539
ŞAİRLƏR
Bataqlıq yer vardı şəhərdən kənar
Şairlər yaşardı burda bir zaman
Görüşəndə zorla gülümsərdilər
Etinasız süzüb bir-birin yaman.
İşıqlı gün bura əbəs doğurdu —
Bu qəmli, kədərli bataqlıq üstə.
Şairlər hey içər, hey işlərdilər
Səhərlər erkən də, gecə-gündüz də.
İçəndə yamanca dostlaşardılar,
Çərənləyirdilər atıb ədəbi
Halları pozulub səhərə yaxın
Yenə işlərdilər — küt və əsəbi.
Sonra çıxardılar komalarından
Qürub yanğınına baxmaq adına.
Qızıl hörüyünü təriflərdilər
Sərraf tək göz qoyub, keçən qadına.
Kövrəlib xoş dövran arzulardılar
Şairlərin hamsın bir-bir söyərək
Sonra tökərdilər acı göz yaşı
Göydə bulud görüb, yerdə tər çiçək
Beləcə yaşardı, şairlər, dostum,
Oxucum, yəqin ki, fikirləşirsən:
Sənin baş girrəyib gün keçirməyin
Min kərə yaxşıdır şair ömründən.
Yox, əziz oxucum, ey kor tənqidçim
Şairin dünyada var nəyi desən —
Buludu, hörüyü, xoşbəxt dövranı…
Amma sən bunları hardan biləsən.
540
Arvadından razı, özündən razı,
Qanunundan razı, günün keçir xoş.
Ancaq qanun-filan azdır şairə
O, dünya qəmindən olanda sərxoş.
Divarlar dibində ölsəm köpək tək
Həyat gömsə məni torpağa əgər
Biləcəm: üstümə Tanrı qar səpir
Alnımdan öpürlər dəli küləklər.
VELEMİR XLEBNİKOV
(1885-1922, rus şairi)
Axı mənə nə gərəkdi
İstədiyim bir çörəkdi
Bir azacıq süd də olar
Bir də ki, səma
Bir də — buludlar.
1922
İllər, adamlar, xalqlar
Su kimi axar
Gedər əbədi
Təbiətin aynasında
Ulduzlar — tor, bizsə — balıqlar
Allahlar da — kabuslar.
NİKOLAY QUMİLYOV
(1886-1921, rus şairi)
MƏN VƏ SİZ
Bilirəm sizlərə tay deyiləm mən
Başqa bir diyardan gəlmişəm bura
Xoşum gəlir qara zurna səsindən
541
Nəyimə gərəkdir mənim gitara
Salonlarda, məclislərdə heç olmaram
Əjdahaya, şəlaləyə, buludlara şer oxuram
Şəkillərdə ulduzları seyr eləyən, hey gözləyən
Cəngavər tək sevməyirəm
Səhralarda suya təşnə ərəb kimi sevirəm mən.
Yatağımda ölməyəcəm — başım üstə keşiş, həkim
Ayaq dəyməz çəngəllikdə ölüm təki.
Xaçpərəstlər cənnəti yəqin ki, təmiz olar
Amma mənim ora yox,
quldur cəhənnəminə
daha artıq meylim var.
HOKKU
Ceyran gözlü qız
Amerkana ərə gedib
Kolumb niyə kəşf etdi Amerikanı?
ALEKSEY KRUÇONIX
(1886-1968, rus şairi)
Dır bul şil
ubeşur
skum
vı so bu
r l ez
( Çevrilməsi imkansız bu Tşeri T olduğu kimi verirəm ki, ədəbiyyatda bu
sayaq "eksperimentlərdən" də xəbərimiz olsun — Tərcüməçinin qeydi)
542
ANNA AXMATOVA
(1889-1966 rus şairəsi)
İLHAM PƏRİSİ
Gecələr gəlişin gözləyən zaman
Bir tükdən asılır sanki həyatım
Nə şöhrət, nə gənclik, azadlıq, flian
Ondan asılıdır taleyim, adım
Gəldi, örtüyünü qaldırdı əli
Zillədi gözünü mənim üzümə
Dedim: "Cəhənnəm"i böyük Danteyə
Sənmi diqtə etdin, söylədi: bəli.
1924
İnsan öləndə portretlərində
dəyişir şəkli
Gözləri baxır tamam ayrı cür,
Dodağında gülüş tamam başqadır
Bir şair dəfnindən dönəndə evə
Mən o gün bu işin fərqinə vardım
Sonra neçə dəfə sınadım bunu
Bu fikrim hər dəfə təsdiq olundu.
1940
BORİS PASTERNAK
(1890-1960 rus şairi)
HAMLET
Uğultu kəsildi. Səhnəyə çıxdım
Yapışıb qapının çərçivəsindən
Eşitmək istərəm aqibətimi
Kiminsə uzaqdan gələn səsindən.
Min dürbin gözüylə zillənib mənə
Gecənin zülməti, zil qaranlığı
543
Əgər iqtidarın varsa, İlahi
Məndən uzaq elə bu yamanlığı.
Sənin tərs niyyətin xoşuma gəlir
Rolu da oynardım böyük həvəslə
Lakin indi başqa tamaşa gedir
Məni əvəz elə ayrı bir kəslə.
Yaxşı düşünüblər amma oyunu
Təkəm riyakarlıq dənizində mən
Labüddür yolun da qaçılmaz sonu
Həyat çöl deyil ki, keçib gedəsən.
1946
Başladığım zaman bilirdim məgər
Bu işin axırı belə olacaq?
Adamın qanını tökür sətirlər
Boğazın tutulub qanla dolacaq.
Mən belə peşədən olardım iraq
Bu cür zarafatı neynirdim axı?
Amma nə kövrəkdi, xoşdu ilk maraq
Ömrümün o erkən, o uzaq çağı.
Roma sayağıdır fəqət qocalıq
Nə nitq tələb edir, nə fənd, nə kələk
Bədii qiraət istəmir artıq
Doğrudan doğruya öləsən gərək.
Misra duyğulardan doğulan zaman
Qula əmr eləyir — bu şər, bu meydan
Və burda kəsilir sənətin səsi
Torpağın, taleyin gəlir nəfəsi.
1938
Dostları ilə paylaş: |