www.vivo-book.com
92
Xanım Renal hiss eləyirdi ki, oğlan ancaq hansısa
hadisə ucbatından kompliment deməyi yaddan çıxaranda
həvəslə danıĢa bilir. Ailənin dostu olan insanlardan çox da
ağıllı, yeni fikirlər eĢitmədiyi üçün ona yalnız Jülyenin ara-
sıra nümayiĢ etdirdiyi iti zəkaya heyran olmaq qalırdı.
Napoleonun məğlubiyyətindən sonra əyalətlərdə heç
bir nəzakətdən söz gedə bilməzdi. Hamı öz yerini
itirməkdən qorxurdu. Fırıldaqçılar dəstəyi konqresdən
gözləyir, saxtakarlıqsa hətta liberal çevrələrdə belə baĢ alıb
gedirdi. Hər Ģey darıxdırıcı olur. Mütaliədən və kənd
təsərrüfatından baĢqa heç bir əyləncə tapılmır.
Ġman yiyəsi bir varlı xalanın bacısı qızı, varisi olan,
on altı yaĢında çox da cavan olmayan bir zadəgana ərə
verilən xanım Renal ömrü boyu sevgiyə oxĢayan bir hiss
yaĢamaq bir yana dursun, heç görməmiĢdi də.
Ancaq onun mənəvi atası, mehriban küre ġelan,
cənab Valnonun xanıma qarĢı olan diqqətiylə bağlı sevgi
barədə bəzi Ģeylər danıĢmıĢ və xanım Renal üçün elə iyrənc
bir mənzərə çəkmiĢdi ki, bu sözün özü belə qadın üçün
əxlaqsızlıq demək idi. Təsadüfən əlinə keçmiĢ sevgi
www.vivo-book.com
93
romanlarından oxuduğu bir-iki hadisəsə onun gözündə
istisna və mümkünsüz Ģeylər idi. Bu cahilliyinə görə də
bütün günü Jülyeni düĢünən xanım Renal özünü göyün
yeddinci qatında hiss eləyir və özünü nəyə görəsə ittiham
eləmək onun heç ağlına da gəlmirdi.
VIII
BƏZĠ XIRDA HADĠSƏLƏR
Then there were sighs, the deeper for suppression,
And stolen glances, sweeter for the theft,
And burning blushes, though for no transgression...
Don Juan, c. I, st. LXXIV
16
16
Daha dərindən köks ötürməli olduqca, qorxurdu ah çəkməkdən,
Onun baxıĢlarını görüb, xoĢbəxtcə donub qalırdı
Utanmalı bir Ģey olmasa belə, qıpqırmızı qızarırdı...
www.vivo-book.com
94
Qulluqçusu Eliza barədə düĢünən kimi xislətindən və
indiki vəziyyətindən gələn məsumluq xanım Renalı tərk
edirdi. Bu günlərdə qıza miras qalmıĢdı və bu hadisədən
sonra Eliza küre ġelanın yanına gedib, Jülyenə ərə getmək
istədiyini ona etiraf eləmiĢdi. Küre sevimli tələbəsinin bu
qəfil xoĢbəxtliyinə ürəkdən sevinmiĢdi. Amma Jülyen xanım
Elizanın təklifini qəbul etməyəcəyini qəti Ģəkildə ona
bildirəndə qoca kürenin heyrəti yerə-göyə sığmadı.
Qoca qaĢlarını çatıb:
–
Övladım,
ehtiyatlı
olun,
–
dedi.
–
Qəlbinizdəkilərdən qorxun. Əgər siz ancaq dini rütbəniz
üçün belə gözəl təklifə etiraz edirsinizsə, mən sizin yerinizə
sevinirəm. Budur, düz əlli altı ildir ki, mən Veryerin
rahibiyəm, buna baxmayaraq, məni bu yaxınlarda iĢdən
çıxaracaqlar. Bu məni narahat eləyir, amma mən heç olmasa
ildə səkkiz yüz icarə haqqı alıram. Bu xırdalıqları sizə ona
Bayron, “Don Juan”, birinci nəğmə (ing.)
www.vivo-book.com
95
görə deyirəm ki, rahib rütbəsinin sizə çox Ģey gətirəcəyinə
ümid etməyəsiniz. Əgər sonra hansısa hakim rütbələrə sahib
olan insanlara etiraz etsəniz, özünüzü uçuruma aparmıĢ
olacaqsınız. Ola bilər ki, özünüzü yaxĢı tuta biləsiniz, amma
bunun üçün fağırları incitməli, bələdiyyə sədrinin
köməkçisinə, merə və bütün baĢqa hakim mövqe tutan
insanlara yaltaqlanmalı, onların istəyilə oturub-durmalı
olacaqsınız. Ġnsanların “yaĢamağı bacarmaq” dediyi Ģey çox
vaxt ruhun təmizliyinə ləkə salır. Bunsuz da mümkündür –
amma bizim vəziyyətimizdə gərək seçim eləyəsən – ya bu
dünyada rifah içində, ya o biri dünyada cənnətdə yaĢamaq.
Orta yol yoxdu. Gedin, dostum, bu təklifi götür-qoy eləyin
və üç gündən sonra mənə qəti cavabınızı deyin. Mən hərdən
nə əsl kilsə xadiminə vacib olan zahidliyə, nə də dünya
tamına laqeydlikdən xəbər verməyən xislətinizdə gizlənmiĢ
gizli bir ehtiras sezirəm. Bilirəm, belə ağla siz çox qabağa
gedə bilərsiniz, amma icazə verin açıq danıĢım – əgər siz
rahib rütbəsi alsanız belə, nəfsinizi tox, ruhunuzu təmiz
saxlayacağınıza Ģübhəm var.
www.vivo-book.com
96
Jülyen bərk kövrəldiyini utana-utana özünə etiraf
etməli oldu. Ġlk dəfəydi ki, oğlan kiminsə onu belə çox
sevdiyinin Ģahidi olurdu. Jülyenin gözünün yaĢı sel kimi
axdı və heç kim görməsin deyə oğlan Veryerin baĢı üstündə
ucalan dağlara, meĢəyə qaçdı.
– Mənə nə olur? – o özündən soruĢdu – Hiss eləyirəm
ki, bu xeyirxah qocanın yolunda yüz dəfə ölümə getməyə
hazıram. Amma bu adam elə indicə səfeh olduğumu mənə
sübut elədi. Mən ən çox onu aldatmaq istəyirəm – amma o
mənə baxan kimi iç üzümü görür. Onun hiss elədiyi gizli
ehtiras mənim adam arasına çıxmaqdan ötrü ölməyimdi.
Mən elə bilirdim ki, ildə beĢ yüz luidor icarə haqqı kimi bir
təklifdən imtina eləməyimlə ona özümü tox nəfisli, rahibliyə
layiq adam kimi sübut eləyəcəm. Amma o mənim rahibliyə
yaramadığımı deyir.
“Bundan sonra, – Jülyen özünə təlqin etməyə baĢladı,
– əməldə mənə xeyir gətirən keyfiyyətlərimə inanacam. Kim
deyə bilərdi ki, mən belə gözyaĢı tökməyə qadirəm? Kim
deyə bilərdi ki, mənə səfeh olduğumu sübut eləyən adamı
belə sevməyə qadirəm?
Dostları ilə paylaş: |