www.vivo-book.com
529
Ġkinci yemək ortaya gələndə o, oğluna dedi:
– Norber, bu oğlan Jülyen Soreldir – hörmət və sevgini
ondan əsirgəmə. Onu təzəcə iĢə götürmüĢəm və əgər alınsa,
ondan ləyaqətli bir adam düzəltmək istəyirəm.
Sonra yanında oturan adama dedi:
– Bu mənim katibimdir, o “cela” sözünü iki “L” ilə
yazır.
Hamı Jülyenə tərəf baxdı, oğlan baĢda Norber olmaqla
hamıya təzim elədi, onun baxıĢları hamının xoĢuna gəldi.
Markiz, deyəsən, oğlanın hansı sahədə təhsil aldığını
qonaqlara demiĢdi, çünki onlardan biri o dəqiqə Horatsidən
söz saldı.“Horatsini yaxĢı bildiyimə görə mən Bezanson
yepiskopunun xoĢuna gəlmiĢdim, – Jülyen düĢündü. –
Görünür, bunlar baĢqa müəllif tanımırlar”.Həmin dəqiqədən
etibarən Jülyen özünü ələ aldı. Bu öz-özünə, çox asanca baĢ
verdi, çünki oğlan elə indicə özlüyündə qərar verdi ki,
madmazel de La-Molla heç vaxt qadın kimi baxa bilməz.
Seminariyadan sonra onun kiĢilərə olan hörməti büsbütün
itmiĢdi, bu adamlar onu elə-belə qorxuda bilməzdilər. Əgər
bu qonaq otağı belə par-par yanmasaydı, o özünü daha rahat
www.vivo-book.com
530
hiss edərdi. Bütün iĢ hərəsi səkkiz fut hündürlüyündə olan
iki iri güzgünün baĢındaydı – Jülyen həmsöhbətiylə Horatsi
barədə danıĢa-danıĢa özündən asılı olmayaraq tez-tez
güzgülərə baxır və özünü birtəhər hiss eləyirdi.
Oğlanın danıĢığı əyalət adamına görə elə də darıxdırıcı
deyildi. Onun gözəl gözləri vardı, aradabir cavab
verməyəndə utancaqlıqdan, bəzən də sevincdən gözləri daha
çox alıĢıb yanırdı. Bu imtahan nüfuzlu ziyafətə bir az rəng
qatmıĢ oldu.
Markiz Jülyenlə danıĢan adama hiss olunmadan iĢarə
elədi ki, oğlanı daha da bərk sıxıĢdırsın.
Görək, bu oğlan doğrudanmı nəsə bilir?” – markiz
düĢünürdü.
Jülyen cavab verərkən öz təsəvvürlərindən daha çox
danıĢır və danıĢdıqca oğlanın ağlı yox, – Parisdə insanların
hansı dildə danıĢdığını bilməyən adam üçün bu mümkün
deyildi – amma hansısa fikirləri ortaya çıxırdı, o, bu fikriləri
bir az naqolay, çox vaxt da yersiz ifadə etsə də, latınca əla
danıĢa bildiyi göz qabağındaydı.
www.vivo-book.com
531
Jülyenin həmsöhbəti Ġmzalar Akademiyasının üzvüydü
və təsadüfən bu adam latınca da bilirdi. O fərqinə vardı ki,
Jülyen klassikanı əla bilir və oğlanı qızarmağa məcbur
edəcəyindən çəkinmədən qəsdən dolaĢıq suallarla onu
çaĢdırmağa baĢladı.
Bu təkbətək döyüĢün təsirinə düĢən Jülyen necə
dəbdəbəli bir ziyafət salonunda olduğunu unudaraq,
həmsöhbətinin heç vaxt oxumadığı latın müəlliflər barədə öz
təsəvvürlərini danıĢmağa baĢladı.
Həmsöhbəti vicdanlı adam kimi gənc katibin bilgilərini
dəyərləndirdi.
XoĢbəxtlikdən söhbət Horatsinin varlı, yoxsa kasıb
adam olduğundan düĢdü – o heç bir qayğısı olmayan sevgi
adamı olaraq Ģeirlərini ancaq Molyer və Lafontenin dostu
ġapelğ kimi zövq üçünmü yazıb, yoxsa bəxtsiz saray Ģairi
olaraq, Lord Bayronun ittihamçısı Sauti kimi kralların
Ģərəfinə Ģeirlər qoĢaraq ələ baxaraqmı yaĢayıb?
Sonra söhbət Avqust və IV Georq zamanlarındakı
cəmiyyətlərdən düĢdü – hər iki dövrdə aristokratlar hər Ģeyə
qadir olub, amma Romada bu ona gətirib çıxarıb ki, sadə
www.vivo-book.com
532
hərbiçi olan Mesenat hakimiyyəti onların əlindən alıb,
Ġngiltərədəsə aristokratların hakimiyyəti IV Georqu tədricən
Venesiya doju vəziyyətinə qədər aparıb.
Bu söhbət naharın əvvəlində bərk darıxan markizi bir
az canlandırdı. Jülyen Sauti, lord Bayron, IV Georq kimi
müasirlərin adını eĢidəndə heç nə baĢa düĢmürdü – o bu
adları ilk dəfəydi ki, eĢidirdi. Amma söhbət Romadan
düĢəndə bu məsələləri Horatsinin, Marsialın, Tatsitin
əsərlərindən bilən Jülyen hamıdan məlumatlı olurdu və bu
heç kimin nəzərindən qaçmırdı.
Jülyen düĢünmədən bezanson yepiskopunun həmin
axĢam ona danıĢdıqlarını öz fikri kimi qələmə verdi ki, bu
da əməlli-baĢlı marağa səbəb oldu.
ġairlər barədə söhbət yekunlaĢanda ərini maraqlandıran
bütün Ģeylərdən təsirlənməyi özünə borc bilən markiza axır
ki, Jülyenə tərəf baxdı.
Markizanın yanında oturan akademik əyilib qadının
qulağına pıçıldadı:
– Bu abbatın yonulmamıĢ hərəkətlərinə baxmayın,
deyəsən, çox oxumuĢ adamdır.
www.vivo-book.com
533
Bu sözləri Jülyen də eĢitdi.
Belə hazır fikirlər markizanın xoĢuna gəlirdi; o, Jülyenə
münasibətdə bu yanaĢmanı tətbiq elədi və akademiki dəvət
etdiyi üçün özünü təriflədi.“Bu adam cənab de La-Mollun
kefini açdı”, – qadın düĢündü.
III
ĠLK ADDIMLAR
Göz işlədikcə uzanan, parlayan alovlarla örtülü bu
düzəngah, ucsuz-bucaqsız izdiham məni kor eləyir. Bir Allah
Dostları ilə paylaş: |