Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
297 vacibdir. O ən az iki il Bezansonda oxumalıdır. Bu seminariyada oxumaqsa o qədər də ucuz baĢa gəlmir. Belə çıxır ki, bir az pul yığmaq üçün aybaay aldığı illik altı yüz frankdansa, hər il üç ay əvvəlcədən ödənən səkkiz yüz frank almaq daha məqsədəuyğun və hətta vacibdir. Bir tərəfdən də, ona balaca Renalların yanında iĢə düzəlməyə, onlara bağlanmağa kömək edən tanrı indi ona bu uĢaqları tərk etməmək, baĢqa yerə keçməməyə səsləmirmi? Jülyen o qədər səlist, uzun-uzadı və mükəmməl danıĢırdı ki, axırda nitqindən özü yoruldu. O, evə qayıdanda cənab Valnonun xidmətçisi onu artıq giriĢ qapısında gözləyirdi. Xidmətçi bütün Ģəhərdə oğlanı axtarmıĢdı ki, bugünkü nahara olan dəvətnaməni ona çatdırsın. Jülyen hələ heç vaxt bu cənabın evində olmamıĢdı. Bir neçə gün əvvəl oğlanın bu adamı babat kötəkləmək üçün ürəyi gedirdi. Nahar günorta saat birə təyin olunsa da, Jülyen vaxta yarım saat qalmıĢ xeyriyyə evinin direktorunun iĢ otağına təĢrif buyurmağı lazım bildi. O içəri girəndə cənab Valno ciddi sifət alaraq bir dəstə kağız-kuğuzun arasında www.vivo-book.com
298 əlləĢirdi. Onun iri, qara birçəkləri, sıx saçları, nəhəng qəlyanı, iĢləməli ayaqqabıları, sinəsində çarpazlanmıĢ qızıl zənciri – özünü qadınların sevimlisi hesab eləyən pullu əyalət kiĢisinə xas olan bütün bu silah-sursatı Jülyenə heç bir xoĢ təsir bağıĢlamadı. Əksinə, onu kötəkləməklə bağlı bir neçə gün əvvəlki arzusu təzədən baĢ qaldırdı. Jülyen xahiĢ elədi ki, onu xanım Valnoya təqdim eləsinlər. Amma ev sahibəsi bəzənib-düzənməklə məĢğul idi və qonağı qəbul eləyə bilmədi. Əvəzində Jülyen ev sahibinin tualet mərasimində iĢtirak etmək Ģərəfinə nail oldu. Sonra onlar xanım Valnonun yanına getdilər, təsirləndiyindən gözləri yaĢarmıĢ ev sahibəsi öz uĢaqlarını qonağa təqdim elədi. Veryerdəki ən hörmətli qadınlardan hesab olunan bu qadının kobud kiĢi sifəti vardı və indi bu təntənəli qonaqlığın Ģərəfinə xanım Valno kobud yanaqlarını qırmızıya boyamıĢdı. Qonaqla danıĢanda xanım Valno bütün analıq pafosunu iĢə saldı. Jülyen xanım Renalı xatırladı. Oğlanın insanlara inamsızlığı onu xatirələrə qapılmağa qoymurdu. Amma bu xatirələr heç gözlənilmədən, qəfildən və zorla peyda olur və www.vivo-book.com
299 onu kövrəldirdi. Ġndi direktorun evində gördükləri də onu təsirləndirdi. Oğlanı bütün evi gəzməyə məcbur elədilər. Ev bahalı, dükandan təzə alınmıĢ kimi görünən əĢyalarla doluydu və bütün bu əĢyaların hamısının qiymətini o dəqiqə oğlana bildirirdilər. Jülyen bütün bu əĢyalarda nəsə pis, bəd bir Ģey görürdü, elə bil bunlardan oğurluq pulların qoxusu gəlirdi və bu evdə hər kəs, hətta qulluqçular belə bunlardan kənar dayanmağa çalıĢırdılar. Birazdan vergi yığıcısı, inspektor, jandarm zabiti və iki- üç məmur da öz arvadlarıyla peyda oldular. Onların ardınca bir neçə varlı liberal təĢrif buyurdu. Hamını nahara dəvət elədilər. Jülyen özünü olduqca pis hiss eləyirdi, üstəlik, onun ağlına gəldi ki, yemək otağının o biri tərəfində, divarın arxasında o kimsəsizlər oturub və onun gördüyü bütün bu sərvət onların paylarından kəsilərək yığılıb. Bəlkə də onlar indi acdılar – oğlan bunu düĢünəndə boğazına qəhər gəldi. Bundan sonra bir tikə də yeyə bilmədi. www.vivo-book.com
300 O, zorla kəlmə kəsirdi. Bir müddətdən sonra o özünü daha da pis hiss elədi. Küçədən bir ara mahnısının sözləri gəlirdi və bu sözlər o qədər də ədəbli deyildi. Mahnını oxuyan küçə uĢaqlarından biriydi. Cənab Valno xidmətçilərindən birinə baxdı. O, tezliklə yoxa çıxdı və bir dəqiqə keçməmiĢdi ki, küçədən gələn mahnı kəsildi. Elə bu vaxt baĢqa bir xidmətçi yaĢıl bir qədəhdə Jülyenə reyn Ģərabı təklif elədi. Ev sahibəsi bu Ģərabın bir ĢüĢəsinin doqquz franka baĢa gəldiyini vurğulamağı unutmadı. Jülyen yaĢıl qədəhi qaldırıb, cənab Valnoya dedi: – O ədəbsiz mahnı daha eĢidilmir. – Əlbəttə, lənət Ģeytana, mən o əbləhin səsini kəsdim – direktor qalib ədayla cavab verdi. Jülyen buna daha dözə bilmədi. O, bu çevrənin davranıĢına bələd idi, amma hələ bu qədər təsirləndiyi olmamıĢdı. Tez-tez əl atdığı riyakarlığına baxmayaraq, göz yaĢının yanaqları boyu axdığını hiss elədi.
www.vivo-book.com
301 O, üzünü yaĢıl qədəhin arxasında gizlətməyə cəhd elədi amma hiss elədi ki, bu reyn Ģərabını içəcək hayda deyil. “Oxumağa imkan verməmək – öz-özünə dedi. – Ġlahi! Sən buna necə dözürsən?!” XoĢbəxtlikdən onun belə ədəbsizcəsinə kövrəldiyini heç kim görmədi. Vergi ödəyicisi nəsə siyasi bir mahnı oxumağa baĢladı. Məclisdəkilər nəqarəti təkrarlayanda Jülyenin vicdanı ona pıçıldadı: – Bax, bu da sənə çirkli var-dövlət. Sən də buna nail ola, ondan həzz ala bilərsən. Amma bu, bax belə, bu otaqdakı kimi baĢ verəcək. Ola bilər ki, sən iyirmi min franklıq iĢə girəsən, onda sən özün doyunca mal əti yeyib, mahnı oxuyan hansısa bədbəxt dustağı susdurmalı olacaqsan. Yetimlərin payından kəsilən pulla ziyafətlər verəcəksən, o vaxt sən daha da bədbəxt olacaqsan! Eh, Napoleon! Sənin dövranın, insanların öz mərtəbələrini döyüĢ meydanında qazandıqları o günlər necə gözəl imiĢ! Amma məzlumların əzablarını artırmaq yoluyla qabağa getmək də var bu həyatda... Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|