AZƏRBAYCAN DÖVLƏT
İQTİSAD UNİVERSİTETİ
AD:SƏBUHİ
SOYAD:HÜSEYNLİ
QRUP:185
KURS:1
İXTİSAS:İQTİSADİYYAT
MÜƏLLİM:EMİNOV
FUAD
SƏRBƏST İŞ:N7
XIX əsrin sonlarından başlayan elmi–texniki tərəqqi, sənayenin sürətli
inkişafı nəticəsində ətraf mühitə edilən təsirlər XX əsrin ortalarında öz
mənfi nəticələrini büruzə verməyə başladı. Artıq insanlar təbiətə
münasibətlərini dəyişməyəcəkləri, onun ehtiyatlarından səmərəsiz
istifadəyə son qoymayacaqları təqdirdə bu prosesin onların özlərinə qarşı
çevriləcəyini və arzuolunmaz nəticələrə gətirib çıxaracağını anladılar. Bu
problemin gələcəkdə qlobal kataklizmlərə səbəb olacağını başa düşən
alimlər, ekoloqlar öz etiraz səslərini ucaltmağa, həyəcan təbili çalmağa
başladılar. Problemin ciddiliyini dərk edən beynəlxalq təşkilatlar,
tərəqqipərvər dünya ictimaiyyəti də öz növbəsində məsələni daim diqqət
mərkəzində saxlamağa çalışırdı.
Nəhayət, 1972–ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Məclisinin İsveçin
paytaxtı Stokholmda keçirilən iclasında 5 iyun tarixinin Dünya Ətraf
Mühitin Mühafizəsi Günü kimi qeyd olunmasına qərar verilmişdir. O
vaxtdan etibarən hər il bu gün bütün dünyada təntənəli şəkildə qeyd
olunur.
Dünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Gününün hər il geniş tədbirlərlə qeyd
edildiyi Azərbaycanda da ətraf mühitin mühafizəsi və ekoloji problemlər
daim diqqət mərkəzindədir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə
ölkəmizdə bütün sahələrdə olduğu kimi, ekoloji problemlərin həlli, ətraf
mühitin mühafizəsi, ekoloji tarazlığın bərpa edilməsi istiqamətində də
mühüm işlər görülür. Ekoloji cəhətdən dayanıqlı sosial-iqtisadi inkişafa,
meşələrin bərpa edilməsi və artırılmasına dair milli proqramlar, həmçinin
Azərbaycanda hidrometeorologiyanın inkişafına dair Dövlət Proqramı
uğurla yerinə yetirilir.
Beynəlxalq ekoloji proqramların həyata keçirilməsi, təbii sərvətlərin
bərpasının təmin edilməsi və mühafizəsi, milli parkların təşkili və ekoloji
şəbəkənin yaradılması istiqamətində görülən işlər də bu qəbildəndir.
Prezident İlham Əliyevin 2010-cu ili ölkədə “Ekologiya ili” elan etməsi bu
sahəyə diqqəti daha da artırmışdır. “Ekologiya ili” çərçivəsində, eləcə də
sonrakı illərdə ölkəmizdə milyonlarla ağacın əkilməsi, yeni parkların
salınması və dövlətimizin başçısının özünün bu kampaniyalarda iştirakı
ətraf mühitin qorunmasına xüsusi diqqətin göstəricisi sayıla bilər.
Heydər Əliyev Fondunun ekologiyanın, ətraf mühitin qorunmasına xidmət
edən “Hərəmiz bir ağac əkək” layihəsi də bu sahəyə böyük töhfələr
vermişdir. Fondun prezidenti, UNESCO-nun və İSESCO-nun xoşməramlı
səfiri Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilən bu layihə
çərçivəsində ölkəmizdə hektarlarla sahə yaşıllaşdırılmışdır.
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə
2011-ci il iyulun 12-dən fəaliyyətə başlayan İDEA – Ətraf Mühitin
Mühafizəsi üzrə Beynəlxalq Dialoq Kampaniyası çərçivəsində ölkəmizdə
ətraf mühitin qorunması sahəsində görülən işlər Azərbaycanda ekoloji
problemlərə verilən önəmin göstəricisidir.
Bu gün ölkəmizdə ekoloji problemlərin həllinə, ətraf mühitin mühafizəsi
məsələlərinə daha çox diqqət yetirilir. Milli parkların yaradılması işi uğurla
davam etdirilir, təbii ehtiyatların qorunması üçün uzunmüddətli dövlət
planları nəzərdə tutulmuşdur.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi hər il 5 iyun - Dünya Ətraf Mühitin
Mühafizəsi Günü ərəfəsində ətraf mühitin qorunması, təbiətdən, yeraltı
sulardan, mineral xammal ehtiyatlarından və yerüstü sərvətlərdən
səmərəli istifadə edilməsi, onların bərpası və mühafizəsi, bioloji
müxtəlifliyin qorunub saxlanılması məqsədi ilə müxtəlif tədbirlər həyata
keçirir.
Bu il də nazirlik tərəfindən Bakı-Qazax və Bakı-Quba magistral avtomobil
yollarının ətrafında salınmış yaşıllıqlara qulluq göstərilməsi məqsədilə
iməciliklər keçirilmiş, eyni zamanda, respublikanın rayonlarında da
ictimaiyyətin iştirakı ilə bu kimi tədbirlər təşkil olunmuş, yaşıllıqlara qulluq
edilmiş, o cümlədən bir sıra ərazilər məişət tullantılarından təmizlənmişdir.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin ətraf mühitin mühafizəsini həyata
keçirən qurumları tərəfindən ötən il ərzində ekoloji qanun pozuntularına
görə 2562 akt və 820 protokol tərtib olunmuş və aşkar edilmiş nöqsanların
aradan qaldırılması üçün 1095 müddətli məcburi göstəriş verilmişdir.
Qanun pozuntusuna yol verdiklərinə görə hüquqi və fiziki şəxslərə qarşı
ümumilikdə 6058978.1 manat məbləğində cərimə tətbiq edilmişdir. Ətraf
mühitə dəymiş ziyanla bağlı 1956963.47 manat məbləğində iddia
qaldırılmışdır. Əmələ gələn tullantıların ətraf mühitə (torpaq, su, atmosfer)
atılmasına və axıdılmasına görə hüquqi və fiziki şəxslərə, idarə və
müəssisələrə 1097725.22 manat məbləğində ödəmə tətbiq edilmişdir.
Tədbir görülməsi üçün hüquq mühafizə orqanlarına göndərilmiş 172 işdən
50-nə, icra qruplarına ünvanlanmış 536 işdən 254-nə, məhkəmələrə
göndərilmiş 180 işdən 126-na baxılaraq müvafiq tədbirlər görülmüşdür.
Bununla yanaşı, tələbələrin ətraf mühit sahəsində bilik və bacarıqlarının
artırılması, gənc nəslin ekoloji maarifləndirilməsi və ictimaiyyətin ətraf
mühitin birgə mühafizəsinə cəlb olunması məqsədi ilə ali təhsil
müəssisələrinin tələbə və müəllim kollektivləri ilə görüşlər keçirilmişdir. Bu
görüşlərdə dövlətin ekologiya sahəsində həyata keçirdiyi uğurlu siyasət və
bu istiqamətdə gənc nəslin fəal rolundan danışılmış, gənclərin ətraf mühit
sahəsində bilik və bacarıqlarının artırılmasının zəruriliyi diqqətə
çatdırılmışdır.
Keçirilən tədbirlərin məqsədi insanların ətraf mühitin mühafizəsinə
münasibətini dəyişmək, ictimaiyyətin diqqətini ekoloji problemlərin həllinə
yönəltmək, əhalinin bu sahədə şüur və təfəkkürünü inkişaf etdirməklə
təbiəti qorumağın mümkünlüyünü diqqətə çatdırmaqdır.