Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
820 lələyini kağızın üzərində gəzdirirdi. – Sərrast deyilmiĢ bircə kəlmə sözlə o bu hoqqabazın iyirmi oyununu puç eləyə bildi”. – Biz yeni hərbi hücumlar məsələsində təkcə yadellilərə ümid ola bilmərik, – markiz arxayınlıqla deyirdi. “Qlob”a çılğın məqalələr yazan bu gənclik bizə üç-dörd min cavan komandir verə bilər. Bəlkə də onların arasından bu dəfə daha alicənab olacaq Kleberlər, QoĢlar, Jurdanlar, PiĢeqryular çıxacaq. – Biz onu Ģöhrətlə təmin etmək barədə düĢünmədik, – iclas sədri dedi. – Onun adını əbədiləĢdirmək lazım idi. – Axır ki, Fransada iki partiya olmalıdı, biz buna çalıĢmalıyıq – markiz de La-Moll davam elədi. – Amma bu partiyalar təkcə fərqli adlarına görə deyil, qətiyyətlərinə, dəqiq sərhədlərinə görə fərqli partiyalar olmalıdır. Biz kimi əzməli olduğumuzu müəyyən eləməliyik. Bir tərəfdən jurnalistlər, seçicilər, bir sözlə ictimai rəy – gənclik və onlara heyran olanlar var. Hələ ki, onlar boĢ-boĢ sözlərlə özlərini ovutsunlar, cənablar, üstünlük bizim əlimizdədir. Biz büdcəni idarə edirik. www.vivo-book.com
821 Onun sözünü yenə kəsdilər. – Siz, cənab, – markiz de La-Moll onun sözünü kəsən adama olduqca təmkin, nəzakət, amma təkəbbürlə müraciət elədi, – əgər mənim sözlərimdən inciyirsinizsə, onda, deməli, büdcəni idarə eləmirsiniz, sadəcə, ildə dövlət büdcəsindən qırx min frank yeməklə məĢğulsunuz. YaxĢı cənab, bir halda ki, siz məni buna məcbur edirsiniz, mən çəkinmədən sizi nümunə göstərmə cəsarətini özümdə taparam. Sizin Müqəddəs Lüdovikin arxasınca xaç yürüĢünə çıxan möhtərəm əcdadlarınız kimi, siz bu yüz iyirmi min frankın qarĢılığında qarĢımıza ən azı bir alay çıxartmalıydınız. YaxĢı, heç olmasa, bir qoĢun, heç olmasa yarım qoĢun, yaxĢı, heç olmasa, hərbi məqsədlər uğrunda ölümü gözə alan əlli nəfər. Bəs hanı sizin adamlarınız? Sizin təkcə xidmətçiləriniz var ki, onlar da üsyan olacağı təqdirdə qorxudan özləri sizi öldürərlər. Taxt-tac, kilsə, zadəganlıq – əgər siz zəhmət çəkib, hər departamentdə əlli nəfər sadiq əsgərdən ibarət dəstə saxlamasanız, bunların hamısı sabah bir günün içində məhv ola bilər, cənablar. Özü də mən təkcə fransız Ģücaətiylə deyil, həm də ispan möhkəmliyilə sadiq www.vivo-book.com
822 əsgərlərdən danıĢıram. Bu adamlardan yarısını bizim oğullarımız, bacılarımızın, qardaĢlarımızın oğulları, bir sözlə, zadəgan oğulları təĢkil eləməlidi. Onlardan hər birinin də yanında min səkkiz yüz on beĢinci il təkrar olunacağı təqdirdə ancaq baĢlarına üçrəngli kokard qoyub, boĢ-boĢ danıĢacaq meĢĢan gənci deyil, Katelino kimi təmizürəkli, sadə bir kəndli balası olmalıdı. Bizim zadəgan oğullarımız onların hamisi olmalıdı, hətta daha yaxĢı olardı ki, onlar süd qardaĢı olsunlar. Qoy bizlərdən hər birimiz hər bir departamentdə beĢ yüz nəfərdən ibarət bir dəstə saxlamaq üçün illik gəlirinin beĢdə birini sərf eləsin. Bunu eləyəndən sonra xarici hücumlar barədə cəsarətlə fikir yürütmək olar. Yadelli əsgər hər departamentdə beĢ yüz nəfər silahlı dostunun olduğunu bilməsə, o heç vaxt Dijona qədər də gedə bilməz. Nə qədər ki, siz əlinə silah götürüb, Fransanın qapılarını onların qarĢısında açmağa hazır olan iyirmi min zadəganın olduğunu əminliklə deyə bilmirsiniz, əcnəbi krallar sizə qulaq asmayacaqlar. Deyəcəksiniz ki, bu – ağır öhdəlikdir. Amma cənablar, nəzərə alın ki, bu bədəli ödəməklə biz özümüzü xilas eləyirik. Ġndi biz zadəganlarla www.vivo-book.com
823 azad mətbuat arasında ölüm-dirim müharibəsi gedir. Qərar verin – siz ya zavod sahibi, ya kəndli olmalı, ya da əlinizə silah almalısınız. Əgər çəkingənlik sizi rahatladacaqsa, çəkinin, amma mən sizə axmaq olmayıb, gözlərinizi açmağı məsləhət görürəm. Yakobin mahnısında deyilən kimi “batalyonlarda düzlənin” – sizə ancaq bunu deyə bilərəm. Belə olanda, monarxiya sütunları üçün qaçılmaz təhlükə olduğunu hiss eləyən Qustav Adolf öz malikanəsindən üç yüz lye uzağa atılıb, Qustavın protestant knyazları üçün elədiklərini sizin üçün eləyər. Yoxsa əllərinizi əllərinizin üstünə qoyub, boĢ-boĢ söhbət eləmək sizin xoĢunuza gəlir? Aradan beĢ yüz il keçəcək və Avropada ancaq respublikalar və prezidentlər olacaq, bircə nəfər kral da qalmayacaq. Bu dörd hərflə K-R-A-L-la birlikdə kilsə xadimləri və zadəganlar da yer üzündən silinəcək. Onda biz çoxluğun qarĢısında əzilib-büzülən namizədlərə baxıb xoĢhal olacağıq. Bu dəqiqə Fransada hamının tanıyıbsevdiyi məĢhur generalın olmadığı, Avstriya və Prussiya alayında barıt iyləyən əlli nəfər unter olduğu halda bizim ordumuzun kralın taxt-tacını qorumaq üçün əldən-ayaqdan getdiyi www.vivo-book.com
824 barədə çox çərənləmək olar. Xırda burjuaziyadan çıxmıĢ iki yüz min gənc müharibə arzusundadır. – Bu qədər acı həqiqət bəs eləmədimi? – deyəsən, ruhani zümrəsində xüsusi hörməti olan vacib bir Ģəxs təkəbbürlə onun sözünü kəsdi. Cənab de La-Moll əsəbiləĢmək əvəzinə, onun üzünə gülümsədi və bu Jülyenə olduqca qəribə göründü. – YaxĢı, bu qədər acı həqiqət bəsdi, gəlin nəticə çıxaraq, cənablar. Qanqrenli ayağı kəsilməli olan adam öz cərrahına ayağının tamam sağlam olmasını iddia eləməyinin heç bir xeyri yoxdur. Ġfadəmə görə məni bağıĢlayın, cənablar – alicənab hersoq da bizim cərrahımızdır. – Axır ki, o mətləb üstünə gəldi, – Jülyen düĢündü. – Deməli, bu gecə mən birbaĢa ..... gedirəm?
XXIII
Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|