41
Evim-eşiyim laylay,
Sən get şirin yuxuya,
Çəkim keşiyin laylay.
Solmaz xısın-xısın ağlayır.
Cəbhə. Gecənin rəngi alov rəngidir. Torpaq yanır, çay yanır.
Mərkəzində Kamil olan od dairəsi get-gedə daralır.
Kamil həyəcanla o yan bu yana baxır, od-alov mühasirəsindən
qurtarmaq üçün çıxış yolu axtarır. Ancaq dörd ətrafda oddan alovdan
başqa heç nə görünmür.
Amansız bir dəhşətlə və son ümidlə Kamil başını qaldırıb səmaya
baxır. Açılmaqda olan səhər çağı belə yüksək, uzaq və apaydın
SƏMAYA.
Göyün lap yüksəkliyində təyyarə görünür. Kamil oddan-alovdan
uzaq olan bu təyyarəyə həsədlə, həsrətlə baxır.
Amma budur, yerdən zenit topları dilləndilər. Təyyarə alışıb
kəlləmayallaq yerə doğru düşür. Başqa təyyarələr görünür. Bir-birinə
atəş açırlar. Səma döyüşü başlanır.
İndi nə səhər var, nə səma. Yer üzündə küküləkləşən od-alov
səmanı da çuğlamışdır. Aləm alov içində.
Təmiz, aydın, açıq, dinc səma. Təyyarəsiz, buludsuz səma. Səma
fonunda yazı.
Səma boyu
Əligilin evi. Eyvanda Gülsüm əllərini hündür açıq səmaya
qaldırıb allaha yalvarır.
—İlahi pənahım bir sənədir, bircə oğlumu qaytar, gözümün
yaşına yazığın gəlsin. Qaytar oğlumu, Qaytar Kamili, Əlini qaytar
evinə, eşiyinə, bircə balamı qaytar. Hitler köpək oğlunun başına daş
tök, görüm onun ciyərinə güllə dəysin, görüm onu qan qussun, qaytar
bütün gedən əsgərləri, bizimkiləri də onların içində, anaları oğulsuz,
arvadları dul, uşaqları yetim qoyma, ilahi. Qaytar bircə balamı, bircə
Kamilimi, əhd eləyirəm, ilahi, məscidə gedib nəzirimi verməyincə
balamın üzünə də baxmaram…
Gülsüm duasını qurtarıb ayağa durur, gözlərinin yaşını silir, otağa
keçir. Çarpayıda yatan Murad gözlərini açıb təəccüblə nənəsinə
baxır.
Gülsüm:_Hə.__Murad'>Gülsüm: Oyanmısan, qurbanım olum, nə çox yatırsan, tənbəl.
42
Tənbəl, tənbəl, a tənbəl, yatsan olar iş əngəl. Ay allah, mən bunun
boyuna qurban olum .
Dağda darılar
Sünbül sarılar
Qoca qarılar
Bu balama qurban.
Murad: Nənə, sən yenə allaha dua eləyirdin.
Gülsüm: Hə, qurban olum, allaha yalvarırdım ki, dədəni, babanı
tez qaytarsın.
Murad: Nənə, bəs Solmaz xala deyir ki, allah yoxdur.
Gülsüm (qorxuyla): Kəs, a qırışmal. Belə, belə sözləri ağzına
alma. Allah bizə qənim olar.
Murad (səmaya baxır): Nənə, allah orda oturub?
Gülsüm: Hə.
Murad: Bəs niyə biz onu görmürük?
Gülsüm: O çox hündürdədir, bala, onu görmək olmaz.
Murad: Lyotçiklər də onu görmür?
Gülsüm: Elə demə qurbanım olum. Allaha ağır gedər. Heç kəs
allahı görməyib, amma allah bizim hamımızı görür. Səni də, məni də,
hamımızı. Hər sözümüzə, hər işimizə göz qoyur.
Murad: Anamı da görür?
Gülsüm təsdiq işarəsi edir.
Murad: Dədəmi də?
Gülsüm: Görür, görür, bala, hamını görür. Dədəni də, babanı da,
allah onlara kömək olsun! Di dur geyin, gecdir.
Murad (ağlamsınır): Nənə, bəs anam haçan gələcək? (Ağlayır).
Gülsüm: Ə kiri, yekə kişisən, heç sənə ağlamaq yaraşar? Anan
şəhərə işə gedib də. Axşama qayıdacaq. Gedək çay içək.
Axşamdır. Sevda elektrik qatarından düşüb evlərinə tərəf
addımlayır. Onun yorğun, əzgin görkəmi var. Əlindəki torlu
torbacıqda kartof və çörək vardır.
Gülsüm: Niyə belə gec gəldin?
Sevda (kartofa işarə ilə): Bununçun dayanmışdım.
Gülsüm kartofu su ilə dolu qazanın içinə atır. Odun üstünə qoyur.
Çörəyi doğrayıb masaya düzür.
…Qaranlıqdır. Gülsümlə Murad otaqda yorğanın altına girirlər.
Murad: Ana, bəs sən?
43
Sevda: Siz yatın, mən hələ işləməliyəm.
Gülsüm: Sən də yıxılıb yataydın, yorulmusan.
Sevda: Siz yatın, mən hələ işləməliyəm.
Gülsüm: Sən də yıxılıb yataydın, yorulmusan.
Sevda: Yox, sabaha bunu verməliyəm. Siz yatın.
Murad: Nənə, nağıl de.
Gülsüm: Biri vardı, biri yoxdu…
…Sevda çırağın zəif işığında işləyir. Plakat çəkir, səma və alışıb
yanan faşist təyyarəsi. Yerdən təyyarəyə atəş açan zenit topları.
Topçulardan biri sifətcə Kamilə oxşayır.
Gülsüm (nağılını pıçıltı ilə danışıb qurtarır): Göydən üç alma
düşdü, biri mənim, biri Gülsümün, biri də nağıl deyənin. Sevda işini
davam etdirir.
Gecənin zülməti. Yatmış kənd. Səssizlik təhlükə siqnalıyla
pozulur. Gülsüm dərhal gözlərini açır. Sevda cəld çırağı söndürüb.
Muradın yanına gəlir.
Gülsüm (pıçıltıyla): Sevda, bala, bəs deyirdin Hitler köpək
oğlunu öz yerinə qovublar.
Sevda: Yavaş, Murad ayılmasın. Yoxsa yenə bağrı yarılacaq.
Yəqin hərbi məşqdir.
Pəncərədən səmanı qayçılayan projektor şüaları görünür. X hərfi
şəklində haçalaşırlar. Siqnal şiddətlənəndə Murad diksinib oyanır.
Anasına sığınıb ağlayır.
Sevda (Onu sakit etmək üçün gülümsünür): Yat, yat, heç
utanmırsan? Nə olub ki? Axı sən evimizin kişisisən. Ağlama görüm,
biabır olduq. Göyə bax. Görürsən projektorlar nə qəşəng işıq salır.
Murad (hıçqıra-hıçqıra): Ana, faşistlər indi bomba atacaq. Nənə,
de də allaha ki, faşistləri öldürsün…
Sevda (gülərək): Nə danışırsan ədə faşistlər-zadlar nə gəzir.
Bunlar faşistləri çoxdan qırıb öldürüblər.
Murad: Kim öldürüb?
Sevda: Kim? Bizim əsgərlər. Sənin atan, baban, başqa əsgərlər,
əmilər. Bunu elə-belə öyrənmək üçün edirlər. Görürsən hər şey
qurtardı. Təhlükə siqnalı kəsilir. Murad hələ də göyü qayçılayan
projektor şüalarına baxır.
…Payız axşamı. Kərim babanın basdırdığı böyümüş alma
ağaclarının sarı yarpaqları tökülür. Külək bu yarpaqları havada
oynadır.
Dostları ilə paylaş: |