– Elə gözləyirdim ki, bunu mənə xatırladacaqsan; – Əbiyev qalibanə əda ilə dillənir. – Boynuma alıram, biz kapitalistlər camaat üçün çimərlik-filan qayğısına qalmırıq. Düzdür! Ancaq bəs onda aramızda nə fərq olur? Mən kiməm – kapitalist, istismarçı, hər şeydə mənfəət güdən bir şəxs. Axı siz inqilabçıların ki bütün dərdisəri xalqın qayğısını çəkməkdir.
– Hər şeyçün vaxt gərəkdir, əzizim bəy! Respublika hələ gəncdir, kurortlardan daha vacib problemlərimiz var. Məsələn, elə götürək səhiyyəni. Heç bilirsiniz son illər...
– Qəzetləri mən elə özüm də hər gün oxuyuram, – Əbiyev onun sözünü kəsərək əlini yelləyir. Həkim həftəlik müayinəsinə başlayır, bəyin hərarətini ölçür.
– Nə deyə bilərəm? Öz yaşınıza görə siz tamamilə sağlam adamsınız. Heç bir məxsusi müalicəyə ehtiyacınız yoxdur. Əgər yaxşı yemək, təmiz hava və qulluq təmin edilsə, hər şey yaxşı olar.
Dediyim məsələlər nə yerdədir? Nəyə ehtiyacınız var? 11 – Sovet hakimiyyəti mənimçün yetərincə çox şey saxlayıb: bu evim, şəhərdəki mənzil, pensiya, hətta hər həftə həkim də göndərirlər.
Yüklə 4,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|