Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
891 “Məni xanım de Fervakın gözündən salmağa çalıĢıblar. Mənim Napoleona pərəstiĢ elədiyimi kimsə ona deyib. Bu məsələ ona elə təsir eləyib ki, o özünü bunu mənə hiss elətdirmək zövqündən çəkindirmədi”. Bu kəĢf bütün gecə Jülyenin beynini məĢğul elədi və o qəfildən hərəkətə gəldi. Onlar Operanın vestibülündə ayrılanda, xanım de Fervak oğlana dedi: – Yadda saxlayın, cənab, məni sevən adam Bonapartı sevməməlidir. UzaqbaĢı onu Tanrının hansısa zərurət ucbatından göndərməsiylə razılaĢmaq olar. O adamın heç vaxt incə zövqü olmayıb, Bonapart dahiyanə incəsənət əsərlərini qiymətləndirəcək Ģəxsiyyət deyildi. “Məni sevən adam! – Jülyen özlüyündə təkrarladı. – Bu sözlər ya heç nə ifadə eləmir, ya da hər Ģeyi deyir. Bu da biz yazıq əyalət adamlarının heç vaxt anlaya bilməyəcəyi dilin sirləri!” Və həmin axĢam xanım de Fervak üçün növbəti mənasız məktubun üzünü köçürəndə, Jülyen xanım Renalı xatırladı. www.vivo-book.com
892 Səhəri gün xanım de Fervak ona süni gələn laqeyd səslə dedi:
– Bu necə ola bilər ki, biz dünən axĢam Operadan qayıdandan sonra siz mənə məktubunuzda Londondan, Riçmonddan danıĢırsınız? Jülyen tutuldu: dünənki məktubu o sətirbəsətir, mənasına varmadan köçürmüĢdü və yadına düĢməmiĢdi ki, məktubdakı London və Riçmond sözlərini Paris və Sen Klu ilə əvəzləmək lazımdı. O nəsə deməyə cəhd elədi, ifadənin birini baĢladı, sonra baĢqa nəsə demək istədi, amma heç birini axıra çatdıra bilmədi – o az qalırdı, gülməkdən boğulsun. Nəhayət, birtəhər vəziyyətdən çıxdı: – Sizə məktub yazanda, insan ruhunun əlçatmaz idealları barədə ali xəyallara qərq olan qəlbim, asanca yanıla bilərdi. O bunu deyəndən sonra, xanım de Fervakın qəsrindən az qala qaça-qaça çıxdı. Gecəyarısı məktubun əslini tapıb, gənc rusun London və Riçmond barədə yazdığı o lənətə gəlmiĢ yerləri tapdı. Jülyen qəfildən bu məktubun az qala
www.vivo-book.com
893 sevgi etirafı olduğunun fərqinə varanda dəhĢətli dərəcədə təəccübləndi. Onun danıĢığındakı sərbəstlik və məktublarındakı az qala yerlə-göylə əlləĢən dərinliyin arasındakı bu ziddiyyət xanım de Fervakın Jülyenlə maraqlanmasına səbəb olmuĢdu. MarĢalın dul arvadını ən çox heyran qoyan oğlanın uzun- uzadı ifadələri idi – bu ifadələr Volterin, o ədəbsiz insanın dəbə mindirdiyi məsuliyyətsiz nitqlərə heç oxĢamırdı. Qəhrəmanımız söhbətləri zamanı danıĢığından sağlam təfəkkürə aid hər Ģeyi ixtisara salmağa çalıĢsa da, nitqində antimonarxizmin və allahsızlığın yüngül havası hiss olunurdu ki, bunlar da xanım de Fervakın diqqətindən qaçmırdı. Son dərəcə ədəbli, bütün axĢam bircə kəlmə də olsun, düz-əməlli söz deməyə qadir olmayan insanlarla əhatə olunmuĢ bu xanım, özündə azacıq yenilikçilik duyulan hər sözə qarĢı çox həssas idi və belə Ģeylərə qəzəblənməyi də özünə borc bilirdi. Xanım de Fervak belə Ģeyləri yüngülməcaz əsrin lənəti adlandırırdı... www.vivo-book.com
894 Belə ziyafət salonlarına insan ancaq bir – konkret məqsəd güddüyü halda ayaq basa bilərdi. Jülyenin bu dövrdə sürdüyü həyatın nə qədər darıxdırıcı olduğu artıq oxucuya aydındır. Hekayətimizin bu hissəsini, oxucu ilə birlikdə səyahətimizin boĢ çölləri hesab eləmək olar. Jülyenin baĢı xanım de Fervakla baĢladığı hoqqaya qarıĢdığı müddət ərzində Matilda onun barəsində düĢünməmək üçün özü ilə amansız mübarizə aparırdı. Onun ağlı ilə qəlbi arasında qəddar bir müharibə baĢlamıĢdı: hərdən qız özünü bu bəsit adama nifrət elədiyinə inandırdığı yerdə, qəfildən oğlanın nitqi onun ağlını baĢından alırdı. Matildanı ən çox heyrətə gətirən Ģey, Jülyenin ağlasığmaz aktyorluğuydu – axı onun xanım de Fervaka danıĢdıqlarının bircə kəlməsi də gerçək deyildi. Onun danıĢdıqlarının hamısı ya yalan, ya da Matildanın əla bələd olduğu fikirlərinin dəhĢətli dərəcədə təhrif olunmuĢ vəziyyətiydi. Jülyenin makiavellizmi onu heyrətə gətirmiĢdi. “Ġlahi, o bunları necə düĢünüb, tapır?! – Matilda düĢünürdü. – Belə mövzularda bol-bol çərənləyən bu
www.vivo-book.com
895 yekəxana əbləhlər və cənab Tambo kimi darıxdırıcı adamlarla müqayisədə, o necə də parlaya bilir!” Bütün bunlara baxmayaraq, Jülyen çox ağır günlər yaĢayırdı. Xanım de Fervakın ziyafət salonuna ayaq basdığı hər gün, o sanki ağır günahın cəzasını çəkirdi. Hərdən bu rolu oynamaq ona çox ağır baĢa gəlir və Jülyen heydən düĢdüyünü hiss eləyirdi. Dəfələrlə xanım de Fervakın böyük həyətinə girəndə, o təslim olmamaq üçün bütün iradəsini köməyə çağırmalı olurdu! – Axı mən seminariyada təslim olmadım, – o özünə ürək-dirək verirdi. – Axı o vaxt mənim vəziyyətim indikindən daha ağır, məni gözləyən Ģeylər daha dəhĢətliydi. O vaxtlar mən uğur qazansam da, heç nə əldə eləməsəm də, ən idbar, iyrənc çevrədə yaĢamalı olacağımı bilirdim. Amma dözülməz gerçəkliyin qarĢısında bütün bu gözəl mülahizələr tamamilə gücsüz olurdu. Hər səhər yeməyi və nahar vaxtı o Matildanı görürdü. Markiz de La-Mollun ona diktə elədiyi məktublardan bilirdi ki, çox keçməyəcək, Matilda markiz de Kruazenuanın arvadı olacaq. Bu xoĢagəlimli cavan oğlan artıq gündə iki dəfə de La-Molların Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|