26
Dəniz: Dalğalar az qala qayığı çevirəcək. Dəniz dalbadal iki
qayığı sahilə vıyıldadıb atır. Adamlar qayıqlara tərəf cumurlar,
balıqçılara sahilə çıxmağa kömək edirlər.
İndi dənizdə ikicə qayıq qalıb. Gülsüm dəhşətlə sahilə atılan taxtalara
baxır — bu qayığın qırıqları və avar parçalarıdır.
Qadınlardan biri dəhşətlə qışqırır:
—Bu mənim ərimin qayığıdır. Mən tanıyıram. Ərimin qayığıdır.
Onun qışqırığına başqalarının səsi də qarışır. Arvadların ağlaması
dənizin nərəsinə qarışıb itir.
Gülsüm ağlayır. Sahildə o yan bu yana qaçır.
İri bir dalğa Əligilin qayığını amansızcasına sahilə tərəf aparır.
Biz nəhəng müdhiş bir qayanın qayığa yaxınlaşdığını görürük. Bizə
elə gəlir ki, qayıq qayanın deyil, qaya özü qayığın üstünə gəlir. Sanki
qaya bütün ağırlığı və zəhmiylə qayığın üstünə yıxılır. Dəhşətli bir
zərbə. Qayıqdan yalnız taxta-tuxta parçaları qalır. Sahildəki adamlar
dənizə girib balıqçıları xilas etməyə çalışırlar. Budur, balıqçılardan
birini çıxarırlar.
Gülsüm: Oğlum ordadır. Kamil, — deyə dəli kimi çığırır.
Yalvarıram, ayağınızın altında ölüm, qurbanınız olum, qurtarın.
Onları, Kamili… Əlini… Muradı…
Əlini sahilə çıxarırlar. O, huşunu itirmişdir. Başqa bir balıqçı
çətinliklə sahilə çıxır. Ətrafına boylanır və yoldaşlarına kömək etmək
üçün təzədən dənizə atılır.
Onu qayalara çırpmaq istəyən dalğalarla çarpışaraq Muradı və
Kamili axtarır.
Murad bir əliylə qayanın ucundan sallanıb qalıb. O biri əliylə
Kamili sallayıb. Hiss olunur ki, son qüvvəsi tükənməkdədir. Balıqçı
onlara tərəf atılır.
Murad son gücünü yığıb Kamili balıqçıya tərəf uzadır və həmin
anda qayadan dənizin girdabına yıxılır, dalğaların altında qalıb
görünməz olur, itir.
Balıqçı çətinliklə üzə-üzə Kamil sahilə çatdırır. Sahildəki adamlar
onun köməyinə çatırlar.
—Kamil, qurbanım olum, bala, — deyə Gülsüm oğluna tərəf
atılır. Qurban olum sənə — deyə balıqçıya tərəf dönür.
Balıqçı: — Onu Murad saxlamışdı. Murad orda qaldı, deyə dənizi
göstərir və yenidən dənizə atılır.
Gülsüm Kamili qucaqlayır, bağrına basır, öpür. Kamilin bərk-
27
bərk sıxılmış yumruğunun içində alışqan…
Balıqçılar qayaların ətrafında Muradı axtarırlar.
…Bəlkə bir saat keçib. Bəlkə daha artıq. Adamlar əvvəlki kimi
sahildə dayanıblar. Arvadlar, bərkdən ağlayır. Əli də başqa kişilərlə
birlikdə dənizdə Muradı axtarırlar.
Gülsüm Kamili bərk-bərk bağrına basıb dənizdən qoruyur.
Dənizdən kişilər çıxırlar. Onlar ağır-ağır başlarını yelləyirlər.
Daha heç bir ümid yoxdur.
Gülsüm: Yox, yox… Xaraba qalsın bu dəniz… Görüm onun
suyu qurusun. Dünya dağılsa da qoymaram bir də səni bu dənizə…
Sahil. Donub qalmış adamların kədərli görkəmləri — balıqçılar,
arvadlar, Əli, Gülsümlə Kamil.
Hamıdan bir qədər kənarda kiçik bir fiqur — donub qalmış
Solmaz…
…Aydın günəşli bir gün. Sakit dəniz. 16 il keçib. Dəniz xeyli
çəkilib, vaxtilə qayığın toxunub parçalandığı o dəhşətli qaya indi
quruda ləpədöyəndən çox uzaqda bir məsafədə sakit-sakit dayanıb.
Sahildə 23 yaşında şümal boylu qız dayanıb. Bu Solmazdır. O,
həyacanla dənizə baxır.
Kamera onun baxışlarının istiqamətində baxır… və biz dənizin
uzağında gah görünən, gah itən kiçik bir nöqtəni görürük. Kamera
bizi bu "nöqtəyə" yaxınlaşdırır və biz dənizdə çimən gənci indi
yaxından görürük. Bu, 23 yaşlı Kamildir.
O, üzüb çox uzağa getmişdir. Buradan sahildə dayanmış Solmazı
görmək olmur. İndi Solmaz da Kamili itirir və həyəcanla qışqırır.
—Kamil, ay Kamil, Kamil hey!…
Bəlkə Kamil bu səsi eşitdi. Bəlkə də yox, hər halda indi o sahilə
tərəf üzür.
Sahilə çıxır, təəccüblə Solmaza baxır.
—Sən burda neylirsən?
—Niyə belə uzağa gedirsən? Elə qorxurdum ki..
Kamil (bədənini dəsmalla silərək): Sakit havadır, nə olub ki…
Dalğa-zad yoxdur.
Solmaz (yavaşdan): Bu həmin o yerdir.
Kamil: Yox əşi, gör dəniz nə yaman çəkilib e.
Solmaz: Qayıq bax bu qayayla toqquşmuşdu. Mən lap yəqin
bilirəm.
Kamil başını qaldırıb qayaya baxır. Qayanın üstündəki rəsm:
28
avarçılar qayıqda: Və birdən sahildəki bu dinc qaya gərgin musiqi
akkordlarının sədası altında yenidən nə isə dəhşətli və müdhiş
görünür. Sanki o indicə Kamilgilin başına uçub onları xurd-xəşil
edəcək, əzəcəkdir.
Kamil (yavaşdan): Hə, yadımdadır. Deyəsən bax, bu yerdən
yapışmışdı.
Kamil başını qaldırır və birdən qayanın təpəsində oturub şəkil
çəkən qızıl görür.
Kamil təəccüblə qıza baxır.
Solmaz: Hər il bu gün bu qayanın yanına gəlirəm. Başqa adamlar
qəbiristanlığa gedən kimi.
Solmaz birdən diqqət edir ki, Kamil onu dinləmir.
Kamil: Kimdir bu?
Kim? Hə, o qızı deyirsən… Rəssamdır. Yayı bura gəlib işləməyə.
Dənizi çəkir. Gedək evə.
—Gedək.
Əlinin evi.
Gülsüm eyvandadır. Əli gəlir. O yorğun və qəmlidir. Əlindəki
zəmbil bom-boşdur.
Əli: Yenə bir şey çıxmadı. Bilmirəm mən qocalmışam, ya balıq
yoxa çıxıb.
Gülsüm: Yox, bu il hamı sənin günündədir. Qonşunun arvadı
deyir ki, əri…
Əli: Balıqçün indi gərək uzağa gedək. Mənim bu köhnə
qayığımla hara çıxacağam.
Solmazla Kamil kənd küçələriylə evə sarı gedirlər.
Solmaz: Axı sən niyə razılıq verdin?
Kamil: Ay hay, razılıq verdim? Əşi, mən özüm yalvarıb-
yaxarırdım. Dənizdə quyu qazmaq heç bilirsən nə deməkdir?
İnstituta girəndən istəyim-arzum elə bu idi də..
Kamil həmin alışqanı çıxarır, papirosunu odlayır.
Solmaz (Baxışlarını alışqandan ayırmadan, yavaşdan):
Rəhmətlik atam da dəniz neftçisi olmaq istədi.
Kamil: Hə, yazıq…
Solmaz (köksünü ötürür): İki-üç günə mən də gedirəm. (Pauza)
Bilirsən təklif eləyirlər ki, qalıb buradakı xəstəxanada işləyim.
Kamil papirosunu sümırür.
Solmaz: Mən bilmirdim ki, sən də işləməyə bura gələcəksən
Dostları ilə paylaş: |