Soyqirimi: tarixin qanlı salnaməsi



Yüklə 3,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/138
tarix08.03.2018
ölçüsü3,15 Mb.
#30951
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   138

da  unutmamalıyıq  ki,  Tiqranın  dövründə  genişlənmiş  Erməni 

çarlığının  ərazisində  təkcə  ermənilər  deyil,  çox  xalqlar  yaşa­

yırdı.  Əhəmiyyətlisi  başqa  məsələdir  -   Strabon  heç  yerdə  de­

mir  ki,  əldən-ələ  keçməsi  tamamilə  mümkün  olan  Orxistenada 

ermənilər yaşamışdır.  Strabon  Arsaxın  bu  etnik tərkibi  və  xüsu­

sən  onun  əhalisinin  avtoxton,  yoxsa  gəlmə  olması  barədə  bir 

kəlmə  də  yazmır!  Lakin  çoxsaylı  başqa  mənbələrdə  və  başqa 

müəlliflərin  əsərlərində  Arsaxın  məhz  alban  əhalisindən  bəhs 

edilir.  Strabon  elə  həmin  kitabın  11-ci  bölməsində  qeyd  edir 

ki,  Kir  (Kür)  çayı  Albaniya  ərazisindən  (!)  axırdı15.

Müəlliflərinin  intellektual  səviyyəsini  səciyyələndirən  daha 

bir  absurd  tezis  ondan  ibarətdir  ki,  guya  Azərbaycanın  və  bir 

millət  kimi  azərbaycanlıların  yaranmasından  bir  əsrdən  az 

vaxt  keçmişdir  və  XX  əsrin  əvvəlinə  qədər  bu  ərazidə  olub- 

keçənlərin  onlara  heç  bir  aidiyyəti  yoxdur.  Görünür,  bu  cür 

sərsəm  bəyanatların  müəllifləri  adi  bir  məsələ  üzərində  fikir­

ləşməmişlər:  bürokratik  direktiv-məmur  etnogenezi  ilə  adi  in­

san  biologiyası  arasında  nə  əlaqə  var?  Əgər  çoxəsrlik  tarixə 

malik  olan  bir xalqın  adını  dəyişməyi  qərara  almış  partiya  rəh­

bərinin  öz  kabinetində  bircə  dəfə  «qələm  çalması»  əsasında 

millət  yaradıla  bilərsə,  bu  o  deməkdirmi  ki,  «yeni  yaradılmış» 

xalqın  ilk  nümayəndələrinin  nə  ataları,  nə  babaları,  nə  də  ulu 

babaları  olmuşdur  və  onlar  hamısı  sınaq  şüşəsində  klonlaşdı- 

rılmışdır?  Bu  gün  Azərbaycanda  keçən  əsrin  30-cu  illərində 

doğulmuş  yaşlı  nəsil  yaşayır.  Bu  nəslin  nümayəndələrinin  ço­

xunun  valideynləri  hələ  sağdır.  Onlar  Azərbaycan  türklərinin 

adlarının  dəyişdirilərək  azərbaycanlılar  adlandırılması  barə­

də  qərar  qəbul  ediləndən  əvvəl  dünyaya  gəlmişlər.  Erməni 

«intellektuallarının  məntiqinə  görə,  belə  çıxır  ki,  bu  iki  nə­

sil  etnik  baxımdan  müxtəlif  millətlərə  aiddir,  çünki  görün  ha, 

yaşlılar  azərbaycanlı  hesab  edilmək  üçün  kifayət  qədər  gənc 

deyil,  onların  30-cu  illərdə  doğulmuş  uşaqları  isə  özlərinin 

«bioloji»  əcdadlarının  m inillik  irsi  ilə  mənəvi  və  mədəni-tarixi

30



əlaqəyə  layiq  görülmək  üçün  kifayət  qədər  qoca  deyillər?!. 

Belə  çıxır  ki,  bir  xalqa  yeni  ad  verilən  gündən  həmin  xalqın 

çoxəsrlik  tarixi  dayanır  və  «sahibsiz»  olur,  başqa  bir  xalqın 

tarixi  başlanır,  üstəlik,  nəinki  atalar  və  oğulların  iki  «sərhəd» 

nəsli  arasında  əlaqə,  hətta  indi  artıq  «müxtəlif»  sayılan  m illət­

lər  arasında  əlaqə  də  qırılır.

Dövlət rəhbərlərinin  bu  cür absurd  bəyanatlarla  çıxış etməsi 

Ermənistandan  başqa  heç bir yerdə,  yəqin  ki,  mümkün  deyildir. 

Görəsən,  məsələn,  keçən  əsrin  60-70-ci  illərində  ermənilərin 

adlarını  dəyişdirərək onları  Ararat vadisinin  adına görə  «ararat- 

lılar»,  yaxud  Göyçə  gölünün  təzə  adına  uyğun  olaraq  «sevanlı- 

lar»  adlandırsaydılar,  bu  «alimlər»  hansı  havanı  «oxuyardılar»? 

Bu  halda  yeni  millətin  tarixi  başlanardımı?  Bu  halda  onlar  öz 

respublikasında  yaşamaq  hüququndan  məhrum  edilərdimi  və 

oradan  dərhal  deportasiya  edilməyə  layiq  olardımı?  Axı  orta 

əsr  manuskriptlərində  «ararat»  və  ya  «sevan»  xalqının  adını 

tapmaq  mümkün  deyil,  amma  həmin  manuskriptlərdə  hansısa 

ermənilər  barədə  söhbət  gedir,  halbuki  onların  mövcudluğuna 

partiya  qərarının  dərc  edildiyi  gün  son  qoyulmuşdur.

Bununla  belə,  hələ  orta  əsrlərin  ərəb  müəllifləri  Qafqaz 

Albaniyasının  ərazisini  çox  vaxt  «Azərbaycan»,  «Yuxarı  Azər­

baycan»  adlandırırdılar.  Məsələn,  əl-Kufi  Azərbaycan  hökm­

darının  Şəkidə  olmasından  bəhs  edərək  yazır  ki,  xəlifə  əl- 

Cərraha  «Azərbaycanda  dayanmağı»  əmr  etmiş,  «Azərbaycan 

vilayətindəki  əl-Baba  (Dərbəndə)  çatmış»,  «Azərbaycan  ölkə­

sinə  yola  düşmüş  və  Baylakanda  düşərgə  salmış...»,  «Azərbay­

can  ölkəsinə  yola  düşmüş  və  Bərdədə  dayanmışdır»16.

1864-cü  ildə  İngiltərənin  Təbrizdəki  konsulu  Keyt  Abbot 

Kral  Coğrafiya  Cəmiyyəti  üçün  memorandumda  yazırdı:  «Fars­

ların  Azərbaycan  kimi  tanıdığı  ölkə  onlarla  [İran  ilə]  Rusiya 

arasında  bölünmüşdür.  [Azərbaycanın]  ərazisi  təqribən  80.000 

kvadratmil  və  ya  Böyük  Britaniyanın  sahəsi  qədərdir.  Bu  əra­

zinin  5/8  hissəsi 

Rusiyaya  məxsusdur; 

beləliklə,  50.000-

31



kvadratmiIi  Rusiyaya  və  30.000  kvadratmili  İrana  məxsusdur. 

[Azərbaycanın]  Rusiya  hissəsi  şimaldan  və  şimal-şərqdən  Xə­

zər  sahilində  Bakı  ətrafına  qədər  uzanıb  gedən  Qafqaz  dağ­

ları  ilə  həmsərhəddir.  Qərbdə  ona  hazırda  Rusiyaya  məxsus 

olan  İmeretiya,  Minqreliya,  Quriya  və  Axıska  əyalətləri;  şərq­

də  Xəzər  dənizi,  cənubda  isə  sərhəd  Muğan  düzündən  Talış 

mahalına  qədər  Arass  (Araz)  və  kiçik  Astura  (Astara)  çayı  ilə 

qeyd  edilmişdir.  Bu  vilayətə  aşağıdakı  ərazilər  daxildir:  Kaxe- 

tiya,  Kartli,  Somexeti  və  Qazaxdan  ibarət  olan  Qruziya  və  ya 

Gürcüstan;  müsəlman  vilayətləri  İrəvan,  Naxçıvan,  Qarabağ, 

Gəncə,  Şirvan,  Şəki,  Şamaxı,  Bakı,  Quba,  Salyan  və  Talışın  bir 

hissəsi»17.

Yalançılıqda  və  «Azərbaycan  təbiiğatı»na  xidmət  etməkdə 

günahlandırılması  çətin  olan  ingilis  diplomatının  məlumatla­

rından  göründüyü  kimi,  XIX  əsrin  60-cı  illərində  İrəvan,  Nax­

çıvan  və  Qarabağın  əhalisi,  hətta  ermənilər  buraya  köçürülən- 

dən  sonra  da,  əvvəlki  kimi,  əsasən  Məhəmməd  ümməti  (yəni 

türk,  Sarkisyanın  xoşuna  belə  gəlirsə  -   azərbaycanlı)  idi  və 

bu  vilayətlər  Azərbaycana  aid  edilirdi.  Diaspordan  olan  qo­

naqlarına:  «200-300  il  bundan  əvvəl  filan  yaşayış  məntəqəsi­

nin  adı  necə  Azərbaycan  adı  ola  bilərdi?  Barı  türk  və  ya  fars 

adları  deyərdilər!»  -   deyə  ritorik  sual  verməklə  onlara  təsir 

göstərməyə  çalışan  bugünkü  Ermənistan  rəhbərlərinin  intel­

lektual  səviyyəsi,  təəssüf  ki,  belədir.  Amma  sən  demə,  yaşayış 

məntəqəsinin  adı  Azərbaycan  adı  ola  bilərmiş!  300  il  bundan 

əvvəl  də,  lap  min  il  bundan  əvvəl  də.  Serj  Sarkisyan  öz  au­

ditoriyasının  avamlığına  ümid  edərək  və  özü  də  bunu  bilmə­

diyindən  onlara  izah  etməmişdir  ki,  xüsusən  Cənubi  Qafqaz 

regionundan  söhbət  gedəndə  «Azərbaycan  dili»  və  «türk  dili» 

eyni  şeydir.  Əgər  bunu  başa  düşmək  çətindirsə,  onda  zəhmət 

çəksin,  eyni  qayda  ilə  fikirləşsin  görək  hayların  erməni  topo­

nimlərinə  nə  dəxli  var?

32



Yüklə 3,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   138




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə