SokratöNCƏSİ yunan fəLSƏFƏSİ



Yüklə 2,8 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə33/74
tarix17.11.2018
ölçüsü2,8 Mb.
#80534
növüDərs
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   74

117 
 
15.  Teodorusun  insanın  çeşidli  halları  və  dostluq 
haqqında fikirləri nədən ibarət olmuşdur? 
16.  Euhemerusun  dinə  və  tanrılara  münasibəti  necə 
olmuşdur? 
17. Meqara məktəbinin fəlsəfi təlimi nədən ibarət idi? 
18. Euklides varlığı necə təsəvvür edirdi? 
19.  Stilponunun  tanrılara  və  ümumi  anlayışlara 
münasibəti necə olmuşdur? 
20.  Miletli  Eubulides  hansı  paradokslarla  çıxış  etmiş 
və onların məzmunu nədir? 
21.  Diodorus  Kronosun  hərəkət,  ehtimal,  imkan, 
imkansızlıq,  və  var  olmaq  haqqında  hansı  fikirləri  irəli 
sürmüşdür? 
22.  Eretriya  məktəbinin  fəlsəfəsi  nəyin  üzərində 
qurulmuşdur? 
 
Ədəbiyyat: 
 
1.  Aristotle.  Metaphysics  /  Translated  by  T.  Taylor. 
London: Printed for the author by Davis, Wilks, and Taylor, 
1801. 
2.  Copleston  F.  A  History  of  Philosophy.  Greese  and 
Rome. New York: İmage Book, 1993. 
3.  Diogenes  Laertius.  Lives  and  Opinions  of  Eminent 
Philosophers  /  Translated  by  C.  D.  Yonge.  London:  Georg 
Bell & Sons, 1915. 
4. 
Gilbert 
Leung. 

Critical 
History 
of 
Cosmopolitanism // Law, Culture and the Humanities 2009. 


118 
 
5. Marcus Tullius Cicero. On the Nature of the Gods / 
Translated by F. Brooks. London: Methuen, 1896. 
6.  Samuel  C.  Wheeler.  Megarian  Paradoxes  As  Eleatic 
Arguments // American Philosophical Quarterly Volume 20, 
Number 3, July 1983 / University of Illinois. 
7.  Асмус  В.Ф.  Античная  философия.  М.:  Высшая 
школа, 1976. 
8.  Две  книги  против  физиков  //  Секст  Эмпирик. 
Сочинения. Том. 1. М: Мысль, 1976. 
9.  Диодор  Сицилийский.  Греческая  мифология 
(Историческая библиотека) / Перевод О. П. Цыбенко. М.: 
Лабиринт, 2000.  
10.  Киники  //  Философский  энциклопедический 
словарь.  М.:  Советская  энциклопедия.  Гл.  редакция:  Л. 
Ф.  Ильичёв,  П.  Н.  Федосеев,  С.  М.  Ковалёв,  В.  Г.  Панов. 
1983. 
11. Ксенофонт. Воспоминания о Сократе / Перевод 
С.И.Соболевского. М.: Наука, 1993. 
12.  Маковельский  А.О.  История  логики,  М.: 
Кучково поле, 2004. 
13. Нахов И. М. Киническая литература. М.: Наука, 
1981. 
14. 
Элидо-Эритрейская 
школа 
// 
Античная 
философия:  Энциклопедический  словарь  /  Составитель 
Е. В. Афонасин. М.: Прогресс-Традиция, 2008. 
 
 
 


119 
 
II. ELLİNİZM VƏ ROMA 
DÖVRLƏRİNİN FƏLSƏFƏSİ
 
 
 
 
2.1. Ellinizm və Roma dövrünün ümumi 
səciyyəsi 
 
Ellinizm  dövrü  m.  ö.  338  ildə  Makedoniyanın 
Yunanıstan  üzərində  qələbə  əldə  etdiyindən  sonra 
başlamışdır.  Bu  qələbədən  sonra  Makedoniyalı  İskəndər 
Əhəmənilər  dövlətini  darmadağın  edərək  bütün  Yaxın 
Şərq,  Misir  və  Orta  Asiyanın  bir  hissəsinin  hökmdarı 
olmuşdur.  Ancaq,  İskəndərin  ölümündən  sonra  onun 
yaratdığı  imperiya  dağılmış  və  onun  ərazisində  bir  neçə 
dövlət  yaranmışdır.  Bu  dövlətlərin  ən  böyükləri  və 
nüfuzluları  Selevkoslar  (Orta  və  Yaxın  Şərqdə)  və 
Ptolemeuslar (Misirdə) olmuşdur. 
Ellinizm  dövrü  özünə  məxsus  mədəniyyəti  ilə 
seçilmişdir.  Bu  mədəniyyət  yunan  dünyagörüşü,  fəlsəfəsi 
və  elminin  Yaxın  və  Orta  Şərq  mədəniyyətləri  ilə 
qarışması  nəticəsində  yaranmışdır.  Makedoniyalıların 
böyük  ərazilər  və  xalqları  istila  etməsindən  sonra 
həmçinin,  müxtəlif  mədəniyyətlərin  qarşılıqlı  əlaqələri 
güclənmişdir. 
Yunanlar ellinist dövlətlərində azlıqda idilər və yerli 
əhali  ilə  qarışmışdılar.  Ancaq,  buna  baxmayaraq  müxtəlif 


120 
 
xalqları  yunan  mədəniyyəti  və  fəlsəfəsi  ilə  tanış 
etmişdilər.  Yunan  dili  və  dünyagörüşü  uzun  müddət 
Avropa  və  Asiyada  hakim  mövqelərini  saxlaya  bilmişdir. 
Eyni  zamanda,  Yaxın  və  Orta  Şərq  mədəniyyəti  və 
dünyagörüşü  də  qarşılıqlı  olaraq  yunanlara  güclü  təsir 
etmişdir. 
Dövlət  quruculuğunda  ellin  dövlətləri  quldarlıq 
demokratiyasına  son  qoymuş  və  monarxiya  (krallıq) 
quruluşunu 
gətirmişdilər. 
Ellin 
dövlətləri 
krallar 
tərəfindən idarə olunurdu. Həmin dövrdə müxtəlif elmlər 
surətlə  inkişaf  edirdi.  Misirin  İskəndəriyyə  şəhəri 
dünyanın  ən  böyük  və  əhəmiyyətli  elmi  mərkəzlərdən 
birinə  çevrilmişdir.  Ptolemeuslar  sülaləsi  elmlərin 
inkişafına  böyük  önəm  verirdilər.  İskəndəriyyədəki  elmi 
mərkəz 
“Museyon” 
(yun. 
Μουσεῖον
adlanırdı. 
Museyonda  məşhur  kitabxana  var  idi.  Bu  kitabxanada 
qədim dünyanın elmi və fəlsəfi fikrini əks etdirən kitablar 
toplanmışdı.  M.  ö.  48-ci  ildə  Yulius  Sezar
68
 Misiri  istila 
edən  zaman  İskəndəriyyəyə  daxil  oldu.  Orada  gedən 
döyüşlər  zamanı  kitabxananın  böyük  bir  hissəsi  məhv 
edilmişdir.  Ancaq,  sonradan  bu  kitabxananı  qismən 
dirçəldə  bilsələr  də,  bu  hadisədən  bir  neçə  əsrlər  sonra 
ikinci  dəfə  Museyon  və  orada  yerləşən  kitabxananı 
təəssübkeş  xristianlar  miladi  IV  yüzillikdə  darmadağın 
etmişdilər.  Bundan  sonra  isə  Museyonun  və  onun 
kitabxanasının  fəaliyyətinə  son  qoyulmuşdur.  Orta 
                                                
68
 Yulius Sezar (lat. Gaius Iulius Caesar) – qədim Romanın dövlət xadimi və 
hərbi  komandanı  idi.  Romada  konsul  vəzifəsini  tutmuş,  sonra  diktator 
olmuşdur. 


Yüklə 2,8 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   74




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə