Lqdk+n
Siz öz hüquqlarınızı bilməlisiniz
Tbilisi
2009
Naşir:
Gürcüstan Beynəlxalq gənclər assosiasiyası.
Kitab üzərində işləyiblər:
Edqar Bitbunov, İrina Sorokina.
Bu kitab Avropa Komissiyasının maliyyələşdirdiyi
“Qadınlar və gənclər proqres və demokratik dəyişikliklər”
layihəsi çərçivəsində “Siz öz hüquqlarınızı bilməlisiniz”
seriyasından Gürcüstan Beynəlxalq gənclər assosiyasının
üçüncü nəşridir.
Bu nəşrin məqsədi əhalini dövlət məvhumu ilə tanış
etməkdən ibarətdir.
Bu nəşrdə Gürcüstan Təhsil və Elm nazirliyinin “ Dövlət”
dərs vəsaitinin materiallarından istifadə edilmişdir.
3
Lqdk+n y+lbh?
@Lqdk+n@ fykfmsisylfy owyl+kbr lfysisu lbkbyl+
d+ tkvl+ brb +cfc v+yflf bcnbafl+ jkeyeh%
f) lqdk+n ltlbrl+^ bycfykfhsy ,qmwr uhegeyey
,bhk+iv+cb y+p+hl+ nenekeh&
[fku@^ @z+vbmm+n@^ @qkr+@ fykfmsikfhs bk+ bltynbr-
lbh*
,) lqdk+n ltlbrl+^ vw+mm+y jhufykfh d+
n+cbcfnkfh^ ]+vxbyby jykfhsy a+fkbmm+n ufmlfkfhs
y+p+hl+ nenekeh&
@vwlbhbmm+n@ cqpk+hbyby tmyblbh&
Lqdk+n wxwy wx c+zbmm+db +kfv+n dfhlsh%
• =hfpb
• =]fkb ([fku)
• V+vehkfh dfcbn+cbk+ ]+mfnf rtxbhbk+y cedthty
]frbvbmm+n&
Cedthtykbr j ltv+rlbh rb%
• Lqdk+n ]frbvbmm+nb qp +hfpbcbyl+ eybdthcfklsh^
,wnwy +]fkbm+ d+ ]+h ,bh n+irbkfnkfhf ifvbk tlb-
kbh*
• Lqdk+n ]frbvbmm+nb v+z,ehbmm+n dfcbn+k+hb
(jhle^ gjkbc^ ]+,c[fyfkfh) wp+hbyl+ by]bcfhf vfk-
brlbh&
• Lqdk+n n+h+abyl+y owzbik+nv+ ajhvfk-
fhs^ dfcbn+k+hb d+ i+hnk+hb ufyeykf zbllb ceh+nl+
vw+mm+y tlbkvbilbh&
4
Vwfcbh i+hfbnl+ lqdk+n v+yce,bmm+nbyby
cjcbfk p+heh+n jkvfcs ,tmy+k[fku ]wueukf lf
cw,en tlbkvbilbh&
C+kf]bmm+nk+ ]frbvbmm+nb ,bh-,bhbyl+y
a+huk+ylbhv+r kfpsvlsh&
@Owhzw lbkb otybmfcsylf @lqdk+n@^ @
vlpbgj,f@ (@mtnbir+ykbr@)^ vwr+vv+kkbr
cqpw bk+ +kfu+lfhlsh@&
Uhbujk Hj,frblpt (1882 _ 1962)
mfpsxs d+ ge,kbcbcn
LQDK=NBY AEYRCBMFKFHS
Lqdk+n vw[n+kba aeyrcbmfkfhs ]+mfnf rtxb-
hbh& Jykfhs lf[bkb d+ [fhbzb aeyrcbmfkfhf
,qkv+r jkfh&
=cfc lf[bkb aeyrcbmfkfh ,eykfhlsh%
• Bunbcflb aeyrcbmf _ lqdk+n dthob d+ rhtlbn
cbmfc+nb dfcbn+cbk+^ bunbcflb mwrc+kbib n+idbu
tnv+rk+ d+ bunbcflb zbyfm+n wxwy cfyrcbmfkfh
dthv+rk+ bunbcflb ghjctck+hb n+ypbvk+mbh*
• Cjcbfk aeyrcbmf _ bycfykfhsy bi^ mfifmsi
d+ c+]bmm+ ,fh+l+ n+k+,k+hby+ +v+k tlbh^
ujzfkfhf^ +kbkk+h+^ bicbpk+h+^ o+yzk+h+ d+ c&
cjcbfk n+vbyfn mfhflsh*
• }wueu aeyrcbmfcs _ ]wueu ufmlfkfhsys
n+vby tlbh^ bznbvfb vwyfcb,+nk+hb d+ bycfyk-
fhsy lfdhfysisys n+ypbvk+m+y ]wueu yjhvfk-
5
fhsys ,+hgf tlbh^ bznbvfb fcfmbib d+ n+]kwr+cbpkbmb
ujhemeh*
• Cbmfcb aeyrcbmf _ bznbvfb ]+mfnsy cf,bnkbmbyb
n+vby tlbh^ lf[bkb d+ [fhbzb +kfu+k+hby +cfc
ghbycbgk+hbyb bik+mb, ]fpshkfmsh^ ,fikszf ]+h+r+n
bcnbufv+nk+hbyb vw+mm+yk+ilbhbh&
• Vffhba aeyrcbmfcs _ qkr+l+ vw+mm+y tlbkvbi
ufmlfkfh wph+ n+]cbkby +kxfnfyks.sys d+ tkvby byr-
bifasys n+vby tlbh*
=cfc [fhbzb aeyrcbmfkfh ,eykfhlsh%
• Bunbcflb^ nbzfh+n^ v+l+yb d+ lbo+h cf]+k+hl+
,fiuf qkr+k+hk+ ufhisksuks _ afmlfks +v+rlfiksu*
• Qkr+yby r+yfh n+]kwr+k+hl+y vwlfab+
tlbkv+cb&
CBMFCB HT:BV Y=LBH
Qkr+l+ cbmfcb ]+mfnsy [fhrnthbyb vw+mm+y tl+y
cbmfcb cbcntvby a+fkbmm+n ufmlfcsyf cbmfcb ht;bv
ltmbkbh& Cbmfcb ht;bv (ht;bv _ ahfycspzf vw+mm+y
tlbkvbi zbllb ufmlf ltv+rlbh) qkr+yby blfh+tnv+
ufmlf d+ vtnjlkfhsysy d+]l+nblbh&
Cbmfcb cbcntv _ lf[bkbyl+ ]frbvbmm+nby ]+mfnf
rtxbhbklbmb cbmfcb n+cbcfnkfh d+ +kfu+k+h @njgkece@
leh&
Cbmfcb ]frbvbmm+nby cf,bnkbmbyb cbmfcb cbcntv
n+vby tlbh&
6
Cbmfcb ht;bv cbmfcb cbcntvby @lf[bkb d+pbmm+nblbh@&
Cbmfcb ht;bv%
• }frbvbmm+nby ytz+ ]+mfnf rtxbhbklbmbyb*
•
oqcn+hlbmbyb*
• Cbmfcb cbcntvby lbyfvbrfcsysy ytz+ jkle.
eye*
• }frbvbmm+nk+ z+vbmm+n fhfcsylf ytz+
vwyfcb,+n jkle.eye (]fycsysy ]fycsyf y+pfh+n tn-
lbmbyb) +rc tnlbhbh&
Cbmfcb ht;bv%
• lqdk+n jhufykfhsysy ytz+ a+fkbmm+n oqcn+hv+cbyb^
]frbv uhegkfhsy d+ cbmfcb kblthk+hby ]fycs wcekkfhkf
ctxbkv+cbyb*
• vw[n+kba cjcbfk uhegkfh d+ jykfhsy v+yfatmbyb
+rc tnlbh+y n+irbkfnkfh fhfcsylf ]frbvbmm+nby ytz+
,qkwilwhwklwmwyw^ z+vbmm+nl+ ]frbvbmm+n+ rbvby
d+ y+ wxwy cf]b, jkle.eye*
• cbmfcb ]frbvbmm+nby ]+mfnf rtxbhbkv+cby+
rbvby d+ ytz+ y+pfh+n tnv+cbyb* ]frbvbmm+nby
,qkwilwhwkv+cb ghbycbgbyby ufyeydthbzbkbr^ bzhf
d+ v+]r+v+ ]frbvbmm+nk+hb n+h+abyl+y ytz+
]+mfnf rtxbhbkv+cbyb* jykfhsy ufhisksuks nfhfpksu
vt[fybpvk+hbyby vqdzel jke,-jkvfvfcsys*
• ]frbvbmm+nby ]fycs vtnjlkfhkf ]+mfnf
rtxbhbkv+cbyb (bzfp+ dth+y mf[el uflf.fy tl+y*
byfylshfy mf[el v+z,eh tl+y* bunbcflb mf[el ut-
mhb _ bunbcflb)*
• +]fkbyby cbmfcb binbhfrs _ a+fk^ bylbaathtynfk^
7
gfccbd _ vwyfcb,+nbyby ytz+ jkvfcsys* jyey binbhfr
ajhvfkfhsysy ytz+ _ vwn+i+rrbk mf[el rjhn+,bb _
jkvfcsys*
• z+vbmm+nl+ bycfy ]wueukfhsysy y+ d+pbmm+nl+
jkvfcsys* ]frbvbmm+nby ,e ]wueukfhs nfysms,-nfysv-
fls.sys* jykfhsy htfk n+vbyfnkfhsysy jke,-jkvfvfc-
sys*
• cjcbfk d+ cbmfcb vwyfubi+k+hby ]fycs wcekkf
n+ypbvk+ylbmbyb*
• vw[n+kba uhegkfhsy cbmfcb v+l+ybmm+nbyby cbm-
fcb ghjctcby lbyfvbrfcsyf d+ bcnbufv+nk+hby+ ytz+
n+cbh oqcn+hlbmbyb*
• z+vbmm+nl+ ]fycs gfhnbmfkfhsy vqdzel jkle.
eye^ jykfhsy ]fycs ghbycbg +cfcsylf uehekle.eye d+
lqdk+nk+ ytz+ vwyfcb,+nk+hb jkle.eye* vw[fkba+nby
vqdzel jke,-jkvfls.sys^ jyey ytz+ cnfneceyey d+
lqdk+n ]frbvbmm+nb bk+ ytz+ +kfu+cb jkle.eye*
• z+vbmm+nl+ jhleyey cbmfcb d+ ]wueub cnfnec-
eyey ytz+ jkle.eye*
• rwnk+db byajhvfcbmf dfcbn+k+hbyby cbmfcb d+ ]
wueub cnfneceyey ytz+ jkle.eye^ ctypehey jke,-
jkvfls.sys^ z+vbmm+nl+ firfhks.sy l+h+z+cbyb
vw+mm+y tlbh&
LTVJRHFNBR CBMFCB HT:BV
Ufyey
dfcbn+cbk+
c+kf]bmm+nk+hby
v+]
lelkfilshskls.s d+ z+vbmm+nby cbmfc+nl+ binbhfrs
n+vby tlbklbmb cbmfcb ht;bv ltvjrhfnbr ht;bv cf-
msksh&
8
vfkbrlbh%
• Blfh+tnv+yby ]wueub ,fikfy.szkfhf +cfck-
fyvfcs*
• N+vbyfn dthbkvbi vwkrb fpflksukfh d+ bycfy
]wueukfhs*
• }frbvbmm+nby ,qkwilwhwkv+cb^ ufhisksuks
c+ll ujmekvfcs d+ ufhisksuks y+pfh+n tlbkv+cb*
• =cfcsylf ]frbvbmm+nby l+mbilbhbkv+cb
vwvrwy jkfy lqdhb ctxrbk+h rtxbhbkv+cb*
• Gfhnbmfkfh fhfcsylf mfhsi^ gkwhfkbpv*
• Vwcn+ubk v+yfat uhegkfhs*
• I+[cb vwkrbmm+n+ +cfckfyfy ,fpfh bunbc-
flbmmfns&
LQDK=NBY BLFH=TNV=
VT{FYBPVK=HB
Vwfcbh lqdk+nl+ Rjycnbnecbmf ufyeykfhs
blfh+tnv+ cbcntvbyby +cfcslsh& Qkr+l+ vqdzel
jkfy ,wnwy n+cbcfnkfhs (gfhkfvtyn^ ghtpbltyn^
v+]r+v+ d+ c&) jykfhsy a+fkbmm+n ufmlfkfhsys
d+ i+hnk+hbyb jykfh vw+mm+y tlbh&
Qkr+yby ,wnwy ufyeydthbzbkbmb d+ ]wueue
Rjycnbnecbmf +cfcsylf mfhflsksh&
V+]r+v+ ]frbvbmm+nby+ (Rjycnbnecbmf v+]
r+v+cb) rjycnbnecbmfys bpf] d+ i+h] tnv+r ]
wueue dthbkvbilbh&
]frbvbmm+nbyby ,fisylf @fkb v+]r+v+@ leheh&
Jylfy cjyhf ,qko+ v+]r+v+k+hb d+ mthkb v+]
9
r+v+k+h o+kbh& Jykfh ufyeydthbzbkbr +cfcsylf ]qrv
xs[fhshkfh&
Rjycnbnecbmfmf oqh+ ,wnwy ufyeydthbzbkbr ]
frbvbmm+nb ywvfm+yl+kbr jhufysyf dthbkbh& Owhz-
wcnfylf^
qkr+k+hl+ jyf @gfhkfvtyn^ F
c& ltmbkbh&
gfkfnfkfhlfy b,fh+nlbh& F
Ufyeydthbzbkbr ]frbvbmm+nbyl+ ,e zwh ,qkow ]+h
brb gfkfnfysy ,bh-,bhbyb nfhfpkfilshvfcs d+ ,bh-,bhby+
y+pfh+n tnv+cb wxwy ]+mfnf rtxbhbkbh&
LQDK=NBY BLFH= JKEYVFCS AJH-
VFKFHS
Lqdk+nby blfh+ jkeyvfcs ajhvfcs ltlbrl+^ fkb
lqdk+n ]frbvbmm+nbyby n+irbk tlbkv+cb ajhvfcs^
,e jhufykfhsy mfhflskvfcsylf +]fkbyby binbhfrsysy
l+h+z+cb y+p+hl+ nenekeh&
Vjyfh[bmfkfhs d+ htcge,kbrfkfhs jykfhlf lqdk+n
]frbvbmm+nbyb rbvby d+ ytz+ ]+mfnf rtxbhv+cb bk+
a+huk+ylbhbhk+h&
Ghtpbltyn^ gfhkfvtyn d+ ufnsisu (gtpbltyn _ gf-
hkfvtyn) htcge,kbrfkfhs ,bh-,bhbyl+y a+huk+ybh&
Ufyeydthbzbkbr d+ bzhf ]frbvbmm+nk+hbyby zbllb
ceh+nl+ ,qkwilwhwkv+cb ghtpbltyn htcge,kbrfcs wxwy
c+zbmm+dblbh& Ghtpbltyn lqdk+n ,fixscslsh d+ tmyb
pfvfylf bzhf ]frbvbmm+nby+ h+],+hkbr tlbh^ kfrby
10
wvevb ctxrbk+h mjke bk+ ctxbklbmbyl+y^ gfhkfvtyn
ufhiscsylf v+cekbmm+n lfisvsh& }qrev+nb ghtpbltyn
n+mby tlbh d+ ]qrev+n jyey ufhiscsylf v+cekbmm+n
lfismsh& Ghtpbltyn gfhkfvtynb ,ehf[f ,bkv+p& Ght-
pbltyn gfhkfvtynby ]fpshkfls.s ufyey kfmb]+k+hby+
dtnj ujmf ,bk+h& Gfhkfvtyn^ mfkysp n+rhfh c+cdthv+
pfvfys vwnk+u +rc+hbmm+nby (wxl+ brb) l+cn+rk+lbmb
n+ulbhl+ dtnjye k+.d tl+ ,bk+h&
Gfhkfvtyn htcge,kbrfcsylf ]frbvbmm+nby ufy-
eydthbzbkbr d+ bzhf if[+k+hb fhfcsylf vwyfcb,+nk+h
+v+rlfiksu ghbycbgb wph+ uehekeh& Ghtpbltyn lqdk+n
,fixscslsh^ kfrby bzhf ]frbvbmm+nb ]qrev+nby
+kbyl+lbh^ jyf ,fi yfpbh h+],+hkbr tlbh& }qrev+nb
gfhkfvtynl+
+rc+hbmm+nb n+irbk tl+y gfhnbmf mf[el gfhnbmfkfh
rjfkbcbmfcs mfhflsh& }qrev+n gfhkfvtyn ufhiscsylf
v+cekbmm+n lfismsh&
Ghtpbltyn _ gfhkfvtyn htcge,kbrfcs ]qrev+nby
brb ufn _ ghtpbltyn d+ gfhkfvtyn ufhiscsylf
v+cekbmm+n lfisvfcs bk+ a+huk+ybh& Ghtpbltyn ,bh
n+h+al+y^ otybi c+kf]bmm+nk+h+ vfkbrlbh% j^ lqdk+n
,fixscslsh^ fkb ,fi rjvfylfylsh^ dtnj ujmvfu ]
wueueyf vfkbrlbh^ ,fi yfpbhb n+mby tlbh^ gfhkfv-
tynb ,ehf[f d+ mtyb ctxrbk+h n+mby tl+ ,bk+h^ lbo+h
n+h+al+y bc+ gfhkfvtyn l+ tnbvflcspksu oqcn+hv+r
mjke bk+ ]qrev+nby ,wlz+cbyby n+clbuk+yv+cby+
y+pfh+n tlbh&
@FLVBYBCNHFCBMF@ (vwlbhbmm+n^ _ htl&)
cqpw ,bh ytx+ v+yflf bik+lbkbh%
11
• Bzhf ]frbvbmm+nbyby fkb titkjye& V+c+k+y^ ght-
pbltynby vwlbhbmm+nb%
• Lqdk+n [blv+nb cbcntvb& Dfcbn+cbk+ wvevb ]
frbvbmm+nby ]+mfnf rtxbhbklbmb blfh+k+hby d+]l+nb&
LQDK=NB YTZ= UEHVFKS
Lqdk+n uehezeke.e ajhvfcs ltlbrl+^ lqdk+nby
lf[bkb +hfpb _ n+irbkfn uehekeie _ v+hr+pb d+
mthkb ]frbvbmm+n jhufykfhsysy vwyfcb,+nbyby ufm-
lfmf cfksyvsi cbcntvb y+p+hl+ nenekeh&
Lqdk+nby +hfpb uehekeieyey +cfc ajhvfkfhs
fif.slfrskfhlsh%
• Eybnfh lqdk+n
• Atlthfcbmf
• Rjyatlthfcbmf
Eybnfh lqdk+n _ mtrzbyc cbmfcb n+irbkfnlsh^
,qkwyv+plbh^ bypb,fnb _ +hfpb df]blk+hbyby cedth-
tykbmb^ qp v+]r+v+cb d+ ufyeydthbzbkbmb mj[leh&
Eybnfh lqdk+nby df]bl rjycnbnecbmfcs d+
d+n+ylfiks.s dfhlsh&
Eybnfh lqdk+nby ,wnwy jhufykfhs df]bl ]wueu
yjhvfkfhs +cfcsylf a+fkbmm+n oqcn+hbh&
Eybnfh lqdk+nby vbkkb n+hrb,b +rc+h ]fkkfhlf
mtrzbyclbh&
Eybnfh lqdk+nk+h brb zwhlwh%
. V+hr+pk+ilbhbkvbi eybnfh lqdk+nk+h
12
. Ltctynhfkbpfcbmf jkeyvei eybnfh lqdk+nk+h
V+hr+pk+ilbhbkvbi eybnfh lqdk+nk+h (Bcdtx^ Lfy-
bvfhrf) fif.s gbkk+l+ jkfy blfh+tnv+ jhufykfhsyf
(mthkb qpwywblfh+tnv+m+) vw]wv c+kf]bmm+nk+h
dthbhk+h^ tmyb pfvfylf jhnf blfh+tnv+ gbkk+k+hbyby
(,qko+k+hby) vw]wv ve[nfhbmm+nb mj[leh d+ jykfh
v+hr+pb ]frbvbmm+n jhufykfhsysy c+h+yzfvkfhsys
bzhf tlbhk+h&
Ltctynhfkbpfcbmf jkeyvei eybnfh lqdk+nk+h (Ah-
fycf^ Bnfkbmf^ Bcgfybmf) lqdk+n wcek- blfh+cbyby
jhnf gbkk+cby+ _ ,qmwr ,qko+k+h+ vw]wv c+kf]
bmm+nk+h dthbhk+h^ ,+p+y jykfhsy gfhkfvtynk+hb d+
]qrev+nk+hb l+ jkeh& Fyzfu dthobk+hby vwcn+ubk
ceh+nl+ njgkfyvfcs bibyl+ jykfh v+]lelkfilshs-
kvsikfh d+ vfkbmm+ ,f[svsylfy v+hr+pl+y fcsk-
slshkfh&
Atlthfcbmf vwnn+abu lqdk+nlbh^ ,ehflf ,bh
n+h+al+y [fku^ lbo+h n+h+al+y bc+ ,qmwr +hfpb
nqh+v+k+hb cedthtykbmby lfismszscslshkfh&
Atlthfcbmf vw[n+kba ghbycbgk+ uehekeh%
. =hfpb ghbycbgb (F
. Vbkkb ghbycbg (}bylbcnfy)
. Ufnsisu ghbycbg (Hecbmf)
13
Rjyatlthfcbmf vwcn+ubk lqdk+nk+hby lfbvb bnnba-
fuslsh& Rjyatlthfcbmfysy wpdk+hb qp lqdk+n cedth-
tykbmbyb cf[kfmsh d+ fyzfu v+c+k+k+hby fp ubcvbyb
vwnn+abu jhufykfhf n+ulbv tlbhk+h&
mlf jkfhfu vwlfab+^ [fhbzb cbmfc+n^ y+ukbmmfn d+
hf,bn+ v+c+k+k+hblbh&
Rjyatlthfcbmf^ lqdk+n +hfpb uehekeie ajhvfcs
rbvb j u+l+h l+ vq]r+v ltmbklbh& Rjyatlthfcb-
mfkfh mf lf.sksh^ mf lf n+lhbzk+ atlthfcbmfkfhf
xtdhbkbhk+h&
RBV BLFH= TLBH?
Lqdk+n ]frbvbmm+nbyby mtrzbyc jkvfls.s fhnsu
,bp+ v+kevleh& J vw[n+kba if[+k+hby^ gbkk+k+hby
d+ blfh+k+hby vwh+rr+, cbcntvblbh& V+hr+pb
]frbvbmm+nl+y +kfd+^ mthkb blfh+tnv+ d+
qpwywblfh+tnv+ jhufykfhs lf dfhlsh& Jykfh [fkuf
lf]f mf[sylshkfh d+ mthkb bznbvfb v+yfatk+h+
[blv+n tlbhk+h&
Cbmfcb ghjctck+h+ rwnk+db byajhvfcbmf dfcbn+k+hbyby
_ v+n,efnsy d+ ntktdbpbmfysy lf ,qmwr n+cbhb dfhlsh&
}frbvbmm+nby i+aafaks.s d+ bznbvfb h+m n+h+abyl+y
blfh+ jkeyvfcs jyey dfcbn+cbk+ ]+mfnf rtxbhbkbh&
Lqdk+nl+ +y owzkw cbmfcb cbvf cfmskfy lqdk+n
,fixscsysy c+kf]bmm+nk+hb l+ vqdzelleh&
=kbyl+ ,qmwr vfkbmm+ t]nbmfnkfhs d+ byntkktrnefk
14
t]nbmfnkfh jkfy gfhnbmfkfh d+ vw[n+kba v+yfat
uhegkfhs lf dfhlsh& Jykfhs tkbnf flkfylshshkfh&
Tkbnf _ z+vbmm+nby me[fhs n+,+u+cblbh^ vfkbmm+
t]nbmfnkfhsysy d+ byntkktrnefk t]nbmfnkfhsy +rc+hbmm+nb
jyey +kbyl+ z+vk+yvbilbh& }frbvbmm+nby ,wnwy
gbkk+k+hbyl+ jykfhsy v+yfatmbyb +rc tnlbh+y cbmfcb
uwdd+k+h dfhlsh&
}frbvbmm+nby xj[dfhbfynks vjpfbrfcsys c[tv ]
fksylf n+ulbv tlbhbr%
. Ufyeydthbzbkbr ]frbvbmm+nb
. V+]r+v+ ]frbvbmm+nb
. Bzhf ]frbvbmm+nb
f& Lqdk+n ,fixscs
,&
. Mthkb ]frbvbmm+n
f) Mthkb blfh+tnv+
,) Mthkb qpwywblfh+tnv+
. Lqhlwyzw ]frbvbmm+n
f& Rwnk+db byajhvfcbmf dfcbn+k+hb
(v+n,efn^ ntktdbpbmf^ hflbj)
Owhzwcnfy Ltvjrhfnbr Htcge,kbrfcsysy
n+cbc ms.syzf.s&
1918-zb bk vfmsy 26-lf u+,ek jkeyvei vwcn+ubkkbr
frnsylf Owhzwcnfy Ltvjrhfnbr Htcge,kbrfcsysy
15
lqdk+n uehekeieyey d+ cbmfc+nbyby +cfc ghbycbgk+hb
vw+mm+y tlbklb% lqdk+n cedthtykbmb* ltvjrhfnbr
htcge,kbrf vwcn+ubk Owhzwcnfysy cbmfcb ajhvfcs
rbvb*
,bn+h+akbr* ,wnwy lqdk+nk+hk+^ [wcecbk+ ujyiekfhkf
vt]hb,fy ujyiekeu* nfv vwkrb d+ cbmfcb fpflksu*
vbkkb fpksukfhsy fpfl byrbifas&
LTVJRHFNBR HTCGE
vjrhfnbr Htcge,kbrfcsysy lqdk+n uehezeke.e ghfrn-
brfcs ]frbv cbmfcb gfhnbmfysy cbfmcb uwdd+cbyby
c+mk+hb ltvjrhfnbr Cbmfcb [flbv blb& 1918-zb bkl+
jyey h+],+hkbmb fknsylf Owhzwcnfy Htcge,kbrfcsysy
bkr ]qrev+nb mfhflskls& Owhzwcnfy Htcge,kbrfcsysy
lf[bkb bik+h yfpbhb jkveileh (1918 _ 1921)& cbm-
fcb cbcntvb ,+hu+hfh tl+y 1921-zb bk Rjycnbnecbm-
fcsylf qp +rcbyb nfgls& Rjycnbnecbmf ltvjrhfnbr
htcge,kbrfys cbmfcb uehekeiey @lfbvb d+ l+mbiv+p
ajhvfcs@ tkfy tnlb&
GFHKFVTYN& V+hr+pb ]frbvbmm+nby n+irbkb
l+ 1921-zb bk Rjycnbnecbmfcsysy ltvjrhfnbr he]
eylfy bh+kb o+kbhlb&
[wcecb +]+vbmm+n dthbkbhlb& J mfkysp [fkusy bhfl+cb
bk+ v+]lelkfishls d+ ufyeydthbzbkbrk+ mfyfis^ @
bzhf jhufys +kfv+nb@ l+ lfismshls& Gfhkfvtynby
a+fkbmm+n vwll+nb wx bk vw+mm+y tlbkvbilb& Lf]
16
f epey vwll+n+ ctxbkvbi gfhkfvtynby @[fkulfy
epfukfifzf.sys@ lwiwywhlwk+h& Ctxrbk+hby ntp-ntp
rtxbhbkv+cb bc+ ,qmwr [+hzk+h+ c+,+, jkfhls&
BZHF }FRBVBMM=NB& Fkb bzhf ]frbvbmm+nb
_ htcge,kbrf ]qrev+nb gfhkfvtyn ufhiscsylf
v+cekbmm+n lfismfy rjkktobmf blb& Htcge,kbrfmf c+lh
,fixsksu tlbhlb d+ j^ tmyb pfvfylf htcge,kbrfysy
fkb ywvfm+yl+cb blb& 1921-zb bk Rjycnbnecbmfc-
syf +cfc+y^ ]qrev+nby c+lhbyb gfhkfvtyn ,bh bk
vwll+nby+ ctxbhlb d+ tmyb i+[c lfk,flfk mfkysp brb
l+a+ ctxbk+ ,bk+hlb& Ghtpbltyn d+pba+cbyl+y bvnbyf
tnv+r rbvb^ j pfvfyrs cjcbfkbcnk+hby +rc+hbmm+nbyby
abrhbyz+^ ltvjrhfnbrkbmb vfrcbvev n+vby tnv+r
wxwy ,e v+]lelbmm+n p+hehb blb&
Owhzwcnfy Ltvjrhfnbr Htcge,kbrfcs fp vwll+n
mfifls^ kfrby Owhzwcnfysy cjyhfrs nfhb[byl+ vw]
wv hjk jmyfls& Cjdtn Hecbmfcsysy Owhzwcnfys bi.fk
tnv+cby+ d+ pjhkf Cjdtn Bnnbafusysy n+hrb,by+ lf[bk
tnv+cby+ ,f[vfmfhfu^ 1918-zb bkl+ +cfcs ujme-
kvei owhzw lqdk+nxbkbmb bk+ ]tcf,kfivf.f v+.,eh
jkle& Owhzwcnfylf otybi mfmskvsi vbkkb _ fpflksu
]+h+rfns bc+ Owhzwcnfy Ltvjrhfnbr Htcge,kbrfcsysy
,+hgf tlbklbmb rbvb^ Owhzwcnfysy vwcn+ubkkbmbyb
,+hgf tnv+mb l+ ufhiscsyf v+uc+l ujmveile&
Dostları ilə paylaş: |