Snorri Sturluson

Snorri Sturluson

Þema
Gátlisti fyrir lestur og próf

Kafli I

Fæddur Snorri
Þú þarft að vita eftirfarandi:

• 
  hvar og hvenær Snorri Sturluson fæddist (Bls. 3)
  
• 
  Hvað heita fjölskyldumeðlimir Snorra? (Bls. 3, 4 og 6)
  
• 
  Hvaðan fékk Snorri skáldskapargáfuna? (Bls. 7)
  

Orðalisti

• 
  Lokrekkja
  
• 
  Brekán
  
• 
  Goði
  
• 
  Valdabrölt
  
• 
  Vígaferli
  
• 
  Griðkona
  

Kafli II

Sturla gengur of langt
Þú þarft að vita eftirfarandi:

• 
  Var Hvamms-Sturla stórhöfðingi? (Bls. 8)
  
• 
  Hvað voru goðarnir margir á landinu? (Bls. 8)
  
• 
  Hve margar voru voldugu höfðingjaættirnar? (Bls. 8)
  
• 
  Við hvern voru Ásbirningar kenndir og hvar höfðu þeir goðorð/völd? (Bls. 8)
  
• 
  Af hverju drógu Haukdælir nafn sitt og hvernig náðu þeir miklum áhrifum? (Bls. 8 og 9)
  
• 
  Af hvaða ætt voru fyrstu biskuparnir? (Bls. 9)
  
• 
  Hverjir voru afkomendur Sæmundar fróða og hvað einkenndi þá? (Bls. 9)
  
• 
  Hver var helsti höfðingi Oddaverja? (Bls. 9)
  
• 
  Hvar voru Sturlungar með mesta vígi og hvað einkenndi þá? (Bls. 9)
  
• 
  Hverjir voru Svínfellingar og hvaðan voru þeir? (Bls. 9)
  
• 
  Hvaðan voru Vatnsfirðingar? (Bls. 9)
  
• 
  Hvað er Deildartungumálið og hvernig fór það mál? (Bls. 9, 10 og 11)
  
• 
  Hvernig kom það til að Jón Loftsson bauðst til að taka Snorra í fóstur þegar hann var þriggja ára gamall? (Bls. 11 og 12)
  

Orðalisti

• 
  stórhöfðingi
  
• 
  ættfaðir
  
• 
  afkomendur
  
• 
  fólskuverk
  
• 
  bætur
  

Kafli III

Fósturbarn
Þú þarft að vita eftirfarandi:

• 
  Hvernig gekk ferðalag Snorra í Odda á Rangárvöllum? (Bls. 14 og 15)
  
• 
  Hvernig staður var Oddi á Rangárvöllum? (Bls. 16)
  
• 
  Hvað fékk Sturla faðir Snorra er hann fór heim frá Odda? (Bls. 17)
  

Orðalisti:

• 
  upplitsdjarfur
  
• 
  Höfðingjadjarfur
  
• 
  
  

4. kafli Í Odda

- Vita hvaða sögur Etilríður (Edda) sagði Snorra bls. 19 - 20

- Hvernig skólaganga Snorra var t.d. hvernig námsgögn voru, hvað hann lærði, hverjir fóru í skóla…. bls. 21 - 22

- Hvað Snorri lærði á því að fara með Jóni á alþingi bls. 23

- Vita deili á heimilisfólki í Odda bls. 24 – 25

- Hvers vegna var erfitt að finna gott kvonfang fyrir Snorra? bls. 25 – 26

Orðalisti
Kölski

námfús

draga til stafs

griffill

bralla

ribbaldi

mannaforráð
5 kafli Snorri kvænist
- Vita hvað fyrsta kona Snorra Sturlusonar heitir bls. 27

- Vita um ástæðuna fyrir því af hverju Snorri giftist bls.27

- Vita af hverju Snorri vill ekki búa með tengdapabba sínum bls 28

- Vita af hverju Snorri ákvað að flytja aftur í Odda með konuna sína bls.28

- Vita af hverju bræður Snorra töldu það góðan ráðstöfun að Snorri dveldist í Odda bls.29

- Vita hverjum inn í hvaða ættir Sighvatur og Þórður giftast og hvernig það eflir vald þeirra

bls. 30.

- Vita hvað Snorri gerir þegar tengdapabbi hans fellur frá bls. 30.

- Vita af hverju hjónaband Snorra fór versnandi bls. 31.

- Vita hvert Snorri flytur eftir að hann skilur við konu sína bls. 32

- Vita hver kom í draumi til Snorra þegar hann var nýfluttur frá Borg á Mýrum og hvaða

boðskap mátti ráða úr draumnum bls. 33.

Orðalisti

Höfuðból

Húskarl

Hindurvitni

Hjákona

Gætinn

heimarík

6. kafli

• 
  Hvað fengu bændur sem gáfu Snorra goðorð sín í staðinn frá honum? bls.34 Snorra saga.
  
• 
  Til hvaða embættis var Snorri kjörinn á Alþingi árið 1215?
  

bls.34 Snorra saga.

• 
  Hvað hétu börn Snorra sem nefnd eru í sögunni?
  

Bls 35 Snorra saga.

• 
  Hvort heillaði Snorra meira: ritstörfin eða völd og virðing?
  

Bls. 35 Snorra saga.

• 
  Nefndu tvær ástæður fyrir því að Snorri vildi fara til Noregs eftir að hann var orðinn einn valdamesti maðurinn á landinu.
  

Bls. 37 Snorra saga.

• 
  Snorri þurfti að sætta Oddaverja og norska kaupmenn sem staðið höfðu í deilum, um hvað snérust deilurnar?
  

Bls.39. Snorra saga.

• 
  Þegar Snorri jafnaði deilur Oddaverja og norsku kaupmannanna gengu sögur um að Snorri hefði í leiðinni lofað Noregskonungi nokkru sem kom sér illa fyrir Íslendinga. Hvað var það?
  

Bls.39 Snorra saga.

• 
  Þegar Snorri var kominn frá Noregi hélt hann áfram að efla veldi sitt. Með hvaða hætti?
  

Bls. 40 Snorra saga.

• 
  Hver urðu örlög Jóns Murt sonar Snorra Sturlusonar?
  

Bls.43 Snorra saga

• 
  Hvers vegna taldi Snorri að Órækja, yngri sonur sinn, væri ekki gott höfðingjaefni?
  

Bls. 43 Snorra saga.

• 
  Snorri gekk í annað hjónaband sem gerði hann að ríkasta og voldugasta höfðingjanum á Íslandi.Hver var önnur eiginkona Snorra Sturlusonar?
  

Bls.45 Snorra saga.

• 
  Hvað kallast sögusafnið sem Snorri skrifaði um Noregskonunga?
  
• 
  Bls.45 Snorra saga.
  

7.kafli

• 
  Hvað gerði Sighvatur bróðir Snorra sem varð að miklum deilum milli þeirra bræðra?
  

Bls.46 Snorra saga.

• 
  Hvað gerðu feðgarnir Sighvatur og Stula á hlut Guðmundar góða?
  
• 
  Bls.48 Snorra saga
  
• 
  Hvers vegna stefndi erkibiskupinn þeim feðgum til Noregs?
  

Bls.48 Snorra saga.

• 
  Hvernig brást Sturla við því þegar Hákon konungur spurði hvort Snorri hefði eitthvað unnið í því að koma Íslandi undir vald Noregskonungs?
  

Bls.49 Snorra saga.

• 
  Hvað vildi Hákon konungur að Sturla gerði þegar hann kæmi aftur heim til Íslands?
  

Bls.50 Snorra saga.

• 
  Hverjar voru deilur Snorra við Gissur Þorvaldsson og Kolbein unga (í tengslum við hjónaskilnað)?
  
• 
  Bls.50
  
• 
  Sighvatur og Sturla sáu að þeir gætu orðið ansi voldugir ef þeir næðu yfirráðum yfir landi Gissurar Þorvaldsonar og fengu hann til að vinna sér hollustueið. Hvernig brást Gissur við og við hvern gerði hann bandalag gegn Sturlu og Sighvati?
  

Bls.53 Snorra saga.

• 
  Deilurnar milli feðganna (Sighvatar og Sturlu) og Gissurar og Kolbeins enduðu með frægum bardaga sem nefnist Örlygsstaðabardagi. Hvernig lauk bardaganum?
  

Bls.54 Snorra saga.


8. kafli Sturlungar deila

- Vita hvers vegna Snorri var ósáttur við Sturlu Sighvatsson og það að hann hefði fengið Snorrungagoðorðið. bls. 46

- Vita hvað gerðist í Sauðafellsför og hvers vegna… bls. 46 – 47

- Hvers vegna voru Sturla og Sighvatur ósáttir við Gvend góða og hvað kom fyrir hann? bls. 47 – 48

- Hvernig kom Hákoni konungi og Sturlu Sighvatssyni saman og hvað ákváðu þeir? bls. 49 – 50

- Hvað hafði gerst á Íslandi á meðan Sturla Sighvatsson var í burtu? bls. 50 – 51

- Hvað var þess valdandi að Snorri hrökklaðist frá Reykholti? bls. 51 – 52

- Hvernig sveik Sturla Gissur og hvað gerðist eftir það (Örlygsstaðabardagi)? bls. 53

Orðalisti

rosti

hugsa þegjandi þörfina

erjur

rekkja

leppur

farteskinu

gunga

í broddi fylkingar

fararbroddi

9. kafli Út vil ek

• 
  Vita hvernig Sighvatur var veginn við Örlygsstaði og hvað Sighvatur sagði við það tilefni bls. 55
  
• 
  Vita hver fór með sigur af hólmi í Örlygstaðabardaga bls 55-56
  
• 
  Vita hver viðbrögð Snorra voru við fráfall Sighvats bls. 56
  
• 
  Vita af hverju Snorra fannst mikilvægt að snúa aftur heim til Íslands 56-57
  
• 
  Vita hvaða manni Snorri tengist umfram öðrum úti í Noregi bls. 56
  
• 
  Vita hvað Hákon Hákonarsson noregskoningur bannaði lendum mönnum og viðbrögð Snorra við því m.a. hvað Snorri sagði við það tilefni. Bls. 57
  
• 
  Vita hver hvernig Hákon brást við ákvörðun Snorra bls. 57
  

Orðalisti

Hrekjast

Fregnir

Stórræði

Sölsa undir sig

Grátt að gjalda

Hyggjast

Tilskipun

Fyrirskipun

10.kafli

• 
  Snorri hafði gert bandalag við Skúla jarl sem hugðist steypa Hákoni konungi af stóli. Hvernig fór fyrir Skúla?
  

Bls.58 Snorra saga

• 
  Þegar Hallveig seinni kona Snorra dó upphófust deilur á milli Snorra og sona hennar þeim Orm og Klæng.
  

Bls.59 Snorra saga.

• 
  Hvert leituðu Ormur og Klængur eftir hjálp í deilum sínum við Snorra?
  

Bls.59 Snorra saga.

• 
  Hvað stóð í bréfinu um Snorra sem Hákon konungur sendi til Íslands? Hvað skipaði Hákon að Gissur skyldi gera?
  

Bls. 60 Snorra saga.

• 
  Hver urðu örlög Snorra Sturlusonar?
  
• 
  Bls. 62 Snorra saga
  

11. kafli Eftirleikur
-Vita hvað Hákon konungur stefndi að eftir að Snorri var fallinn frá bls. 63

-Hvað byrjaði Órækja Snorrason að gera eftir að að pabbi hans hafði verið veginn og hver urðu endalok Órækju bls. 63

-Hvað gerði Þórður kakali eftir lát Snorra og Órækju bls 63

-Hvar dró til úrslita í sjóorustu á milli Þórðs kakala og Kolbeins unga og hvað heitir sá bardagi bls 63

-Hvar sigraði í sjóorustunni bls 63
-Hvar lét Þórður kakali til skara skríða eftir Flóabardaga bls.64

-Vita hvað mannskæðasti bardagi Íslandssögunnar hét og hvaða ár hann átti sér stað bls. 64

-Af hverji réðst Þórður kakali ekki á Gissur Þorvaldsson þrátt fyrir að þeir væru miklir óvinir eftir Hauganesbardaga bls 64

- Hverjir börðust um völdin á Íslandi eftir Hauganesbardaga bls 64

-Hvern slóg Hákon til jarls á Íslandi bls 65

Hvað gerðist í Flugumýrabrennu bls 64 65

-Hvernig gekk Gissuri jarli að fá Íslendinga til að játast noregskonungi að lokum með hjálp hirðmanns konungs

-Hvað er Gamli sáttmáli og hvaða ár var honum komið á fót bls.66

-Hvenær bárust Íslendingar og Norðmenn undir Danmörku bls 66

- Hvenær losnuðu Íslendingar alveg undan Dönum og stofnuðu lýðveldi?

-Hvaða bækur er Snorri Sturluson frægastur fyrir bls. 67

Orðalisti

Hefjast handa

Liðfár

Með naumindum

Gjalda afhroð

Mannskæður

Gloppóttur