www.vivo-book.com
17
xeyriyyə evinə baĢ çəkmək hüququ vardı. Odur ki, Parisdən
küreyə zəmanət məktubu almıĢ cənab Apper səhər düz saat
altıda bu balaca Ģəhərə qədəm basaraq, yubanmadan din
xadiminin evinə yollanmıĢdı.
Fransa perinin
5
bütün həndəvərdə ən varlı torpaq
sahibi Markiz de La-Mollun yazdığı tövsiyə məktubunu
oxuyan küre ġelan fikrə getdi.
Sonra axır ki, alçaq səslə öz-özünə:
– Mən qocayam, burada da hamı xətrimi çox istəyir,
onların buna hünəri çatmaz.
Sonra tezcə parisli qonağa tərəf çevrilib, yaĢına
baxmayaraq hələ də gənclik alovu parlayan və heç bir riskə
baxmayaraq, elədiyi xeyir iĢlərdən zövq almaq bacarığından
xəbər verən gözlərini qaldıraraq dedi:
– Mənimlə gedək, cənab, amma sizdən ricam budur
ki, gördüklərimiz Ģeylər barədə həbsxana nəzarətçisinin,
5
Per-Fransa taxt-tacının birbaşa vassalı olan iri feodal
www.vivo-book.com
18
xüsusilə də xeyriyyə evindəki nəzarətçilərin yanında heç nə
danıĢmayasınız.
Cənab Apper mərd bir adama rast gəldiyini anladı. O,
möhtərəm din xadiminin yanına düĢüb, həbsxanaya,
xəstəxanaya, xeyriyyə evinə baĢ çəkərək xeyli suallar
yağdırdı və aldığı qəribə cavablara baxmayaraq, bir kəlmə
də olsun etiraz eləmədi.
Bu gəzinti cəmi bir neçə saat çəkdi. Rahib cənab
Apperi nahara dəvət eləsə də, sonuncu bir yığın məktub
yazmaq məcburiyyətində olduğunu bəhanə elədi: o, geniĢ
ürəkli yol yoldaĢının mərhəmətindən sui-istifadə edərək ona
daha çox narahatlıq vermək istəmirdi.
Saat üçdə onlar xeyriyyə evinə bir daha baĢ çəkdilər,
sonra da həbsxanaya qayıtdılar. Onları qapıda mühafizəçi –
bir
sajen
6
boyu
olan
əyriayaq nəhəng qarĢıladı.
Mühafizəçinin onsuz da qorxunc olan görünüĢü qorxudan
bir az da eybəcərləĢmiĢdi.
6
1sajen = 216sm.
www.vivo-book.com
19
– Ah, cənab, – o, keĢiĢi görən kimi dilləndi, –
yanınızdakı bu cənab təsadüfən cənab Apper deyil ki?
– Bunu niyə soruĢursunuz ki? – küre soruĢdu.
– Məsələ burasındadır ki, dünən mən qəti əmr
almıĢam, – cənab perfektin o əmrini gətirən jandarm bütün
gecəni atını bura çapıb. O əmrə görə mən heç bir halda
cənab Apperi həbsxanaya buraxa bilmərəm.
– Nəzərinizə çatdırım ki, cənab Nuaru, – küre dedi, –
yanımdakı bu cənab doğrudan da cənab Apperin özüdür.
Yəqin sizin məlumatınız var ki, mənim günün və gecənin
istənilən saatında həbsxanaya girmək və yanımda istədiyim
hər kəsi gətirmək hüququm var.
– Əlbəttə, elədir, cənab küre, – mühafizəçi səsini
alçaldıb, sahibinin ağac göstərib, itaət tələb elədiyi buldoq
kimi baĢını aĢağı salaraq dilləndi. – Amma cənab küre,
mənim arvad-uĢağım var, əgər məni iĢdən çıxartsalar, necə
yaĢayacam? Axı mənim tək gəlirim buradan aldığım
maaĢdan ibarətdir.
www.vivo-book.com
20
– Mənim də əlimdən prixodu
7
alsalar, pis olar –
vicdanlı küre səsi titrəyə-titrəyə dedi.
– Əcəb müqayisə elədiniz! – mühafizəçinin səsi
dirçəldi. – Cənab küre, hamı bilir ki, siz icarəyə verdiyiniz
torpağınızdan ayda səkkiz yüz livr alırsınız...
Bax, balaca Veryer Ģəhərciyində son iki gündə belə
ĢiĢirdilmiĢ, iyirmi ağızdan keçib gəlmiĢ söhbətlər qəzəb
ehtiraslarını püskürdürdü.
Elə cənab Renalla xanımı arasında son günlər
yaranmıĢ yüngülvari fikir ayrılığının da səbəbi bu söhbətlər
idi. Səhər cənab Renal xeyriyyə evinin direktoru cənab
Valno ilə birlikdə narazılıqlarını bildirmək üçün kürenin
evinə baĢ çəkmiĢdi.
Cənab ġelanın heç bir hamisi olmadığından o hiss
eləyirdi ki, söhbətin ağır nəticələri olacaq.
– Neynək, cənablar, görünür mən buralarda səksən
yaĢında yerindən məhrum edilən üçüncü rahib olacam. Düz
əlli altı ildir ki, burada xidmət eləyirəm, mən buralara
7
Prixod – kilsə, xüsusi məbədi olan kilsə dairəsi
www.vivo-book.com
21
gələndə bu Ģəhər vur-tut balaca bir qəsəbəydi. Bu Ģəhərin
əhalisinin demək olar ki, hamısını xaç suyuna mən
salmıĢam. Hər gün bir vaxtlar nənə-babalarının nikahını
kəsdiyim cavanlara xeyir-dua verirəm. Veryer – mənim
ailəmdir, amma buraları tərk eləmək qorxusu nə məni
vicdanımın əleyhinə getməyə, nə də özümdən baĢqa kiminsə
iradəsiylə oturub-durmağa məcbur eləyə bilər. O parisli
oğlanı görəndə öz-özümə dedim: bəlkə də bu parisli
doğrudan da liberaldır – axı indi onlar hər yerdədirlər –
hərgah, o lap liberal olsa da, bizim kasıb-kusuba və
məhbuslara nə zərər yetirə bilər ki?
Amma bu nitq cənab Renalın, xüsusilə də xeyriyyə
evinin direktoru cənab Valnonun getdikcə daha da
kəskinləĢən ittihamlarını yumĢaltmadı.
– Neynək, cənablar, buyurun, prixodu məndən alın! –
qoca küre səsi titrəyə-titrəyə qıĢqırdı. – Onsuz da mən bu
yerlərdən getməyəcəm. Hamı bilir ki, qırx il əvvəl mənə
balaca bir torpaq sahəsi miras qalıb. Bu torpaq sahəsi ildə
mənə səkkiz yüz livr gəlir gətirir. Bu pul yaĢamaq üçün
mənə bəs edər. Nəzərə alın ki, cənablar, prixoddakı
Dostları ilə paylaş: |