Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
665 Mən onun gözəlliyinə pərəstiş edir, amma ağlından qorxuram... Merite
Əgər Jülyen Matildanın gözəlliyini dağ baĢına qaldırıb, ulu babalarından əxz elədiyi və ona tez-tez göstərdiyi yekəxanalığa qəzəblənmək əvəzinə, qonaq otağında baĢ verənlərə diqqət yetirsəydi, qızın ətrafdakıların üzərində olan hakimiyyətinin səbəbini baĢa düĢərdi. Əgər kimsə madmazel de La-Mollun qəzəbinə tuĢ gələ biləcək bir hərəkət eləsəydi, qız nəzakət qaydalarını pozmadan o adamı elə incə və dəqiq bir zarafatla cəzalandırardı, elə bərk yaralayardı ki, ağrısı gündən-günə daha da artar və yara almıĢ adam bunu unuda bilməzdi. Bu yara tədricən insanın izzəti-nəfsi üçün dözülməz bir Ģeyə çevrilərdi. Ailədə çox adamın can atdığı Ģeylər ona maraqlı deyildi, qız həmiĢə inanılmaz dərəcədə soyuqqanlı olmağı bacarırdı. Aristokrat salonlarında yaxĢı bir Ģey varsa, bu da ordan çıxandan sonra
www.vivo-book.com
666 məclis barədə kiminsə yanında bir-iki kəlmə demək imkanıdır, vəssalam. Fikirdən söhbət gedə bilməz, ifadələr boĢ və maraqsız, o qədər banal olur ki, riyakarlıq həddini belə keçmiĢ olur – bütün bunlar adamın ürəyini bulandırır. Nəzakət, ancaq nəzakət burda ləyaqətli bir Ģey hesab olunur, amma bu da yalnız ilk vaxtlar belədir. Jülyen bunu bir müddət yaĢadığı heyranlıqdan sonra baĢa düĢdü. “Nəzakət, – oğlan öz-özünə deyirdi – ədəbsiz hərəkətlərlə qarĢılaĢanda yaranan qıcıqlanmanı içində dəf etməkdən baĢqa bir Ģey deyil”. Matilda tez-tez darıxırdı; bəlkə də o, tamam baĢqa yerdə də beləcə darıxardı. Belə vaxtlarda kimisə zəhərləyəcək söz tapmaq ona əsl həzz və əyləncə yaĢadırdı. Hörmətli ata-anasından, akademik və onun qarĢısında dili dolaĢan baĢqa beĢ-altı ahıl adamdan daha əyləncəli olan adamlarla daha qəddar zarafatlar eləyə bilsin deyə o, markiz de Kruazenuaya, qraf de Kelyusa və daha iki-üç nəfər yüksək səviyyədə ləyaqətli gəncə ümid verirdi. Bu adamlar ancaq onun kinayələrinə hədəf olmağa yarayırdılar. Təəssüflə qeyd etməliyik ki, – axı biz Matildanı sevirik, – qız bu gənclərdən birindən məktub alır və hərdən bu www.vivo-book.com
667 məktublara cavab yazırdı. Bunu da tezcə deyək ki, bu qız müasir cəmiyyətin əxlaq qaydalarında bir istisnaydı. “Ġsanın Ürəyi” kimi aristokrat monastırın tələbələrini nədə olsa da, əxlaqlarının kəm-kəsirli olmasında ittiham eləmək olmaz. Bir dəfə markiz de Kruazenua Matildaya qızın bu yaxınlarda ona yazdığı ehtiyatsız bir məktubu qaytardı: belə müdrikcəsinə ehtiyatlı hərəkət eləməklə, o, münasibətlərdə bir az irəliləmək istəyirdi. Amma bu yazıĢmada Matildanı həvəsləndirən tək Ģey elə çılğınlıq idi. Risk eləmək onun xoĢuna gəlirdi. Bu hadisədən sonra qız düz ay yarım onunla danıĢmadı. Bu gənclərin yazdıqları məktublar qızın xoĢuna gəlirdi, amma həmin məktubların hamısının bir-birinə oxĢadığını deyirdi. Eyni dərin, eyni dərəcədə ovuna bilməyən sevginin eyni cür izharı. – Onların hamısı eyni adamlardı, qorxu və hədənin nə olduğunu bilməyən, elə bu saat Fələstinə getməyə hazır olan cəngavərlərdi – o, xalası qızına deyirdi. – Bundan daha dözülməz nə ola bilər? Deməli, mən ömrüm boyu belə məktublar alacağam? Axı bu cür məktubların üslubu iyirmi www.vivo-book.com
668 ildən bir dəbə düĢən məĢğuliyyətlərə görə dəyiĢir. Doğrudur, Ġmperiya vaxtlarında məktublar indiki qədər maraqsız deyildi. O vaxt kübar cəmiyyətin gəncləri həqiqətən hansısa böyük bir iĢi ya müĢahidə eləyir, ya da həyata keçirirdilər. Mənim əmim hersoq N. Vaqram yaxınlığındakı döyüĢdə iĢtirak edib. Matildanın xalası qızı, madmazel Sent-Eridite dedi: – Qılıncla adamları doğramaq üçün ağıl nəyə lazımdı ki? – Əlinə qılınc alan, elə bu barədə danıĢır. – Burda nə var? Bu söhbətlər mənim xoĢuma gəlir. Əsl savaĢda, on min əsgərin yollandığı Napoleon savaĢında iĢtirak etmək əsl cəsurluq göstəricisidir. Təhlükənin üzünə dik baxmaq mənəviyyatı ucaldır, adamı mənim bədbəxt pərəstiĢkarlarımın yoluxduğu darıxmaq bəlasından xilas edir. Darıxmaqsa elə yoluxucudur ki! Nəsə qeyri-adi bir iĢ görmək onlardan hansının ağlına gələ bilər ki? Onlar mənimlə evlənmək istəyirlər – bəh-bəh, necə də böyük Ģücaətdir! Mən varlıyam, atam onların kübar cəmiyyətdəki yerlərini möhkəmləndirəcək! Ah, kaĢ ki, atam mənə daha maraqlı bir adam tapaydı! www.vivo-book.com
669 Gördüyünüz kimi, Matildanın yeni, aydın, maraqlı düĢüncə tərzi danıĢıq tərzinə də təsir eləyirdi. Tez-tez elə olurdu ki, onun dediyi bir söz ədəb-ərkanlı dostlarını Ģillə kimi tuturdu. Əgər Matilda Parisin birinci gözəli kimi ad çıxarmasaydı, əgər onların hamısı Matildayla evlənmək istəməsəydilər, ona qadın incəliyinə çox da yaraĢmayan bəzi kəlmələrdən istifadə etdiyini irad tutardılar. Qızsa öz növbəsində Bulon meĢəsində qaynaĢan bu nəzakətli kavalerlərlə çox qəddarca davranırdı. O, gələcəyə dəhĢət hissiylə deyil – bu, ifrat dərəcədə güclü hiss olardı – bu yaĢda az rast gəlinən iyrənmə hissiylə baxırdı. O nə istəyə bilərdi? Qızın hər Ģeyi vardı: var-dövlət, əsil-nəcabət, ağıl, gözəllik – bunu hamı durmadan ona təkrarlayırdı və elə özü də bilirdi ki, tale ondan heç nə əsirgəməyib. Sen-Jermendəki ən görkəmli varis qız bu fikirlərə dalan vaxtı qəfildən hiss elədi ki, Jülyenlə gəzintilər onun xoĢuna gəlir. Qüruru ona əzab verirdi: qız bu sadə kəndçi oğlanın ağlının çevikliyindən heyrətə gəlirdi.
Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|