Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
589 nəĢrə nifrət eləyirdi – o, bu qəzeti oxumayacağına and içmiĢdi və hər gün bu barədə danıĢırdı. Jülyen buna gülürdü. Zəmanənin gərdiĢindən narazı olan Jülyeni məcbur eləyirdi ki, ona Tit Liviydən nəsə oxusun. BirbaĢa latıncadan edilən improvizəli tərcümə onun xoĢuna gəlirdi. Bir dəfə markiz oğlana onun nifrət elədiyi ifrat nəzakətli tərzdə bir müraciət elədi: – Əziz Sorel, icazə verin, sizə bir mavi frak hədiyyə edim. Nə vaxt onu geyinib, yanıma gəlsəniz, mən elə biləcəm ki, siz qraf Retsanın balaca qardaĢı, yəni mənim yaxın dostum olan hersoqun oğlusunuz. Jülyen məsələnin nə yerdə olduğunu tam baĢa düĢməsə də, həmin axĢam mavi frakı geyinib, markizin otağına gəldi. Markiz onunla elə rəftar elədi ki, sanki Jülyenlə eyni təbəqədən idilər. Jülyen əsl nəzakətin necə olduğunu anlayacaq qədər həssas adam idi, amma onun çalarları barədə elə də geniĢ təsəvvürü yox idi. www.vivo-book.com
590 Markizin bu hoqqasına qədər oğlan düĢünürdü ki, ağasının ona indiyə qədər göstərdiyi hörmətdən artığını göstərmək mümkün deyil. “Bu nə istedadlı adamdı!” – Jülyen düĢündü. Oğlan qalxıb getməyə hazırlaĢanda markiz ayağındakı podaqra ağrıları səbəbindən onu yola salmadığına görə üzr istədi. Bu qəribə hərəkət Jülyeni düĢünməyə məcbur elədi. “Bəlkə o məni ələ salır?” – öz-özündən soruĢdu. O məsləhətləĢmək üçün abbat Pirarın yanına getdi. Pirarsa öz növbəsində onunla markiz qədər nəzakətli olmadı, cavab olaraq da nəsə burnunun altında donquldandı və söhbəti dəyiĢdi. Səhəri gün Jülyen səhər tezdən qara kostyumunu geyinib, imzalanacaq məktublarla dolu qovluğu qoltuğuna vuraraq, markizin yanına getdi. Markiz onunla baĢqa cür davrandı. Dünən, mavi frakda gələndə gördüyü nəzakətsə tamam fərqliydi. – Əgər siz xeyirxahlıq göstərib, bu qocaya baĢ çəkəndə çox darıxmırsınızsa, mənə öz həyatınızdakı əyləncələrdən www.vivo-book.com
591 danıĢın. Amma tam səmimi olun və hekayətinizi aydın və əyləncəli eləməyə çalıĢın. Çünki insan əylənməyi bacarmalıdır – markiz dedi. – Əslinə qalsa, həyatda ən maraqlı Ģey də elə budur. Ġnsan hər gün müharibədə həyatımı xilas edə, ya da hər gün mənə bir milyon frank hədiyyə edə bilməz. Amma indi Rivarol burada, mənim kürsümün baĢında otursaydı, darıxmaqdan canımı qurtarar və nə qədər əylənərdim. Mən Hamburqda, mühacirətdə olanda, onunla elə tez-tez görüĢürdüm ki... Və markiz Jülyenə Rivarol və dördlükdə görüĢən baĢqa hamburqlularla bağlı bir neçə lətifəsayaq hadisə danıĢdı. Sıradan
bir abbatcığazın həmsöhbətcilliyilə kifayətlənməyə məcbur olan cənab de La-Moll, onu necəsə hərəkətə gətirmək istəyirdi. O, Jülyenin qürurunu zədələməyi bacardı. Jülyen özündən gerçək tələb olunduğunu görüb, iki dəhĢətli gerçəkdən – markizin nifrət elədiyi bir tarixi Ģəxsiyyətə pərəstiĢ etdiyindən və dinə inanmadığından baĢqa hər Ģeyi açıq danıĢdı. Onun Ģevalye de Bovuaziylə dueli lap yerinə düĢdü. Oğlanı Sent-Onore tərəfdəki kafedə söyən www.vivo-book.com
592 faytonçu məsələsini eĢidəndə markiz gülməkdən uğunub getdi.
Bu saatlar ağayla iĢçisi arasındakı tam səmimiyyət vaxtlarıydı. Oğlanın özünəməxsus xasiyyəti markizə çox maraqlı gəldi. Əvvəlcə danıĢdıqları gülməli Ģeylə onu əyləndirirdi, amma sonra markiz fikrə getdi və Jülyen barədə olduğu yanlıĢ qənaətləri bir-bir düzəltməyə baĢladı. “BaĢqa kəndçilər Parisə gələn kimi, buranın hər Ģeyinə heyran qalırlar. Amma bu hər Ģeyə barmaqarası baxır. O birilərinin heyranlığı aĢıb-daĢır, amma bunda bir damcı da heyranlıq yoxdu. Ancaq axmaq adamlar bu cavan oğlanın axmaq olduğunu düĢünə bilər”. Havanın olduqca Ģaxtalı keçməsi səbəbindən markizin podaqrası bir neçə ay çəkdi. “Axı insanlar bəzən xırda, maraqlı Ģeylərə bağlanırlar? – markiz özü-özünə təskinlik verirdi. – Əgər mən də bu abbata bağlanmıĢamsa, bundan niyə utanmalıyam ki? Bu oğlanın özünəməxsus xasiyyəti var. Mən onunla oğlum kimi rəftar eləyirəm, burada nə var ki? Burada utanmalı nə var www.vivo-book.com
593 axı? Əgər bu iĢ uzansa, vəsiyyətnaməmdə bir brilyant, beĢ yüz luidor artıq qeyd olunacaq, vəssalam”. Oğlanın möhkəm xasiyyətinə yaxĢı bələd olandan sonra markiz ona gündə bir neçə iĢ tapĢırırdı. Jülyen dəhĢətlə fərqinə varırdı ki, əyan hər gün ona dünənkinə zidd tapĢırıq verir. Bu məsələ, Jülyeni olduqca çətin vəziyyətə sala bilərdi. Ġndi o, markizin yanına iĢ dalınca gələndə, özüylə bir qeyd kitabı gətirir, onun qərarlarını kitaba qeyd edir və markizə qol çəkdirirdi. Daha sonra Jülyen bir adam tutdu və həmin adam bütün qərarları yazaraq, kitaba əlavə eləyirdi. Bu iĢ əvvəlcə markizə olduqca darıxdırıcı və mürəkkəb görünürdü. Amma cəmi iki ay keçəndən sonra o bu iĢin nə qədər vacib olduğunu baĢa düĢdü. Daha sonra Jülyen ona təklif elədi ki, bankdan özünə bir nəfər də hesabdar götürsün və gəlirlər, Jülyenin nəzarəti altında olan torpaqlara görə baĢa gələn xərclər barədə ikili hesablama aparsın. Bu tədbirlər markizə öz iĢlərini elə aydınlaĢdırdı ki, indi öz pullarını özü sərmayə kimi istifadə edə bilirdi. Əvvəllər o
Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|