|
Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
31
Bakıdan nigaran olma, hamı sağ-salamatdır. İttifaqda,
ictimai həyatda elə mühüm bir hadisə yoxdur. Yer-yurdunuz
müəyyən olandan sonra yaz, səni yerli qəzetlərə abunə
yazdırım. "Rənglərə" bir başlıq yazmışam, gör necədir. Ver,
Çingiz (Ç.Hüseynov – A.) sətri tərcümə eləsin, o biri şerlərlə
birgə versin tərcüməyə. Əgər Vinokurov nəm-nüm eləyirsə,
bənd olmayın. Bəlkə başa düşmür, bəlkə ürəyindən deyil,
Slutskiyə versə də, Çingiz mənim adımdan verməsin. Çünki o
da lovğadır. İstəmirəm mənim adımdan ona təklif olunsun...
...Yaxşı olar ki, Çingiz şerləri bir adama versə, sən də orda
olasan, çünki sən daha yaxşı izah edə bilərsən.
Hələlik. Sağ ol, oğlum. Öpürəm.
Rəsul
23/XI–62 Bakı".
"Anarım!
Kaş bu məktub Şimalın şaxtalı soyuqları arasında səni bir
azca qızdıra idi. Əvvəlcə bu kağızı tutan əllərini, sonra onu
oxuyan ağıllı gözlərini və nəhayət, o şair duyğulu incə ürəyini
bir azca isidə biləydi. Ayaqlarını demirəm, çünki burdan
apardığın naxışlı yun corab və isti çəkmə yəqin ki, ayağını
yaxşıca qızdırır.
Sən gedəndən sonra mən bir neçə axşam gözümün yaşını sel
kimi axıtdım, sonra düşündüm ki, Bakını sel apara bilər, daha
ağlamıram; amma çox darıxıram. Bizim həyatımız əvvəlki
kimidir. Rəsul gündüzlər evdən gedir Radioya, Azərnəşrə,
Yazıçılar İttifaqına, yaxud əksinə. Beşdə gəlir nahar edir, bir
yığın qoz, fındıq, nar yeyir, sonra otağına çəkilib poeziyanın
şedevrlərini yaradır. Fidan ərəb dili ilə məşğuldur. Təranə
dərslərini hazırlayır, sonra ikimiz televizora baxırıq. Rəsul
arabir otağından çıxıb bizə deyir: bu zibilin nəyinə baxırsınız.
Doğrudan da, bir yaxşı kino göstərmirlər. "Tam-tam" pişik
buxarının qabağında uzanıb xor-xor kefə baxır. Niyə baxmasın,
oğlu Moskvaya getməyib ha! Ənvər (Ə.Məmmədxanlı – A.)
arabir gəlir. "Tam-tam"la oynayır, papiros çəkir və susur.
32
Bəzən də bir aylıq danışmaq normasını iki saatın içində yerinə
yetirir. Fikrət (F. Ağazadə, qohumumuz – A.) bu qapıdan girib
o qapıdan çıxır. "Niyarə, işin yoxdursa, mən getdim" – deyib
əkilir. Sənsiz çox darıxır. Daha sənə nə yazım, səni görmək
arzusu ilə yaşayıram. Bu ayda yəqin ki, görüşərik. Sənin və
Zemfiranın (yoldaşımın – A.) işləri necədir? Ev tapa
bildinizmi? Anar, əgər sən ərəb əlifbasını unutmamısansa, mən
sənə o əlifba ilə yazaram, onda uzun və müfəssəl yazmaq olar.
Öpürəm səni bərk-bərk.
Anan.
1962-ci ilin axırıncı ayının 1-ci günü".
"Ani bala, xoş gördük!
İndicə səninlə danışdıq.
İclas... pis keçmədi. Z və Ə özlərini cırdılarsa da yığıncaq
onlara səs vermədi. Yerdən etiraz səsləri qalxdı. Ümumi hesab
təxminən 10–0 oldu. Hər halda iştirak edənlər belə deyirlər. İş
burdadır ki, Ə çıxışında dedi ki, axır iki-üç ildə Rəsulun
yaradıcılığında formalizm bir qorxu təşkil edir və sairə.
Mən danışmadım, ancaq axırda arayış istəyib... keçən il
"Azərbaycan"ın 8-ci nömrəsindən parçalar oxudum. Burada o,
indicə dediyinin tam əksini, yəni mənim nə qədər müasir, yaxşı
yazdığımı söyləyir. Məqalə sənin yadında olar.
Burda o, şeri bir neçə dəfə oxumağı, başa düşmək üçün
diqqətlə təkrar oxumağı məsləhət görür. "...Rəsul Rzanın şerlərini
mən təkrar oxuyanda görürəm ki, nə qədər dərin" və sairə.
...Suyu süzülə-süzülə getdi.
Gələcəkdə də belə olacaq.
Salam dostlara. Öpürəm.
Bu saat bütün ailə üzvləri oturub söhbət edirik.
Rəsul
7/I-3U
"Anarım!
Biz gələndən sonra sizdə əmələ gələn ruh yüksəkliyini
33
ürəkdən alqışlayıram. Sənin ssenarini belə sürətlə qurtarmağın
və Zemfiranın elm dəryasına baş vurması göstərir ki,
gələcəyiniz parlaqdır. "Prazdnaə jiznğ ne mojet bıtğ çistoy".
A.P.Çexov. "Bekarçılıq insanı çürüdə bilər". Nigar xanım
Rəfibəyli. Rus və Azərbaycan klassiklərindən gətirdiyim bu
sitatlar ömrünüzün şüarı olsun. Sizin ayrılığınızın acısını mənə
yalnız bizim əjdaha evimiz unutdura bilərdi. Gələn kimi ev
əjdaha kimi ağzını açıb məni uddu, mən də içəridən onu
didməyə başladım. Yaz mövsümünün başlanması ilə əlaqədar
olaraq evdə çoxlu işlər görülür. Nə isə Anarım, xan nəvələri
istirahətdədirlər. Mülayim dəniz havası, çiçəkləyən ağacların
ətri, bir də sakitlik. Yazıçıya və insana bundan artıq nə
lazımdır ki... Moskvada keçirdiyim günləri xatırladıqca
oxuyuram: ah, necə kef çəkməli əyyam idi.
Bu məktub sənə çatanda yəqin yola hazırlaşacaqsınız.
Anarım, qatarla gəlin, mən də arxayın olum. Bakıda sağ-
salamatlıqdır. Havalar tez-tez dəyişir. Daha sənə nə yazım.
Məktubunu aldıq, çox sağ ol. Zemfiraya salam de.
Öpürəm səni.
Niyal.
12 aprel, 1963".
Onlar xəstəxanada deyil, öz evlərində olanda hər gün
atamgilə dəyərdim. Adətən gündüzlər gedərdim.
Gündüzlərdə nə isə bir nikbinlik var – gün işığı, telefon
zəngləri, küçənin hay-küyü, qəzetlər, məktublar, ev kirayəsi,
işıq pulu, gəlib-gedənlər...
Ancaq bəzən onlara axşamlar gələrdim.
Deyirlər,
axşamlar kədər gətirir.
Deyirlər,
can sıxır qaranlıq gecə.
Deyirlər...
Deyirlər...
Dostları ilə paylaş: |
|
|