www.vivo-book.com
337
Öz oyununu altdan-altdan aparan cənab Valno Elizanı
beĢ qıdandan ibarət ləyaqətli bir evə iĢə düzəltmiĢdi. QıĢda
iĢsiz qalacağından qorxan qız merin evində aldığı maaĢın
dörddə birinə razılaĢmıĢdı. Sonra qızın ağlına parlaq bir fikir
gəldi: keçmiĢ küre ġelanın da, təzə kürenin də yanına gedib
həm günahlarını etiraf etsin, həm də onlara Jülyenin sevgi
macəralarını danıĢsın.
Merin ailəsi Ģəhərə köçən günün səhərisi abbat ġelan
Jülyenin arxasınca adam göndərdi.
– Mən sizdən heç nə soruĢmağa hazırlaĢmıram – abbat
oğlana dedi. – Üstəlik, sizə əmr eləyirəm ki, mənə heç nə
danıĢmayasınız. Həmçinin sizə əmr eləyirəm ki, üçillik
müddətə ya Bezanson seminariyasına, ya da indi də sizin
üçün hər Ģeyə hazır olan dostunuz Fukenin yanına gedəsiniz.
Mən hər Ģeyi götür-qoy eləmiĢəm, hər Ģeyi hazırlamıĢam, siz
Ģəhərdən getməli və ən az bir il Veryerdə görünməməlisiniz.
Jülyen cavab vermədi. O düĢünürdü ki, bəlkə Ģəxsi
ləyaqət hissini saxlamaq üçün bu qayğıya görə abbat
ġelandan incisin, – axı necə olsa da, ġelan onun atası
deyildi.
www.vivo-book.com
338
– Sabah bu vaxt mən bir də sizin yanınıza gəlmək
Ģərəfinə nail olacağam – nəhayət, o, qoca küreyə dedi.
Öz nüfuzuyla bu gənc oğlanı ona tabe olmağa məcbur
edəcəyini düĢünən cənab ġelan hələ uzun-uzadı danıĢdı.
Jülyen üzünə ən fağıryana tabelik ifadəsi verərək onun
qarĢısında dayanıb susurdu.
Axır ki, abbat onu buraxdı, oğlan hər Ģeyi danıĢmaq
üçün xanım Renalın yanına qaçdı, amma qadını olduqca
qanı qara gördü. Əri indicə onunla açıq danıĢmıĢdı.
Bezansondan gələcək mirasın da bir tərəfdən sındırdığı zəif
iradəsi onu məcbur eləmiĢdi ki, arvadının tamamilə günahsız
olduğuna inansın.
O, arvadının yanına gəlib, eĢitdiklərini onunla
paylaĢmıĢdı: qəribədir, Veryerdə onlar barədə belə söz-
söhbət gəzirmiĢ. Əlbəttə, bunların hamısı yalandır, hamısı
onların paxıllıqlarını çəkənlərin Ģayiəsidi, amma camaatın
ağzını yummaq olmur axı.
Bir dəqiqəliyə xanım Renal ümid elədi ki, Jülyen cənab
Valnonun təklifini qəbul edərək Veryerdə qala bilər. Amma
o daha bir il əvvəlki çəkingən, sadəlövh qadın deyildi – qəfil
www.vivo-book.com
339
ehtiras və əzablar onu müdrikləĢdirmiĢdi. Ərinə qulaq
asdıqca o əmin olurdu ki, müvəqqəti də olsa, ayrılıq
qaçılmazdır.
– “Məndən uzaqda qalsa, Jülyen yenə o Ģöhrətpərəst
arzularına qayıdacaq! Axı cibində bircə qəpiyi olmayan
adamın bu Ģeylərə qapılması çox asandı. Bəs mən! Ġlahi!
Mən bu qədər varlı ola-ola heç cür xoĢbəxt ola bilmirəm! O
məni unudacaq! O elə yaraĢıqlı cavan oğlandır ki! Əlbəttə
ki, onu sevən olacaq, o da kimisə sevəcək. Mən, mən
bədbəxt isə... Axı mən nəyə görə taleyimə etiraz eləyirəm?
Tanrı ədalətlidir: axı mən o günahdan təmizlənməyə heç
cəhd də eləmədim. Mənə cəza olaraq Tanrı ağlımı əlimdən
aldı. Mən gərək birinci növbədə pul-zad verib, Elizanı öz
tərəfimə çəkərdim, bu hamısından asan olardı. Mənsə
özümü əziyyətə salıb, heç bu barədə düĢünmədim də. BaĢım
ancaq sevgiyə qarıĢmıĢdı. Ġndisə hər Ģey məhv olub getdi”.
Jülyeni bir Ģey bərk təsirləndirdi: o, xanım Renala
burdan çıxıb getməli olduğunu deyəndə qadından heç bir
etiraz eĢitmədi. Görünən bircə Ģey vardı ki, xanım Renal göz
yaĢlarını güclə saxlayırdı.
www.vivo-book.com
340
– Dostum, indi biz möhkəm olmalıyıq. – O, Jülyen
üçün saçlarından bir tutam kəsdi. – Bilmirəm, mənim
aqibətim necə olacaq. Amma mənə söz verin ki, ölsəm, siz
heç vaxt uĢaqlarımı tək qoymayacaqsınız. Onlardan uzaq da
olsanız, yaxınlarında da yaĢasanız, çalıĢın ki, oğlanlarımı
ləyaqətli adam eləyəsiniz. Əgər bir də inqilab baĢ versə,
bütün zadəganları qılıncdan keçirəcəklər, oğlanlarımın atası
da yəqin ki, o vaxt damda öldürülən o kəndliyə görə
mühacirət etməli olacaq. Oğlanlarımı yaddan çıxarmayın.
Əlinizi mənə verin. Əlvida, əzizim! Bu bizim sonuncu
dəqiqələrimizdi. Bu dəhĢətli qurban veriləndən sonra yəqin
ki, mən adamlar arasında öz təmiz adım barədə düĢünəcək
qədər cəsarətli olacağam.
Jülyen partlayıĢ gözləyirdi. Bu sadə vida sözləri onu
çox kövrəltdi.
– Yox, mən belə vidalaĢmaq istəmirəm! Onlar hamısı
mənim getməyimi istəyir, elə siz də! Mən gedəcəm, amma 3
gündən sonra gecə sizin yanınıza gələcəm.
Xanım Renal dünyaya təzədən qayıtdı. Deməli, Jülyen
onu sevir! Qadının bütün əzabları yoxa çıxdı, qəlbini
www.vivo-book.com
341
nəhayətsiz bir sevinc hissi bürüdü. Hər Ģey elə asan oldu ki!
Sevgilisini təzədən görmək imkanı son dəqiqələrin əzabını
yoxa çıxartdı.
Bu andan etibarən xanım Renalın duruĢu, sifəti
qətiyyətli, ləyaqətli bir Ģəkil aldı.
Tezliklə cənab Renal gəldi – o özündə deyildi. Axır ki,
o, arvadına iki ay əvvəl aldığı imzasız məktub məsələsini
dedi.
– Mən o məktubu Kazinoya aparacam, hamıya da
göstərəcəm, qoy hamı o əclaf Valnonun kim olduğunu
bilsin! Mən onu cır-cındırın içindən çıxartdım, Veryerin ən
varlı adamlarından biri elədim! Mən də onu Veryerdə biabır
eləyərəm! Mən onunla savaĢa baĢlayacam! Yox, bu daha
heç bir ölçüyə sığmır!
Xanım Renal düĢündü:
– Deməli, mən dul qala bilərəm, ilahi! – sonra tez də
öz-özünə dedi. – Əgər mən bu duelə mane olmasam, ərimin
qatili olaram.
O, hələ ərinin Ģöhrətpərəstliyindən heç vaxt belə
hiyləgərliklə istifadə eləməmiĢdi. Ġkicə saat ərzində ərini
Dostları ilə paylaş: |