Socjologia kultury I sztuki

Socjologia kultury i sztuki

Wykład z dn. 26-11-2006r.

1. Klasyfikacje wartości

1. 
   Autoteliczne i instrumentalne
   
2. 
   Deklarowane, odczuwane i realizowane
   
3. 
   Obiektywne i subiektywne.
   
4. 
   Materialne i duchowe
   
5. 
   Poznawcze, etyczne i estetyczne
   
6. 
   Witalne i hedonistyczne
   

2. Kryzys wartości:

1. 
   Kryzys idei człowieka: „mieć” zamiast „być”. Człowiek w okowach biologii, ekonomi, ideologii i polityki.
   
2. 
   Kryzys idei Boga: deizm, panteizm, ateizm „śmierć Boga” w radykalnej teologii (idea chrześcijaństwa bez Boga).
   
3. 
   Kryzys kultury: agnostycyzm, relatywizm epistemologiczny i etyczny, pragmatyzm, egoizm, hedonizm, ekonomizm.
   

Wartości deklarowane to wartości wyższe, które jeśli człowiek realizuje to może się nimi pochwalić. Z konkretyzowane, nie szlachetne jakby się wydawało. Ludzie kierują się interesem. Wartości są po to, aby człowiek mógł zademonstrować swoje racje! Ludzie kierują się pragmatycznymi zdarzeniami.

Wartości są przeżywane bądź też nie.
Wartości obiektywne i subiektywne:

- Każdy nas system wartości jest jakoś z indywidualizowany!

• 
  Tendencje obiektywne, jesteśmy mechanizmami w rękach prawidłowości obiektywnych.
  

Wartości materialne i duchowe:

Nie zależnie od systemu wartości wartości duchowe stawiano wyżej ponad wartości materialne.

Na najwyższym szczycie są wartości duchowe zaś na najniższym materialne! Społeczeństwo z reguły deklarują wartości duchowe jako najważniejsze a kierują się tak naprawdę wartościami materialnymi.
Wartość sprawiedliwości, świętości, witalne.
Wartości witalne i hedonistyczne:

Witalne: strategia życia poświęcona życiu i zdrowiu, przedłużanie możliwie jak najdłużej zdrowia. Temu ma służyć rekreacja.

Hedonizm: mało interesująca rzecz kierować się zdrowiem i podporządkować się niemu całkowicie. „Raz kozie śmierć„

Obie te wartości są kontrowersyjne względem siebie.

Od końca wieku 19. Mamy do czynienia z doktrynami filozoficznymi gdzie jest krytyka współczesnego systemu wartości życia. Mowa o upadku kultury i wielu nieszczęść, co na ludzi spadały. Powiadano tak, że społeczeństwo kiedyś żyli mniej komfortowo, ale za to byli więcej prawi i sprawiedliwi. Krytyki te polegają na sferach intelektualnych(kościoły, moraliści). Sprowadzają do następujących tez:

1. 
   Kryzys idei człowieka. Człowiek stawiał sobie cele auto-rozwoju. Miał być najwyższym celem w swoim rozwoju. Ludzie zabijają się całe życie, aby na nagrobku było napisane, kim oni w życiu byli i co osiągnęli.
   
2. 
   Liczy się spożycie i przyjemność. Optymalne zaspokojenie potrzeb biologicznych i fizycznych.
   
3. 
   Chodzi głównie o posiadanie i wykuwanie oczu innym pokazując ile się ma.
   

Próba poszukiwanie źródłem kryzysu kultury w samej idei Boga. W wieku 18 pojawia się idea deizmu (przypisywania cech boskich samej przyrodzie). Przyroda sama z siebie ma cechy takie jak przypisywano Bogu. Wytłumaczenie świata bez hipotezy istnienia Boga.

Panteizm wszystko jest Bogiem. Cała natura jest uduchowiona. Nie skażona działalnością człowieka. Rozwinięty w Alpinizmie, a w Polsce Taternizm. Człowiek ma szanse oczyszczenia się z narośli cywilizacyjnych i szukaniu w sobie dobra piękności i czystej natury gór.
Nie da się uzasadnić hipotezy o istnieniu Boga (Sokrates) Człowiek sam jest na siebie zdany.
Próba budowania religii Ateistycznej. Chrześcijaństwo bez Boga.
Orientacje, które nie sprzyjają pogłębieniu naszych dążeń życiowych
Agnostycyzm: wszystko jest pod znakiem zapytania. Człowiek we wszystko wątpi, nie wiadomo, jakich norm się mamy trzymać. Życie w chaosie
Relatywizm: wszystko jest względne. Trudno jest przyjąć stały system wartości, jeśli dziś jest to prawdą a jutro już nie.
Epistemologizm: normy o charakterze moralnym.
Pragmatyzm: ludzie przestają się kierować racjami wyższymi, liczy się tylko konkret, trzeba twardo stawać po ziemi, odrzucenie pewnych pryncypiów życiowych. Coraz więcej ludzi kieruje się interesem własnym, najbliższej rodziny z stąd też różnego rodzaju układy.
Hedonizm: pojawienie się różnych stylu życia (dzieci kwiaty), grupy młodzieżowe nastawione na przyjemności tu i teraz.
Ekonomizm: kierowanie się wartościami o charakterze ekonomicznym a nie duchowym.
Na współczesność narzekano zawsze i wszyscy.
Dzisiaj jest tak jak kiedyś było.
Procesy globalizacyjne zmierzają ku lepszemu.
WARTOŚCI EGZYSTENCJALNE:

1. 
   Wartościowanie otaczającego świata na skali przyjemny-przykry ( bardziej-mniej przyjemny, bardziej-mniej przykry)
   
   1. 
      Swoiste dla istot żywych
      
   2. 
      Uzależnienie od określonej sytuacji
      
   3. 
      Uzależnienie od stałych dyspozycji obecnych w osobowości
      
2. 
   Wartościowanie wg. Reguły: chwalebny- niechwalebny-swoisty dla ludzi
   
   1. 
      Kryteria pragmatyczne
      
   2. 
      Kryteria estetyczne
      
   3. 
      Kryteria moralne
      
   4. 
      Kryteria obyczajowe
      
   5. 
      Kryteria poznawcze
      

Wartości codzienne, które w większym lub mniejszym stopniu określają nasze życie codzienne.

3. 
   Wartości przedmioty stałych pragnień ( określające system aksjologiczny)
   
   1. 
      Sukces w zawodzie:
      

Przyjęto, że najprościej to osiągnąć poprzez przygotowanie do zawodu. Nastawienie na bezpośrednie cele zawodowe.

2. 
   Wiedza:
   

Związana z przygotowaniem do zawodu. Powinna zreformować gospodarkę. Zdobywać dla samej wiedzy bądź dla celów pragmatycznych.

3. 
   Udane życie rodzinne:
   

Coraz mniej ludzi wchodzi w związki małżeńskie, preferowanie stylu „na kocią łapę”. Dla kobiety najważniejszy jest partner dom i dzieci. Mężczyźni są skłonni z tego słodkiego jarzma się wymigać.

4. 
   Miłość:
   

Małżeństwo powinno być scalone miłością. Miłość personalna, miłość w zakresie szerszym np. kierowanie kościołem jako szerzenie miłości.

5. 
   Bogactwo:
   

Wartość realizowana, ale nie do końca uznawana. Bogacenie się jest cechą charakteryzująca mieszczaństwo. Bogactwo bywa wstydliwe.

6. 
   życie pełne przygód:
   

Dość często się pojawia w pokoleniu młodzieży. Życie takich ludzi wiąże się z pogoniom za bogactwem.

4. Wartości jako cele ludzkich dążeń (określające busole naszych działań)

1. 
   np. wyżej wymienione
   

Ludzie bardziej pragną niż są wytrwali w swoich dążeniach.

5.Wartości ponad osobowe

7. 
   Sakralne:
   

Wartości rozumiane rzeczy świętych, związane z religiami. Duchowe.

8. 
   Para sakralne:
   

Pseudo religijne związana z wartościami narodowymi, ojczyzny, narodu itd. Nośnikiem takich wartości dziś jest sport! Kiedy ludzie śpiewają hymn, machają sztandarami, pieśni patriotyczne .

9. 
   Rdzenne:
   

Wartości fundamentalne, określające strategie życiowe i style życia.
POJECIE NARODU I KULTURY NARODOWEJ:

1. 
   naród jako wspólnota historyczna:
   

Dążenie do niepodległości często prowadzi do ludobujstwa, Faszyzmu.

2. 
   Naród jako wspólnota terytorialno – ekonomiczna:
   

Mieszko dbał oto, aby korzystnie wyznaczyć granice polski. Niektórzy o granice państwa przelewają krew. Nie naruszalność granic jest wartością fundamentalną – narodową.

3. 
   Naród jako wspólnota polityczna:
   

Narody zawsze przejawiają tendencje do zaistnienia w całości jako Państwo. Wszelkiego rodzaju władze (wykonawcza, sądownicza itd. Itp.)

4. 
   Naród jako wspólnota kulturowa:
   

Poczucie wspólnego sytemu wartości o charakterze etnicznym.

5. 
   Naród jako wspólnota psychiczna:
   

To, w jakiej kulturze człowiek funkcjonuje to powoduje, że ma odpowiedni odrębny sposób widzenia świata.

DEFINICJA SYNTETYCZNA NARODU:

Naród to trwała wspólnota ludzi ukształtowana historycznie w obrębie własnego terytorium, na gruncie określonych tradycji i języka, połączona więzami ekonomicznymi, mająca własne instytucje polityczne, charakteryzująca się swoista kulturą oraz poczuciem tożsamości i odrębności wobec innych grup narodowych i etnicznych (Krawczyk)
TEORIE KULTURY UNIWERSALNEJ:

1. 
   Uniwersalizm antyczny:
   

Wartości powstawały głownie w Atenach. Nie były to propozycja dla greków tylko dla ludzi. Historia naukę zaczyna od historii antycznej od starożytnych greków.

2. 
   Uniwersalizm chrześcijański:
   

Uniwersalizm innych religii świata. Pierwiastek uniwersalny. Budują modele zachowań ludzi.

3. 
   Uniwersalizm komunistyczny:
   

Komunizm wbrew temu, co się mówi jest ideą stara pojawił się w filozofii greckiej u Platona kończąc na utopi Marksowskiej.Miał wystąpić wszędzie na całym świecie. Był pozytywnie oceniany przez twórców tej doktryny. Wobec społeczeństwa modernistycznego komunizm nie ma szans. Granice poziomu życia ludzi będą się przybliżać do siebie ( założenie optymistyczne komunistów)

4. 
   Uniwersalizm globalny: globalizm ekonomiczny, globalizm wzorów konsumpcji, globalizm informacyjny, globalizm językowy.
   

Globalizm ekonomiczny: cały świat wciągany w funkcjonowanie rynku z przeszkodami politycznymi.

Globalizm konsumpcji: polega na wspólnych gustach i konwencjach i podobnych apetytach i wzorach o tak zwanych nakrycie stołów. Sposób mieszkania ubierania się.

Globalizm informatyczny: rewolucja internetowa. Globalizm dostarczania informacji.

Globalizm językowy: wyrówna się poziom życia w świecie. Wyrówna się poziom demograficzny. Rasy zbliżą się do siebie. Przestaniemy ze sobą walczyć, będziemy ze sobą współistnieć!