Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
881 üslubunun mənə məktub yazan baĢqa cavanlardan olduqca fərqlənməsidir. Bu cavan din xadiminin məktubundakı ali əxlaqı, dərin ciddiyyəti və qəti əminliyi görməzdən gəlmək olmaz. Onda, sözün əsl mənasında Massilyon ləyaqəti var.
XXVII
ƏN YAXġI DĠNĠ RÜTBƏLƏR
Xidmətlər? Ġstedad? Ləyaqət? BoĢ Ģeydi! Hansısa təriqətə mənsub olmaq lazımdır...
Telamax Əvvəl-axır Fransa kilsəsinin ən ali mərtəbələrini müəyyənləĢdirəcək bu qadının təsəvvüründə indi yepiskop rütbəsi Jülyenlə uyğunlaĢırdı. Amma Jülyen bunu bilsəydi, çətin ki, sevinərdi: indi o hansısa məqsədi düĢünəcək halda
www.vivo-book.com
882 deyildi. Onun bütün fikri-zikri öz dərdinin yanında idi, ətrafdakı hər Ģeysə bu dərdi daha da artırırdı: məsələn, indi öz otağı ona dözülməz bir yer kimi gəlirdi. AxĢamlar o əlində Ģamdan içəri girəndə, oğlana elə gəlirdi ki, otağındakı hər balaca əĢya, hər bəzək səsini baĢına atıb, ona baĢındakı bəlanın xırdalıqlarını qəddarlıqla təsvir edir. Bu axĢam o öz otağına girəndə, çoxdan hiss eləmədiyi bir həvəslə öz-özünə dedi: – Hə, bu axĢam mən məcburi günahımın cəzasını çəkməliyəm. Ümid eləyirəm ki, ikinci məktub birincisi qədər darıxdırıcı olmayacaq. Amma ikinci məktub birincidən də darıxdırıcı idi. Oğlanın üzünü köçürdüyü mətn ona elə mənasız göründü ki, məktubun axırında o artıq sözləri oxuyub, məğzinə varmadan, mexaniki yazırdı. “Bu məktub öz bərbəzəkliyilə hətta diplomatiya müəllimimin mənə Londonda zorla üzünü köçürtdüyü Müntersk traktatının rəsmi məqalələrini də üstələyir”.
www.vivo-book.com
883 Bunu düĢünəndə onun yadına don Diyeqo Bustosa qaytarmalı olduğu məktublar – xanım de Fervakın məktubları düĢdü. Oğlan onları axtarıb tapdı: açığı, bu məktublar da mənasızlıq sarıdan rus əyanının yazdıqlarına çox oxĢayırdı. Məktublarda aləm bir-birinə dəymiĢdi! Bu məktubları yazan adam eyni anda nə qədər söz demək istəmiĢ və heç birini deməmiĢdi. “Bu nə üslubdur, ilahi! – Jülyen düĢündü. – Fanilik, ölüm, əbədiyyət barədə bu dərin mülahizələrin kökündə gülünc görünmək kimi məzlumca qorxudan savayı heç nə yoxdur”. Burada qısaca məzmununu verdiyimiz monoloq iki həftə idi ki, davam edirdi. Axirət dünyasına verilən qarĢılıqlı Ģərhlərə oxĢayan məktubların üzünü köçürəndə yuxulamaq, səhəri gün hüznlü görkəmlə bu məktubları aparıb çatdırmaq, heç olmasa Matildanın donunu görmək ümidi ilə atı tövləyə aparmaq, iĢləmək, əgər xanım de Fervak həmin gün de La- Molların qəsrinə gəlibsə, axĢamlar Operada görünmək – Jülyenin həyatı bu ahənglə keçirdi. Xanım de Fervak markizanın yanına gələndə onun həyatına bir az rəng gəlirdi www.vivo-book.com
884 – belə vaxtlarda Jülyen marĢal arvadının Ģlyapasının enli kənarları arasından Matildanın gözlərini görür və öz çılğın nitqlərinə baĢlayırdı. Onun obrazlı, hisslərlə dolu nitqi daha ifadəli və eyni zamanda, daha sərbəst olurdu. Oğlan yaxĢı baĢa düĢürdü ki, onun danıĢdığı hər Ģey, Matilda üçün mənasızdı, amma Jülyen öz səlis, çılğın nitqi ilə qızı heyran qoymaq istəyirdi. Jülyen: “DanıĢdıqlarımda sünilik nə qədər çox olsa, onun xoĢuna o qədər çox gələ bilərəm” – deyə düĢünür və qeyri- adi cəsarətlə zəngin təbiət təsvirlərinə, təriflərinə baĢlayırdı. Oğlan tezliklə fərqinə vardı ki, xanım de Fervakın gözünə darıxdırıcı görünməmək üçün, ən çox sadə və ağıllı düĢüncələrdən ehtiyatlanmaq lazımdır. O bu Ģərtlərə əməl edir, bu ruhda danıĢır və arada xoĢlarına gəlməyə çalıĢdığı bu iki kübar xanımın gözlərindən oxuduğu təqdir, ya da laqeydlikdən asılı olaraq, nitqini qısaldıb-uzadırdı. Bir sözlə, indi onun yaĢayıĢı əvvəlki, günlərini boĢ- boĢuna keçirdiyi vaxtlardakı kimi dözülməz deyildi. “Neynək, – bir axĢam o öz-özünə dedi, – budur, artıq mən bu iyrənc dissertasiyanın on beĢinci məktubunun üzünü www.vivo-book.com
885 köçürürəm. Əvvəlki on dörd məktubu mən indiyə qədər əlbəəl o marĢal arvadının xidmətçisinə təqdim eləmiĢəm. Deyəsən, mən onun yazı masasının bütün siyirmələrini məktublarla doldurmaq Ģərəfinə nail olacağam. Buna baxmayaraq, o özünü elə aparır ki, elə bil məndən bircə dənə də məktub almayıb! Görəsən, bu iĢlərin axırı necə olacaq? Bu inadkarlığım artıq öz zəhləmi töküb, görəsən, onun da səbrini daĢıra bilərmi? Etiraf etmək lazımdır ki, Korazovun dostu, Riçmondlu gözəl kvaker arvadına vurulmuĢ o rus, olduqca dəhĢətli adam imiĢ. Ġlahi, bu qədər də darıxdırıcı olmaq mümkündürmü?” Böyük sərkərdənin manevrlərinə təsadüfən Ģahid olan hər sıradan ölümlü kimi, Jülyen də bu cavan rusun əlçatmaz ingilis qadınının ürəyini ələ almaq üçün elədiyi hücumlardan heç nə baĢa düĢmürdü. Ġlk qırx məktubun hamısı bircə məqsədlə yazılmıĢdı – qadın ona məktub yazmaq cəsarətini bağıĢlasın. DəhĢətli dərəcədə darıxan bu sevimli xanımı onun gündəlik mövcudluğundan azacıq daha rəngsiz olan məktublar almağa öyrəĢdirmək vacib idi.
Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|