Specjalność: kapłańska Poziom: jednolite studia magisterskie Nazwa przedmiotu

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie

Kierunek: teologia

Specjalność: kapłańska

Poziom: jednolite studia magisterskie

Nazwa przedmiotu:

HISTORIA FILOZOFII: STAROŻYTNOŚĆ I ŚREDNIOWIECZE

Forma zajęć: wykład

Rok studiów: I

Rok akademicki: 2016/17

Semestr: zimowy

Wymiar: 60 godzin

Punkty ETCS: 6

Forma zaliczenia: egzamin

Prowadzący: ks. dr Tomasz Maziarka

Koordynator sylabusa: ks. dr Tomasz Maziarka

Wymagania wstępne: Ogólna wiedza i umiejętności zdobyte w szkole średniej.

Cele: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi kierunkami i koncepcjami filozofii starożytnej i średniowiecznej.

Treści kształcenia: Podczas wykładu zostaną w sposób systematyczny (z zachowaniem chronologii) zaprezentowane najważniejsze kierunki filozoficzne starożytności i średniowiecza.

1. 
   Pojęcie filozofii, działy filozofii
   
2. 
   Charakterystyka filozofii starożytnej
   
3. 
   Znaczenie filozofii starożytnej
   
4. 
   Podział historii fil. starożytnej
   
5. 
   Presokratycy
   
6. 
   Arche
   
7. 
   Filozofowie jońscy, pierwsi przyrodnicy
   
8. 
   Pitagoras
   
9. 
   Ksenofanes
   
10. 
    Parmenides
    
11. 
    Heraklit
    
12. 
    Eleaci
    
13. 
    Empedokles
    
14. 
    Atomiści
    
15. 
    Sofiści
    
16. 
    Sokrates
    
17. 
    Platon
    

- świat Platona

- idee Platona

- dusza u Platona

- polityka u Platona

18. 
    Arystoteles
    

- złożenia bytowe u Arystotelesa

- akt i możność u Arystotelesa

- forma i materia u Arystotelesa

- substancja i przypadłości u Arystotelesa

- świat Arystotelesa

- człowiek u Arystotelesa

- etyka u Arystotelesa

- polityka u Arystotelesa

19. 
    Stoicy
    
20. 
    Cynicy
    
21. 
    Epikureizm
    
22. 
    Sceptycyzm
    
23. 
    Synkretyzm rzymski
    
24. 
    Neoplatonizm
    
25. 
    Filo z Aleksandrii
    
26. 
    Plotyn
    
27. 
    Gnoza
    
28. 
    Schyłek filozofii starożytnej
    
29. 
    Wpływ myśli chrześcijańskiej na filozofię
    
30. 
    Antyk chrześcijański
    
31. 
    Augustyn – Bóg, świat, człowiek
    

- etyka Augustyna

- argumenty Augustyna za istnieniem Boga

32. 
    Starożytność a Średniowiecze
    
33. 
    Ogólna charakterystyka średniowiecza
    
34. 
    Anzelm z Canterbury i dowód ontologiczny
    
35. 
    Spór o powszechniki (uniwersalia)
    
36. 
    Filozofia arabska: Awicenna, Awerroes; filozofia żydowska: Mojżesz Majmonides.
    
37. 
    Boecjusz i definicja osoby
    
38. 
    Mistyka średniowieczna
    
39. 
    Filozofia XIII w., Wielka Scholastyka
    
40. 
    Albert Wielki
    
41. 
    Tomasz z Akwinu
    

- tomizm

- filozofia i teologia wg Tomasza; wiara i rozum

- istota i istnienie u Tomasza

- etyka u Tomasza

- Bóg u Tomasza, 5 dróg

42. 
    Problem zła u Augustyna i Tomasza
    
43. 
    Jan Duns Szkot i szkotyzm
    
44. 
    Brzytwa Ockhama
    
45. 
    Eckhart
    
46. 
    Filozofia scholastyczna w Polsce
    

Efekty kształcenia:

E_1. Student zna podstawową terminologię filozoficzną w języku polskim

(TMA_W03)

E_2. Potrafi zdefiniować i opisać główne kierunki i stanowiska w filozofii starożytnej i średniowiecznej

(TMA_W09)

E_3. Trafnie przywołuje w swoich argumentacjach poglądy i argumenty filozoficzne autorów klasycznych i współczesnych (TMA_W12)

E_4. Ma świadomość znaczenia europejskiego dziedzictwa filozoficznego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych (TMA_W18)

E_5. Ma pogłębioną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury; zna wybrane koncepcje człowieka i świata oraz rozumie interakcje pomiędzy wiarą i rozumem (TMA_W20)

Metody i narzędzia dydaktyczne:

M_1. Wykład

M_2. Dyskusja

M_3. Wspólna lektura wybranych tekstów

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:

W_1. Ocenianie ciągłe stanu przygotowania do zajęć.

W_2. Praca semestralna (esej) na jeden z tematów podanych na pierwszych zajęciach; pracę należy oddać do końca grudnia; objętość: 3-5 stron.

W_3. Trzy kolokwia pisemne.

Udział w wykładach jest obowiązkowy; dopuszczalne są dwie nieobecności w trakcie semestru, każda kolejna powinna zostać usprawiedliwiona. Ocena końcowa odbędzie się na podstawie egzaminu oraz ocen cząstkowych zdobytych podczas kolokwiów i pracy domowej, pisanej indywidualnie.

Literatura:

1. 
   W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. I , Warszawa 2011
   
2. 
   G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. 1-5, Lublin 1997-2005
   
3. 
   S. Świeżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa-Wrocław 2000
   
4. 
   F. Copleston, Historia filozofii, t. 1 i 2, Warszawa 2000
   
5. 
   E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, Warszawa 1987
   
6. 
   R. Heinzmann, Filozofia średniowieczna, Kęty 1999
   
7. 
   Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 1-10, Lublin 2000-2009