24
ən çox sevdiyim şairlərdənsiz. Siz Vəli Axundovdan bu hekayətdə xoş
sözlər yazırsız. O mənim atamın ana tərəfdən qohumudur və mən onun
haqqında yazılan bu xoş sözlərə görə qürur hissi keçirirəm. Siz Bağırovun
amansızlığından, Hacıbaba Nəzərliyə tutduğu divandan söhbət açırsınız.
İnanırsınız, bu sətirləri oxuyanda dəhşətə gəldim. Böyük çıxmasın, mənim
“Bizi özümüzdən qoru, Allahım” şerim burda lap yerinə düşür. Deyəsən
bizim özümüzün özümüzə etdiyimizi heç kim bizə etməyib. Bir də ki,
özgənin etdiyi pislik adamı o qədər yandırmır axı?! Deyəcəksən ki, qanı
qanımdan deyil, canı canımdan. Biz bu müsibətləri az-çox o dövrün canlı
şahidi olmuş qocalarımızın dilindən hərdən bir pıçıltılarla eşidərdik. Bu
pıçıltılar onların qanına, canına hopmuş qorxudan nişan verirdi. Bu qorxu
indi də bizim qanımızda var, genlərlə keçib bizə! Bəli, biz həmin qorxu-
nun canlı daşıyıcılarıyıq!.. Budur Bağırovların millətimizə vurduğu ağır
mənəvi zərbələrin acı təzahürü!
Hörmətli ustad, siz məsul vəzifələrdə çalışdığınız vaxtlar, xarici ölkə-
lərdə səfərlərdə olduğunuz zamanlar barədə hekayətdə maraqlı məqamları
nəql edirsiz. İraqda səfərdə olarkən hüzr yerinə getməyiniz haqqındakı
əhvalatdan bəhs edirsiniz. Hüzr mərasimində oradakı adət-ənənənin canlı
şahidi olmusuz. Yas mərasimində hüzrə gələnlərə az miqdarda acı kofe
paylanılırdı. Siz də həmin kofedən dadmalı olmusunuz. Bu acı kofe yas
sahibinin dərdinə şərik olmanı təcəssüm etdirirdi. Bunu mən mərhum
yazıçımız Əzizə Cəfərzadənin də dilindən eşitmişdim. Təəssüflər olsun ki,
bizdə yas mərasimləri varlılıqdan, kasıblıqdan asılı olmayaraq bir şouya
çevrilib. Yasa gələnlər bərbəzəkli təamlarla dolu olan süfrəni görəndə heç
olmasa üzdən də olsa kədərlənməyi unudurlar. Vallah, indiki qəbiristanlıqlar
heykəltəraşların açıq səma altında emalatxanasına bənzəyir.
Hərdən mənə elə gəlir ki, bizlərin çoxunda nə Allaha, nə də islama etiqad
var.
Sadəcə olaraq, din bizim məişətimizə mövhumatla və vərdişlə daxil olub.
Siz 1968-ci ildə o vaxtkı Çexoslovakiyada Sovet İmperiyasının
törətdiyi qırğının nəticəsi olaraq Türkiyədə başınıza gələn əhvalatdan bəhs
edirsiz. Türk xalqının sovetdən gələn nümayəndə qrupunu necə nifrətlə
qarşılamağı və türk hökumətinin məcbur olub bu qrupu üç gün adada
giz lətməyi maraqlı tarixi məqamdır. Siz bu məqamı açıqlayıb o dövrün
daşıyıcıları olan biz insanlara çatdırırsınız. Hörmətli Ənvər müəllim, Siz
sovet dövrünün təhsil sistemindən bəhs edirsiz və maraqlı açıqlamalar
verirsiz. Doğrudan da o dövrdə təhsil çox güclü idi. Adi ailələrdən tut-