www.vivo-book.com
604
məktubunu markizə oxuyanda, markiz gülməkdən uğunub
getmiĢdi.
Cənab ġolen bu yerə təyin olunan kimi, Jülyen bildi ki,
departamentin deputasiyası artıq həmin yeri məĢhur
riyaziyyatçı cənab Qro üçün istəyib. Bu alicənab adamın
ildə min dörd yüz frank gəliri vardı, bunun da altı yüz
frankını kontorun mərhum rəhbərinin ailəsinə verirdi ki,
onlar birtəhər dolana bilsin.
Jülyen nə elədiyini baĢa düĢəndə sarsıldı. Bəs bu ailə
indi neyləyəcək? Bunu fikirləĢəndə onun ürəyi sıxıldı.
Sonra öz-özünə dedi:
– BoĢ Ģeydi hamısı! Əgər uğur qazanmaq istəyirəmsə,
hələ çox ədalətsizlik eləməli olacağam. Amma gərək belə
Ģeyləri kövrək sözlərlə ört-basdır eləyə bilim. Yazıq cənab
Qro! Ordenə layiq olan adam odur. Amma bu ordeni mən
almıĢam, odur ki, onu mənə verən hakimiyyətin ruhuna
yaxın addımlar atmalıyam.
www.vivo-book.com
605
VIII
ĠNSANI FƏRQLƏNDĠRƏN CƏHƏT HANSIDIR?
Dili-ağzı qurumuş cin dedi:
– Sənin suyun mənim ürəyimin yanğısını söndürmədi.
Quyu dedi:
– Axı mən Diyarbəkirin ən soyuqsulu quyusuyam.
Pelliko
Bir dəfə Jülyen Sena çayı sahilindəki gözəl Vilkye
mülkündən qayıdırdı. Cənab De La-Moll bura xüsusi diqqət
ayırırdı, çünki həmin ərazi onun torpaqları arasında bir
zamanlar məĢhur Bonifas de La-Molla aid olan yeganə yer
www.vivo-book.com
606
idi. Oğlan evə çatanda Giyer adalarından gələn markizanı və
onun qızını gördü.
Jülyen indi əsl dendiydi, o artıq Parisdə yaĢamaq
bacarığının bütün sirlərinə vaqif olmuĢdu. Oğlan madmazel
de La-Molla cazibədar bir soyuqluqla davranırdı. Qızın bir
vaxtlar onun atdan necə yıxıldığı barədə elədiyi sorğu-sual
sanki birdəfəlik yadından çıxmıĢdı.
Madmazel de La-Molla elə gəldi ki, Jülyenin boyu
uzanıb və rəngi ağarıb. Onun geyimində, özünü
aparmağında indi heç bir əyalət izi yox idi, amma danıĢıq
tərzində nəsə yad bir Ģey vardı: oğlanın nitqində hələ də
ciddilik və xoĢrəftarlığın qədəri artıq idi. Bir sözlə, bu ağıllı
cəhətlərinə baxmayaraq, ona xas olan qüruruna görə, Jülyen
əmrə tabe olan insan təsiri bağıĢlamırdı. Sadəcə, hiss
olunurdu ki, oğlan hər Ģeyə həddən artıq ciddi yanaĢır.
Amma bu da vardı ki, o, ağzını açan kimi, dediyindən
dönməyəcək adam olduğunu baĢa düĢmək olurdu.
– O, yüngüllük sarıdan bir az əziyyət çəkir, amma ağlı
yerindədi – atasının oğlana orden verməyini lağa qoyarkən,
www.vivo-book.com
607
madmazel ona dedi. – QardaĢım düz il yarımdı bu ordenin
həsrətindədi. Özü də de La-Moll ola-ola!
– Hə, amma Jülyen qəfil ağıl nümayiĢ etdirməyi
bacarır. Sizin bəhs etdiyiniz de La-Molldasa bu yoxdur.
Markizə hersoq Retsin gəliĢini xəbər verdilər.
Qəfildən Matildanın ürəyi sıxıldı. O özünü yenə qızıla
tutulmuĢ qədim ev avadanlığının, atasının darıxdırıcı
qonaqlarının arasında gördü. Parisdə yaĢayacağı darıxdırıcı
axĢamlar yenə gözünün qarĢısına gəldi. Amma Giyer
adalarında olarkən Paris üçün necə darıxmıĢdı!
“Axı mənim hələ cəmi on doqquz yaĢım var! – qız
düĢündü. On doqquz yaĢ da, bu qızılı cildli cəfəngiyatda – o
özünün Provansa səfəri ərzində qonaq otağına yığılmıĢ
doqquzcildlik Ģeir kitabına baxdı – deyilən kimi, həyatın ən
xoĢbəxt çağı olmalıdı”.
Bədbəxtlikdən o, bütün bu cənab de Kruazenualardan,
de Kelyuslardan, de Lyuzlardan və baĢqalarından qat-qat
ağıllıydı. Qız bu adamların ona gözəl Provans səmalarından,
www.vivo-book.com
608
poeziyadan, gözəl Cənubdan və min cür Ģeylərdən necə
üyüdüb-tökəcəklər təsəvvür eləyirdi.
Onun gözəl gözlərində dəhĢətli bir darıxmaq hissi,
bundan daha pisi, nəsə xoĢ bir Ģey tapmaq ümidsizliyi
parladı və nəzərlərini Jülyenin üstündə saxladı. Bu oğlan heç
olmasa baĢqaları kimi deyildi.
– Cənab Sorel, – o, kübar təbəqəyə mənsub olan cavan
qadınların tələsik və özündə heç bir qadınlıq daĢımayan
ahəngində dedi, – siz bu axĢam cənab Retsin ziyafətində
olacaqsınızmı?
– Madmazel, mən hələ hersoqa təqdim edilmək Ģərəfinə
nail olmamıĢam (adama elə gəlirdi ki, bu sözlər və titulu dilə
gətirmək əyalətdən gələn gəncə əzab verirdi).
– O qardaĢımdan xahiĢ eləyib ki, sizi də ziyafətə
gətirsin. Əgər ziyafətdə olsanız, mənə Vilekyedəki mülkdən
danıĢarsınız. Biz yazda ora getməyi düĢünürük. Bilmək
istəyirəm ki, ordakı qəsr yaĢamaq üçün yarayırmı və oraların
mənzərəsi doğrudanmı eĢitdiyimiz qədər gözəldi? Axı çox
vaxt təriflərlə gerçək üst-üstə düĢmür.
Jülyen cavab vermədi.
www.vivo-book.com
609
– QardaĢımla ziyafətə gələrsiniz, – qız soyuq səslə
əlavə elədi.
Jülyen hörmətlə təzim elədi. Sonra düĢündü:
“Deməli, mən hətta ziyafətdə də bu ailənin üzvlərinə
hesabat verməliyəm. Axı mənə maaĢı da buna görə verirlər
ki, onların iĢlərini idarə eləyim. Allah bilir, o mülkdən
danıĢanda ya atanın, ya da ana ilə oğulun maraqlarına zidd
olan nə deyəcəm? Axı bura əsl mütləq hökmdar qəsridi.
Burada gərək həm axırıncı adam olmağı bacarasan, həm də
heç kimin sənə rəhmi gəlməsinə səbəb verməyəsən”.
“Bu zəhlətökən qız heç xoĢuma gəlmir. – Rəfiqələrinə
təqdim etmək üçün anasının çağırdığı madmazelin arxasınca
baxan Jülyen düĢünürdü. – Bu qız dəbin fövqündə
dayanmaq istəyir, donuna bax, az qalır çiynindən sürüĢüb
düĢsün. Özü də üzünün qanı səfərdən əvvəlki vaxtlarda
olduğundan da çox qaçıb. Saçları da tamam rəngsizdi, az
qala ağappaqdı. Burdan baxanda, saçlarının dibi görünür.
Amma ədasına bax. SalamlaĢanda gözlərində elə bir ifadə
olur ki, elə bil çar qızıdı!”
Dostları ilə paylaş: |